Çeviri sürecinde kuram ve uygulama ilişkisi: Bartın Üniversitesi Çeviribilim Bölümü I. Sınıf İngilizce Mütercim Tercümanlık öğrencileri örneği

Yıl 2020, Sayı: 19, 887 - 902, 21.06.2020

Mehmet Cem Odacıoğlu

https://doi.org/10.29000/rumelide.753173

Öz

Bu çalışma, Bartın Üniversitesi Çeviribilim Bölümü İngilizce Mütercim Tercümanlık I. Sınıf öğrencilerinin 2019-2020 Güz döneminde zorunlu olarak aldıkları 14 haftalık IMT 103 Çeviri ve Çeviribilime Giriş dersi müfredatında yer alan kuramsal yaklaşımları, çeviri yöntem ve stratejilerini çeviri sürecine ne oranda yansıttığını incelemektedir. Bu maksatla dersin ilk haftasında öğrencilere ders içeriğine dair bir izlence verilmiş olup, ilk 7 hafta boyunca çeviribilim ve çeviride önemli kavramlar, terimler, kuramsal yaklaşımlar, çeviri yöntem ve stratejileri üzerinde durularak bazı örnekler sunulmuştur. Sonraki 7 hafta ise birtakım metin türleri tanıtılarak bu metinlerin ders esnasında interaktif olarak çevirileri yaptırılmış ve bir önceki haftalarda öğrenilen bilgilerin çeviri sürecine yansıtılıp yansıtılmadığı sorgulanmıştır. Unutulmamalıdır ki salt kuram bilgisi ezberden öteye geçemediği durumda bir yararı ve işlevi olmayıp uygulamayla desteklenmesi gerekmektedir. Benzer şekilde kuram bilgisi olmadan uygulama yapmak da imkansızdır. Bu doğrultuda IMT 103 Çeviri ve Çeviribilime Giriş dersinde öğretilen her türlü kuramsal yaklaşım, çeviri yöntemi, strateji ve çeviri dünyasına ait terimlerin çeviri sürecine ne oranda yansıdığını görmek ve böylelikle sürecin kolay atlatılıp atlatılmadığını ortaya çıkarmak açısından dersin sonunda sınıftan 3 öğrenci seçilmiş ve öğrencilerden yaklaşık 1000 kelimelik Koronavirüs hakkında kısa bir tıp metnini herhangi bir makine çevirisi aracı kullanmaksızın çevirmeleri istenmiştir. Çalışma sonunda 1.sınıftan itibaren kuram ve uygulama arasında bütünlük oluşturmak gerektiği, bu bilincin en başında kazandırılması durumunda çeviri sürecinin daha kaliteli ve başarılı olacağı bulgusuna ulaşılmıştır. Zaten çeviri öğrencilerinin zihinlerinde önceden var olan kuramsal alt yapı sayesinde çeviri sürecine daha sorgulayıcı yaklaşarak ve çevirinin birçok boyutunu birden düşünerek daha başarılı bir çeviri süreci deneyimleyeceği beklenen bir durumdur. Ancak alt yapı birinci sınıftan itibaren kazandırılırsa sonraki yıllarda çeviriye olan sorgulayıcı yaklaşım artacak ve çeviri edinci daha çok gelişecektir. Bu nedenle söz konusu araştırma, 3 öğrencinin yaptığı çevirilerden de görüleceği gibi daha birinci sınıftan itibaren bunun aşılanması gerektiğini gözler önüne sermeyi hedeflemiştir.

Anahtar Kelimeler

Çeviri, çeviribilim, çeviri pratiği, çeviri kuramı, çeviri süreci, Koronavirüs

Theoretical and practical relationship in the translation process: The case of 1st grade English Translating & Interpreting students at Bartin University, Translation Studies Department

Öz

This study analyzes to what extent translation students at Bartin Univertsity in the department of Translation Studies (English), taking a compulsory course titled “ETI 103 Introduction to Translation and Translation Studies”, reflect theoretical approaches, translation methods and strategies, which are the components of the above-mentioned course in the translation process. For this purpose, in the first week of the Fall semester, the student was given a curriculum about the content of the course. During the first 7 weeks important concepts, terms, theoretical approaches, translation methods and strategies in translation studies and translation were offered to students in the light of some examples. In the next 7 weeks, some text types were also introduced, and interactive translations of these texts were done during the course. It was questioned whether the information learned in the previous weeks was reflected by students in the translation process. It should here not be forgotten that purely theoretical information, if it cannot go beyond only information with no actual practice, it does not have any benefits or function. Then, this means that it should, be supported by practice. Similarly, it is also impossible to practise without theoretical information. In this respect, 3 students from the translation class at Bartin University were selected at the end of the course and were asked to translate a short medical text on Coronavirus without using machine translation to see how much they can reflect theoretical approaches, methods, strategies and concepts/terms regarding the translation world taught in the ETI 103 Translation and Translation Studies course during the translation process. At the end of the study, it was found that it is necessary to create integrity between theory and practice in translation starting from the first grade, and if the awareness is gained on translation students at the very beginning, the translation process will be more qualified and successful. It is surely an expected situation that translation students will experience a more successful translation process if he/she approaches to the process more questionably and by thinking of many other aspects of translation thanks to the theoretical infrastructure that already exists in their minds. However, if this infrastructure is acquired from the first year, the questioning approach to translation and to its process will remarkably increase in the following years of training. As a result, the translation competence will develop more. Accordingly, this research aimed to reveal that this attitude towards translation process should be started from the first grade as it can be seen from the translations carried out by 3 students.

Anahtar Kelimeler

Translation, translation studies, translation practice, translation theory, translation process, coronavirus

Kaynakça

• A. Schwartz, David ve L. Graham, Ashley (2020), “Potential Maternal and Infant Outcomes from Coronavirus 2019-nCoV (SARS-CoV-2) Infecting Pregnant Women: Lessons from SARS, MERS, and Other Human Coronavirus Infection” Viruses 2020, 2.1-16.
• Çetintaş Sönmez, Esra (2011), Tıp Metinlerinin Çevirisine İlişkin Yaklaşımlar be Beklentiler: Bir Olgu Çalışması, Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi).
• Erten, Asalet (2016), Tıp Terminolojisi ve Tıp Metinleri Çevirisi, Seçkin Yayın Evi.
• Hastürkoğlu, Gökçen (2019), “Situated Learning in Translator and Interpreter Training: Model United Nations Simulations”, Journal of Language and Linguistic Studies, 15(3), 914-925; 2019.
• Karwacka, Wioleta (2015), Medical Translation, In: Ł. Bogucki, S. Goźdź-Roszkowski, P. Stalmaszczyk (eds.) Ways to Translation. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s.271-298.
• M. Argeg, Gharsa (2015), The Problems of Translating Medical Terms from English into Arabic, School of Modern Languages and Cultures (Phd dissertation).
• Rigouts Terryn, Ayla ve diğ. (2019), “Pilot Study on Medical Translations in Lay Language:Post-Editing by Language Specialists,Domain Specialists or Both?”, Translating and the Computer 41 (London Conference), s.101-112.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü (Ocak, 2020), 2019-nCoV HASTALIĞI, Sağlık Çalışanları Rehberi, https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/Bulasici-hastaliklar-db/hastaliklar/2019_n_CoV/rehberler/2019-nCoV_Hastaligi_Rehberi_.pdf Erişim: 14.01.2020.
• “Öğrenme Çıktıları ve Ders Detayı”, http://ubys.bartin.edu.tr/AIS/OutcomeBasedLearning/Home/CourseDetail?&isElectiveCourse=false&isIntegratedCourse=false&courseId=33826&curriculumId=500748&apid=512&eqd=10602&progName=Edebiyat%20Fak%C3%BCltesi%20-%20%C3%87eviribilim%20B%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC%20/%20%C3%87eviribilim%20Pr.%20(%C4%B0ngilizce) Erişim: 25.02.2020
• “Koronavirüs”, https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses Erişim: 05.01.2020