Bir Anadolu masalını çözümlemek, aktarmak ve düzenlemek: Süreç olarak bir yazınsal çeviri projesi

Yıl 2019, RumeliDE 2019.Ö6 - Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Uluslararası Filoloji Çalışmaları Konferansı, 533 - 554, 21.11.2019

Didem Tuna Mehmet Gökberk Avaz

https://doi.org/10.29000/rumelide.649353

Cited By: 5

Öz

Bu çalışma, dört yıllık  İngilizce Mütercim  Tercümanlık lisans programı kapsamında
yürütülen bir yazınsal çeviri projesine dayanmaktadır. Programın altıncı
döneminde yazın modülünün bir parçası olarak yazınsal çeviri dersi verilmektedir.
Dersin ilk aşamasında öğrenciler çeşitli yazınsal yapıtları belli metin
çözümleme işlemlerini kullanmak suretiyle okuyup çözümlemekte ve yapıtları
çevirileriyle karşılaştırarak farklı türlerde anlam dönüşümleri
saptamaktadırlar. Bu süreçte çevirmen adayı öğrencilerden metin çözümlemenin
çeviri açısından gerekliliğine ve çeviride oluşabilecek farklı anlam
dönüşümlerine yönelik farkındalık geliştirmeleri beklenmektedir.  Bu iki yönlü farkındalıkla, öğrencilerin
yazınsal yapıtın anlam evrenini oluşturan göstergeleri daha iyi alımlayıp
aktarmaları ve istenmeyen anlam dönüşümlerinden kaçınmaları umulmaktadır.
İkinci aşamada öğrenciler, ilk aşamada edindikleri bilgi ve becerileri
kullanarak çevirecekleri kısa bir hikaye seçmekte, çevirdikten sonra metni
gözden geçirip düzenlemektedir. Dönem sonunda ise kaynak metnin çözümlenmesine,
çeviri ve düzelti süreçlerine ilişkin bir sunum hazırlayarak, çözümlemenin
kayda değer sonuçlarını ve özel göstergelerin aktarılması için alınan ilintili
kararları vurgulayarak, çevirilerini sınıfla paylaşmaktadır. Bu çalışmada
Tahsin Yücel’in İki Peri Kızı adlı
masalının çözümlenmesi ve çevirisi üzerine yapılan bir proje ele alınmakta ve
projenin benzer bağlamlarda yürütülebilecek yazınsal  çeviri projelerine bir örnek teşkil etmesi
amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yazınsal çeviri, çevirmen eğitimi, çevirmen kararları, İki Peri Kızı

Analyzing, transmitting, and editing an Anatolian tale: A literary translation project as process

Öz

This study is based on a literary translation
project conducted within the framework of a four-year translation and
interpretation undergraduate program. A literary translation course is offered
in the sixth term of the program as part of the literature module. In the first
stage of the course, students read and analyze literary works using operations of analysis and compare them with their
translations to determine meaning transformations of any type. This process is
expected to enable students to develop an awareness of the indispensability of
textual analysis for translation and the possibility of different kinds of
meaning transformations. With this dual awareness, students as prospective
translators are expected to be able to better understand and transfer the signs
that constitute a literary work and avoid unintended meaning transformations.
In the second stage, students choose a short story to translate by applying the
knowledge and skills they acquired in the first stage. After this process, they
edit the translated text. At the end of the semester, to share their
translation with their class, students prepare a presentation on their analysis
of the source text as well as  the
translation and editing processes, emphasizing the notable outcomes of the
analysis and related decisions made to transfer distinctive signs. In this
study, the translation of İki Peri Kızı
(The Fairy Sisters)  by Tahsin Yücel is
aimed at providing an example for literary translation projects that may be
conducted in similar contexts.

Anahtar Kelimeler

Literary translation, translator education, translator decisions, İki Peri Kızı

Kaynakça

• Aliyev, J. (2019). Dünya edebiyatı açısından çevrilemezlik/çevrilebilirlik. Turkish Studies -International Academic Journals. ISSN:1308-2140, Volume 14, Issue 4, 2019, DOI: 10.29228/TurkishStudies.22978, (2029-2041). Andaç, F. (2003) Sözcüklerin diliyle konuşmak. Tahsin Yücel ile yüz yüze. İstanbul: Dünya Kitapları Baker, M. (1992). In other words: A coursebook on translation. London: Routledge. Bartu, H. (2002). A critical reading course. İstanbul: Boğaziçi University Press. Benveniste, E. (1997). Problems in general linguistics (Mary Elisabeth Meek, Trans.). Florida: University of Miami Press. Can Rençberler, A. (2018). A comparative analysis on the samples of cultural transmission through literary translation. Jass Studies-The Journal of Academic Social Science Studies. DOI number:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS7633, Number: 71 Autumn II 2018. (201-214). Can Rençberler, A. (2019). Çeviri göstergebilimi ekseninde özgün metin okuma ve çözümleme modeli ile anlam arayişı. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. Cilt: 9 Sayı: 18, Temmuz 2019 (125-141). Greimas, A. J., Courtés, J. (1982). Semiotics and language: An analytical dictionary. (Larry Crist, Daniel Patte James Lee Edward McMahon II, Gary Phillips, Michael Rengstrof, Trans.). Bloomington, Indiana University Press. Kuleli, M. (2018). “Analysis of narrative programs and Turkish translations of a short story through semiotics of translation.” Turkish Studies Social Sciences. Volume 13, Issue 26. DOI: 10.7827/TurkishStudies.14317. (861-877). Lexico. www. lexico.com.tr [22.07.2019]. Literary Terms. https://literaryterms.net/fairy-tale/ [07.08.2019]. Murfin, R., Ray, S.M. (1998). The Bedford glossary of critical and literary items. Boston: Bedford. Öztürk Kasar, S. (2003). Sözceleme dilbilimi ve özne göstergebilim. Discours, sémiotique et traduction / Söylem, Göstergebilim ve Çeviri. Jean–Claude Coquet and Sündüz Öztürk Kasar (eds). İstanbul: Y.T.Ü. Yayınları. Öztürk Kasar, S. (2009). Pour une sémiotique de la traductio. La Traduction et ses Métiers. Colette Laplace, Marianne Lederer and Daniel Gile (eds). Caen: Lettres Modernes Minard. Öztürk Kasar, S. (2017). Jean-Claude Coquet ve Söyleyenler Kuramı. Prof. Dr. Ayşe Eziler Kıran’a armağan. İrem Onursal Ayırır and Ece Korkut (eds.). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları. Öztürk Kasar, S., & Can, A. (2017). Semiotics of Umberto Eco in a literary translation class: The model reader as the competent translator. IJLET International Journal of Languages’ Education and Teaching. Volume 5, Issue 2, June 2017. www.ijlet.com. DOI Number: 10.18298/ijlet.1771, (280-289). Öztürk Kasar, S. & Kuleli, M. (2016). Antony and Cleopatra oyununun göstergebilimsel çözümlemesi ve çeviri göstergebilimi bakış açısıyla Türkçe çevirilerinin değerlendirilmesi. RumeliDE Journal of Language and Literature Studies. Issue 5. (98-123). Öztürk Kasar, S., & Tuna, D. (2017). Shakespeare in three languages: Reading and analyzing sonnet 130 and its translations in light of semiotics. IJLET International Journal of Languages’ Education and Teaching. Volume 5, Issue 1, April 2017. www.ijlet.com. DOI Number: 10.18298/ijlet.1723, (170-181). Purdue University Online Writing Lab. Literary Theory and Schools of Criticism. https://owl.purdue.edu/owl/subject_specific_writing/writing_in_literature/literary_theory_and_schools_of_criticism/index.html [27.07.2019]. Tarih Bilimi. http://www.tarihbilimi.gen.tr/makale/osmanli-doneminde-cirit/ [30.04.2017]. Van Coillie, J. (2014). Character names in translation. In J. Van Coillie & W. P. Verschueren (eds). Children’s literature in translation. Challenges and strategies. (pp 123-139). New York: Routledge. Yücel, T. (1992). Anadolu masalları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.