Eğitim bilişim ağında yer alan çocuk kitapları dizisinin eğitsel değerler kapsamında incelenmesi

Yıl 2020, Sayı: 20, 43 - 63, 21.09.2020

Hamide Ay Fulya Topçuoğlu Ünal

https://doi.org/10.29000/rumelide.791081

Cited By: 1

Öz

Okuma, bireylerin eğitsel değerleri kazanmasına aracılık etmektedir. İnsanın bilgi ve fikir dünyasının zenginleşmesi için devamlı geliştirilmelidir. Eğitim-öğretimin her kademesinde sıklıkla kullanılan bu beceri, değer kazanımında da anahtar bir rol üstlenmektedir. Bireyin; dil gelişimini, zihinsel gelişimini ve toplumsal etkileşimini destekleyen okuma becerisi, eğitsel değerlerin metinler aracılığıyla sezdirilmesine zemin hazırlamaktadır. Eğitim Bilişim Ağı (EBA) üzerinden aktarılan 7- 14 yaş arası çocuk kitapları dizisinin bu çalışmayla incelenmesi, öğrencilere değerlerin nasıl ve hangi düzeyde kazandırılmak istendiğinin tespiti bakımından önemlidir. Türkçe öğretim programında “Değerlerimiz” başlığı ile kendine yer bulan kavram, eğitimde amacın yalnızca akademik alanda başarılı bireyler yetiştirmek olmadığını, bizlere yazılı olarak beyan etmektedir. Bu çalışmanın amacı, EBA’ da yer alan 7- 14 yaş arası çocuk kitapları dizisinin eğitsel değerler kapsamında incelenmesidir. Çalışmada, temel nitel araştırma deseni kullanılmıştır. EBA’ da yer alan 7- 14 yaş arası çocuk kitapları dizisinin tamamına erişim sağlanarak ulaşılabilir evren kullanılmıştır; bu sebeple araştırmada, örneklem alma yoluna gidilmemiştir. EBA Çocuk Kitapları Dizisinde yer alan 7- 14 yaş arası 48 çocuk kitabı, 28 eğitsel değer kapsamında incelenmiştir. Verilerin toplanmasında, doküman inceleme yöntemine başvurulmuştur. Verilerin çözümlenmesinde ise içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre dizide yer alan çocuk kitaplarının sıklıkla kazandırmaya çalıştığı eğitsel değerler; sevgi f (152), inanç f (137), estetik f (109), mutluluk f (106), bilimsellik f (80), dayanışma f (75), yardımseverlik f (74) ve milli kültür f (63) olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okuma becerisi, Eğitim Bilişim Ağı (EBA), eğitsel değerler, değerler eğitimi, okuma kitapları

Examination of the series of children's books in the educational information network within the scope of educational values

Öz

Reading mediates individuals to acquire educational values. It should be developed continuously in order to enrich the world of knowledge and ideas of man. This skill, which is frequently used in all levels of education, also plays a key role in gaining value. The individual; Reading skills, which support language development, mental development and social interaction, provide a basis for the perception of educational values through texts. The study of the series of children's books transferred over the Education Information Network (EBA) with this study is important in terms of determining how and at what level the values are desired to be acquired by the students. The concept found in the Turkish curriculum with the title of “Our Values” states that the purpose of education is not only to raise individuals who are successful in the academic field, but also to us in writing. The aim of this study is to examine the series of children's books in EBA within the scope of educational values. In the study, basic qualitative research design was used. Since the entire series of children's books in the EBA was reached by using the accessible universe in the study, no sample was taken in the research. For this reason, 48 children's books in the EBA Children's Books Series were analyzed within the scope of 28 educational values. Document collection method was used to collect the data. Content analysis was used to analyze the data. According to the results of the research, the educational values that the children's books in the series try to gain frequently; love f(152), belief f(137), aesthetics f(109), happiness f(106), scientificity f(80), cooperation f(75), benevolence f(74) and national culture f(63).

Anahtar Kelimeler

Reading skill, Education Information Network (EBA), educational values, values education, turkish education program, reading books

Kaynakça

• Akçay, S. ve Baş , B. (2015). Samed Behrengi’nin Hikâyelerindeki Eğitsel İletiler Üzerine Bir Araştırma. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(3), 77- 90.
• Aktay, S. ve Keskin, T. (2016). Eğitim Bilişim Ağı( Eba) İncelemesi. Eğitim Kuram ve Uygulamaları Araştırma Dergisi, 27- 44.
• Alan, Y. (2020). Türkiye’deki Üniversite Öğrencilerinin Kitap Okuma Profilleri. Söylem Filoloji Dergisi, 5(1), 278- 303.
• Aral, N. ve Kadan , G. (2018). 2013 Okul Öncesi Eğitim Programının Değerler Eğitimi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 2(1), 113- 131.
• Ay, T. (2016). Okulda Değerler Eğitimi. Ankara : Pegem Akademi.
• Aytaş, G.(2005 ). Okuma Eğitimi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(4), 461-470.
• Bacanlı, H. ve Dombaycı, M. A. (2012, 16-18 Kasım). Değer boyutlandırma yaklaşımı. II. Uluslararası Değerler ve Eğitimi Sempozyumu’nda sunulan bildiri.
• Baki, Y. (2019). Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 17(37), 109- 146.
• Can, A. Deniz, E. ve Çeçen, M. A. (2016). Ortaokul Öğrencilerinin Okuma Tutumları. Turkish Studies, 11(3), 645- 660.
• Cengiz, Ş. ve Duran, E. (2017). Okul Öncesi Dönemine Ait Hikâye ve Masallardaki Değerlerin İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 42(191), 205- 233.
• Çalışkur, A. ve Aslan, A. E. (2013). Rokeach Değerler Envanteri Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(29), 81- 105.
• Demir, D. Özdinç, F. ve Ünal, E. (2018). Eğitim Bilişim Ağı Portalına Katılımın İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 407- 422.
• Demir, T. ve Özdemir , B. (2013). Türkçe Eğitiminde Karagöz / Gölge Oyunları ile Değer Öğretimi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 57- 89.
• EBA. (2018). 24.07.2020 tarihinde http://www.eba.gov.tr/hakkimizda adresinden alınmıştır.
• Erdal, K.(2019). Çocuk Oyunlarında Değerler Eğitimi. Values Education in Kids Games, 3(2), 53- 59.
• Güneş, F. (2003). Okuma Yazma Öğretiminde Cümlenin Önemi. TÜBAR XIII, 39-48.
• Gürsoy Tavuş, Z.(2015). Gülten Dayıoğlu' nun Hikâyelerinin Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Güven, A. Z. (2014). Türk Efsanelerinin Değerler Eğitimi Bakımından İncelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(26), 225- 246.
• Kana, F. ve Aydın, V. (2017). Ortaokul Öğretmenleri ve Öğrencilerinin Eğitim Bilişim Ağı Hakkındaki Görüşleri. Journal of Social And Humanities Sciences Research(JSHSR), 4(13), 1494- 1504.
• Karagöz, B. (2017). Emin Özdemir' in Çocuk Kitaplarına Değerler Eğitimi Bağlamında Bir Bakış: Bir Çözümleme Çalışması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 63- 85.
• Karakuş Tayşi, E. (2019). Sevim Ak’ın Öykülerinin Duyarlık Eğitimi. Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 19, 303- 324.
• Karatay, H.(2004). Dil Edinimi ve Değer Öğretimi Sürecinde Masalın Önemi ve İşlevi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 463- 475.
• Karatay, H. (2011). Karakter Eğitiminde Edebi Eserlerin Kullanımı. Turkish Studies, 6(1), 1439- 1454.
• Karatay, H. (2019). Okuma Eğitimi: Kuram, Uygulama, Ölçme ve Değerlendirme. A. Güzel, & H. Karatay içinde, Türkçe Öğretimi El Kitabı (s. 219). Ankara: Pegem Akademi.
• Kasa Ayten, B. ve Gültekin, M. (2019). İlkokul Dördüncü Sınıf Türkçe Dersinde Kültürel Değerler ve Eğitimi: Bir Durum Çalışması. GEFAD(GUJGEF), 39(3), 1735- 1773.
• Kaynak, L. (2012). Değerler Eğitimi Bağlamında Sevinç Çokum' un Hikâyelerinin Analizi. Antalya: Akdeniz Üniversitesi, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Merrian, S. B. (2013). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber(Qualitataive Research Aguide to Desing and Implementation). (S. Turan, Çev.) Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı. Ankara: MEB.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2015). Türkçe Dersi Öğretim Programı. Ankara: MEB.
• Milli Eğitim Bakanlığı( MEB). (2006). Türkçe Öğretim Programı. Ankara: MEB.
• Otmar, Ö ve Erdem, A.(2019). Yalvaç Ural' ın Çocuk Edebiyatı Eserlerinde Hayvan Sevgisi Değeri. Değerler Eğitimi Dergisi, 17(37), 7- 34.
• Özbay, M. ve Karakuş Tayşi, E. ( 2011). Dede Korkut Hikâyelerinin Türkçe Öğretimi ve Değer Aktarımı Açısından Önemi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(1), 21-31.
• Sallabaş, M. E. ve Dağ, M.(2020). Türkçe Öğretim Programlarına Değerler Eğitimi Yönünden Karşılaştırmalı Bir Bakış. İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi, 6(2), 538- 551.
• Sırakaya, C. ( 2018). Muzaffer İzgü' nün 1970- 80 Yılları Arasında Yayınladığı Yedi Öykü Kitabının Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Susar Kırmızı, F.(2014). 4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Metinlerinde Yer Alan Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 217- 259.
• Türk Dil Kurumu. ( 2011).Türkçe Sözlük/ haz.: Şükrü Haluk Akalın…(ve başk.). 11.bsk. Ankara: TDK,.
• Temizkan, M. (2008). Bilişsel Okuma Stratejilerinin Türkçe Derslerinde Bilgiye Dayalı Metinleri Okuduğunu Anlama Üzerindeki Etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 129- 148.
• Topçuoğlu Ünal, F. ve Yeğen, Ü. (2013). Türkçe Öğretmenlerinin Okuma Yöntem Tekniklerini ve Araç-Gereçlerini Kullanma Durumları. Turkish Studies, 8(4), 1351- 1365.
• Yazgan Yalçın, I. (2019). Tarık Buğra' nın Romanlarında Değerler Eğitimi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.