Ortaokul öğrencilerinin dinlemeye yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Yıl 2020, Sayı: 19, 20 - 28, 21.06.2020

Selma Erdağı Toksun

https://doi.org/10.29000/rumelide.752051

Cited By: 3

Öz

Dört temel dil becerisinden biri olan dinleme becerisi, anne karnında başlar, ailede kazanılır, daha sonra okulda ve yaşam boyu gelişerek diğer dil becerileriyle bütünleşip iletişim, öğrenme ve akademik başarı için büyük önem arz eder. Dinleme becerisinin geliştirilmesinde ilköğretim düzeyinde yapılacak çalışmalar dinlediklerini daha iyi anlayan, böylece sağlıklı iletişim kurabilen ve diğer dil becerilerini geliştirmede dinlediklerinden yararlanan bireyler yetiştirmek için önemlidir. Her bireyin birbirinden farklı bilişsel, duyuşsal ve devinişsel dinleme tutum ve alışkanlıkları vardır. Bireyler, geliştirdikleri tutum ve alışkanlıklar sonucunda çeşitli dinleme türleri ve stratejilerini kullanır. İlköğretim, temel dil becerilerinin gelişmesinde önemli bir süreçtir ve bu süreci etkileyen birçok faktör vardır. Dinleme eğitimi de bu becerilerden biridir. Bu araştırmada, ortaokul öğrencilerinin dinlemeye yönelik tutumları cinsiyete, sınıf mevcuduna ve sınıf düzeyine göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Kars ili merkezde bulunan ve rastgele seçilen üç ortaokulun 5, 6, 7 ve 8. sınıflarında okuyan öğrenciler oluşturmaktadır. Ortaokul öğrencilerinin dinlemeye yönelik tutumlarının belirlemeye çalışıldığı bu araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada veriler, Karakuş Tayşi ve Özbay (2016) tarafından geliştirilmiş olan Dinlemeye Yönelik Tutum Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde, T testi ve Kruskal Wallis-H testi yapılmıştır. Bu çalışmada, öğrencilerin dinleme tutumları, cinsiyet değişkenine göre bakıldığında, kız öğrencilerin lehine anlamlı bulunmuştur. Yine analiz sonuçları, sınıf mevcudu arttıkça dinlemede bireysel farklılıkların belirginleştiğini ve dinleme güçlüğünün arttığını göstermektedir. Sınıf düzeyine göre ise anlamlı farklılık görülmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Dinleme, tutum, ortaokul öğrencileri

Investigation of attitudes toward opening of medium variations in terms of various variables

Öz

Listening skill, which is one of the four basic language skills, begins in the womb, is gained in the family, and then it is of great importance for communication, learning and academic success, integrating with the other language learning by developing at school and throughout life. In the development of listening skill, working in primitive studies is necessary to educate individuals who understand better what they listen to, who can communicate properly and benefit from what they listen to improve other languages. The individual has different cognitive, affective and psychomotor listening attitudes and habits. Individuals use various listening types and strategies among attitudes and habits in development. Primary education is an important process in the development of basic language skills. Listening training also consists of these skills. In this study, it is aimed that middle school students' attitudes towards listening will be made according to gender, class size and classification in the classroom. It is necessary to study the study group of the research in 5th, 6th, 7th and 8th grades of three secondary schools randomly selected in the center of Kars. It tries to determine the attitudes of middle school students towards listening. It was collected with the Attitude towards Listening Scale conducted by Karakuş Tayşi and Özbay (2016). In the analysis of the data, it is under the T test and Kruskal Wallis-H test. This variable looks at the listening and listening attitudes according to the gender variable. Again, as the results of the analysis increased as the class size increased, the differences in listening became evident and the difficulty of listening increased. There was no significant difference compared to the classes.

Anahtar Kelimeler

Listening, attitude, middle school students

Kaynakça

• Ceyran, K. O., & Erdem, M. D. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme becerisine yönelik görüşlerinin incelenmesi (Master's thesis, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi).
• Çelebi, M. (2008). İlköğretim 6, 7 ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Olay ve Düşünce Yazılarına Göre Dinleme Becerilerinin Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Çelikbaş, K. A. (2010). Anlama/Dinleme Stratejilerinin Kullanımı ile Dinlediğini Anlama Düzeyi Arasındaki İlişki, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• Çifçi, M. (2001). Dinleme Eğitimi ve Dinlemeyi Etkileyen Faktörler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (2), 165.
• Demir, S. (2016). Türkçe öğretmen adaylarının yazma kaygısı düzeyleri ve nedenleri: bir karma yöntemli yaklaşım (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Doğan, Y. (2013). Dinleme Eğitimi. Ankara: PegemA.
• Emiroğlu, S. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme sorunlarına ilişkin görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 11, 269-307.
• Epçaçan, C. (2013). Temel bir dil becerisi olarak dinleme ve dinleme eğitimi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 331-352.
• Erdağı Toksun, S. (2019). Dinleme Alışkanlığı, Dinleme Eğitimi, Edt. (S. Alyılmaz ve B.Ü. Karahan), Fenomen Yay.
• Ergin, A. (2014). Eğitimde Etkili İletişim. Ankara: Anı.
• Fidan, M. (2012). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Türkçe Dersinde Kullandıkları Dinleme Stratejilerinin Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Funk, H. D. ve Funk, G. D. (1989). Guidelines for Developing Listening Skills. The Reading Teacher, pp.660-663.
• Güneş, F. (2014). Türkçe Öğretimi Yaklaşımlar ve Modeller. Ankara: Pegem Akademi.
• İnceoğlu, M. (2011). Tutum, algı, iletişim. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Kaplan, H. (2004). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Dinleme Becerileri Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemleri (kavramlar, ilkeler, teknikler). Ankara: Nobel.
• Kordak, S. (2019). Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin Dinleme Stratejilerini Kullanım Düzeyi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Maden, S., ve Durukan, E. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının dinleme stillerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (4), 101-112.
• Maden, S. (2013). Niçin dinlemiyoruz? Dinleyememe probleminin sosyokültürel analizi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi Sayı: 2/1 2013 s. 49-83.
• Özdemir, S. (2016). Dinleme eğitimi özyeterliğini geliştirmede mikro öğretimin rolü. VIII. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi – Çanakkale.
• Tavşancıl, E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel.
• Karakuş Tayşi, E., ve Özbay, M. (2016). Ortaokul Öğrencileri İçin Dinlemeye Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(2), 187-199.
• Ürün Karahan, B. (2016). Ortaokul 6. Sınıf öğrencilerinin dinleme becerisi farkındalıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Kars ili örneği). Kafkas Universitesi. Sosyal Bilimler Enstitu, 107-115.
• Yıldız, N. (2015). Dinleme Stratejileri Öğretiminin Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dinlediğini Anlama Becerilerine Etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.