Öz
Dinî-tasavvufî nitelikli eserlerin şerh ve tercümeleri, edebiyat geleneğinin en önemli telif faaliyetleri arasında yer almaktadır. Özellikle tanınmış şahsiyetlerin eserleri, daha fazla insanın okuması, anlaması ve faydalanması için geniş bir coğrafyaya yayılmış, pek çok dile aktarılmıştır. Gazneliler devrinin önemli şairlerinden Ebü’l-Feth-i Büstî’nin (ö. 400/1010) Arapça olarak kaleme aldığı 63 beyitlik Kasîdetü’n-Nûniyye (‘Unvânü’l-Hikem)’si de bu türden eserler arasında yer almaktadır. Dinin emir ve yasaklarına uymak, aklı rehber edinmek, Allah yoluna tabi olmak, yardımsever olmak, kanaat etmek, hoşgörülü, kibar ve güler yüzlü olmak gibi pek çok erdemi ihtiva eden bu eserin hem Osmanlı’da hem de günümüzde çeşitli şerh ve tercümeleri yapılmıştır. Kasidenin tercümelerinden biri, hakkında şimdiye kadar herhangi bir bilgi bulunamayan Abdullâh el-Kâdî ed-Divriğî’ye aittir. Mütercim şair, bu kasideyi hem Farsçaya hem de Türkçeye nazmen tercüme etmiştir. 850/1446 yılında tamalanan bu manzum tercümede, metnin aslına bağlı kalınmıştır. Kasîdetü’n-Nûniyye’nin Türkçe manzum çevirisi, Eski Anadolu Türkçesi özelliklerini taşımakta olup sade ve anlaşılır bir anlatıma sahiptir. Tercüme; dibace, asıl metin ve hatime olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Tercümenin tespit edilebilen iki nüshası bulunmaktadır. Nüshalardan biri Köprülü Yazma Eser kütüphanesi Mehmed Asım Bey Koleksiyonu’nda diğeri Manisa Yazma Eser Kütüphanesi Akhisar Zeynelzâde Koleksiyonu’nda bulunmaktadır. Bu yazıda, hakkında daha önce herhangi bir çalışma yapılmamış olan söz konusu eserin muhteva ve şekil özellikleri üzerinde durulmuş, ardından çeviri yazılı metni sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kâdî Abdullâh Ebü’l-Feth-i Büstî Kasîdetü’n-Nûniyye manzum tercüme
Kaynakça
- Atalay, M. (2005). Ebu’l-Feth el-Bustî’nin Kasîde-i Nûniyye’sinin, Diyarbakırlı Saîd Paşa Tarafından Yapılan Türkçe Manzum Tercümesi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (27), 145-154.
- Dündar, A. İ. (2020). Mütercim Âsım’ın Vankulu Mehmed’e Yönelttiği Eleştiriler ve Bu Eleştirilerin Değerlendirilmesi. İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi, 6 (1), 165-190.
- Ebü’l-Feth el-Büstî (1993). Unvânu’l-Hikem. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi.
- Elmalı, H. (2016). Büstî, Ebü’l-Feth. TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, C Ek-1, 228-229.
- Şemseddîn Sâmî (1306). Kâmûsü’l-A‘lâm I. İstanbul: Mihrân Matbaası.
- Yazar, S. (2011). Anadolu Sahası Klâsik Türk Edebiyatında Tercüme ve Şerh Geleneği. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
Öz
Commentary and translations of works of religious-Sufi quality are among the most important copyright activities of the literary tradition. Especially the works of well-known personalities are spread over a wide geography and translated into many languages for more people to read, understand and make use of. Abu’l-Fath Busti (d. 400/1010), one of the important poets of the Ghaznavid period his 63 couplets of Qasidetü'n-Nuniyye (‘Unvânü’l-Hikem), which he penned in Arabic, are among these works. This work, which includes many virtues such as following the orders and prohibitions of religion, guiding the mind, being subjected to the way of Allah, being helpful, content oneself with, tolerant, polite and smiling, has been translated in the Ottoman and today. One of the translations of the eulogium belong to Abdullah Al-Qadi Al-Divrigi, about whom no information has been found until now. The translator poet translated this eulogy into both Persian and Turkish by poetry. The translation of this verse, completed in 850/1446, is based on the origin of the text. The Turkish verse translation of kasidetü'n-Nuniyye bears the characteristics of old Anatolian Turkish and has a simple and clear expression. The translation consists of three parts: preamble, principal text and epilogue. There are two detectable copies of the translation. One of the copies is in the Köprülü Manuscript Library Mehmed Asım Bey Collection and the other is in the Manisa Manuscript Library Akhisar Zeynelzâde collection. This paper focuses on the content and shape characteristics of the work in question, which has not been studied before then the transcription text of the translation is presented.
Anahtar Kelimeler
Qadi Abdullah Abu’l-Fath-i Busti Kasîdetü’n-Nûniyye poetical translation
Kaynakça
- Atalay, M. (2005). Ebu’l-Feth el-Bustî’nin Kasîde-i Nûniyye’sinin, Diyarbakırlı Saîd Paşa Tarafından Yapılan Türkçe Manzum Tercümesi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (27), 145-154.
- Dündar, A. İ. (2020). Mütercim Âsım’ın Vankulu Mehmed’e Yönelttiği Eleştiriler ve Bu Eleştirilerin Değerlendirilmesi. İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi, 6 (1), 165-190.
- Ebü’l-Feth el-Büstî (1993). Unvânu’l-Hikem. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi.
- Elmalı, H. (2016). Büstî, Ebü’l-Feth. TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, C Ek-1, 228-229.
- Şemseddîn Sâmî (1306). Kâmûsü’l-A‘lâm I. İstanbul: Mihrân Matbaası.
- Yazar, S. (2011). Anadolu Sahası Klâsik Türk Edebiyatında Tercüme ve Şerh Geleneği. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sanat ve Edebiyat |
| Bölüm | Türk dili, kültürü ve edebiyatı |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 21 Mart 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Sayı: 18 |
