“İçimizdeki Şeytan”a yenilmeyen Macide’nin toplumsal cinsiyet açısından düşündürdükleri

Yıl 2020, Sayı: 19, 297 - 308, 21.06.2020

Aziz Şeker

https://doi.org/10.29000/rumelide.752346

Cited By: 2

Öz

Roman, edebiyat sosyolojisi açısından başlı başına sosyal bir olgudur. Roman türleri içerisinde özellikle gerçekçi roman; konuları ve roman karakterleri yönüyle toplumsal yapıyı yansıtacak birçok unsura sahiptir. Çağdaş Türk edebiyatında gerçekçi romanlarıyla yer etmiş bir yazar olarak Sabahattin Ali’nin, toplumla ilgili sosyal konuları işleyen romanları; yazıldığı dönemin toplumuna, bireylerine, insan ilişkilerine, toplumsal cinsiyet kurulumuna ve ataerkil kültürüne ilişkin çok sayıda önemli veri içerir. Bu verilerden yola çıkarak yapılacak çözümlemeler, romanın yazıldığı topluma dair bir bellek oluşturabileceğini de gösterir. Bu çalışmada Sabahattin Ali’nin İçimizdeki Şeytan yapıtında, roman karakteri Macide odağa alınarak, toplumsal cinsiyet temelinde kadın temsili analiz edilecektir. Romanda ana karakterler içinde bir kadının temsil düzeyini incelemenin kadının toplumdaki durumunu değerlendirmeye katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sabahattin Ali, toplumsal cinsiyet, roman, Macide, sosyoloji

What Macide, who was not beaten by “İçimizdeki Şeytan” (The Devil inside Us) make us think in terms of gender

Öz

Novel is a social phenomenon in itself in terms of the sociology of literature. Especially realist novel among novel genres has many characteristics which reflect the social structure in terms of subjects and novel characters. Sabahattin Ali, a writer who attained an important place with his realist novels in contemporary Turkish literature, wrote many novels about social issues. His novels contain a lot of important data about the society, individuals, human relations, gender and patriarchal culture of the period when they were written. Analyzes based on these data also shows that the novel can create a memory of the society in which it is written. In this study, we will analyze the female representation in terms of gender through a focus on Macide, the female protagonist of Sabahattin Ali’s “İçimizdeki Şeytan”. Analyzing the level of representation of a woman within the main characters is thought to contribute to our assessment of the status of women in society.

Anahtar Kelimeler

Sabahattin Ali, gender, novel, Macide, sociology

Kaynakça

• Akatlı, F. (2012). Eleştirinin sesi. İstanbul: Kırmızı Kedi.
• Ali, S. (2006). İçimizdeki şeytan. İstanbul: Yapı Kredi.
• Alver, K. (2012). Edebiyata giriş. K. Alver (Ed.). Edebiyat sosyolojisi incelemeleri içinde (ss.11-46). Ankara: Hece.
• Bahrani, Z. (2018). Babil’in kadınları/Mezopotamya’da toplumsal cinsiyet ve temsil. S. Çalcı (Çev.). İstanbul: Kolektif.
• Bauman, Z. (1996). Yasa koyucular ile yorumcular/modernite, postmodernite ve entelektüeller üzerine. K. Atakay (Çev.). İstanbul: Metis.
• Bauman, Z. (2013). Yaşam sanatı. A. Sarı (Çev.). İstanbul: Versus.
• Bauman, Z. (2014). Bu bir günlük değildir. D. Kizen (Çev.). İstanbul: Jaguar.
• Bauman, Z. (2015). Sosyolojik düşünmek. A. Yılmaz (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Bauman, Z. (2017). Hermenötik ve sosyal bilimler. H. Oruç (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Bauman, Z. ve Mazzeo R. (2019). Edebiyata övgü. A. E. Pilgir (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Berktay, F. (2015). Tarihin cinsiyeti. İstanbul: Metis.
• Durakbaşa, A. (2014). Halide Edip Türk modernleşmesi ve feminizm. İstanbul: İletişim.
• Genç Acar, D. (2018). Social reality and women in the novels of Sabahattin Ali. Tarih ve Günce Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarih Dergisi, 1 (3), 29-50.
• Göle, N. (2016). Modern mahrem/medeniyet ve örtünme. İstanbul: Metis.
• Kandiyoti, D. (2015). Cariyeler, bacılar, yurttaşlar/kimlikler ve toplumsal dönüşümler. A. Bora vd. (Çev.). İstanbul: Metis.
• Korkmaz, R. (1991). Sabahattin Ali -insan ve eser-. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Kundera, M. (2014). Roman sanatı. A. Bora (Çev.). İstanbul: Can.
• Mengüşoğlu, T. (2017a). İnsan felsefesi. Ankara: Doğu Batı.
• Mengüşoğlu, T. (2017b). Felsefeye giriş, Ankara: Doğu Batı.
• Moran, B. (1999). Edebiyat kuramları ve eleştiri. İstanbul: İletişim.
• Öztürk, O. (2016). Özerk benlik, kul benlik/biat toplumunun ruhsal kökenleri. İstanbul: Okuyan us.
• Parla, J. (2014). Kadın eleştirisi neyi gerçekleştirdi? S. Irzık ve J. Parla (Haz.). Kadınlar dile düşünce/edebiyat ve toplumsal cinsiyet içinde (ss.15-33). İstanbul: İletişim.
• Sancar, S. (2014). Türk modernleşmesinin cinsiyeti. İstanbul: İletişim.
• Şeker, A. (2020). Edebiyat ve toplumsal cinsiyet. Ankara: Gece.
• Tanrıkulu, L. (2018). Çoğuldizge kuramı ışığında Sabahattin Ali’nin İçimizdeki Şeytan adlı romanının incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 4, (1), 27-38.
• Timur, T. (2002). Osmanlı-Türk romanında tarih, toplum ve kimlik. Ankara: İmge.
• Yalçın, A. (2011). Çağdaş Türk romanı 1946-2000. Ankara: Akçağ.