Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde Gazi Üniversitesi B1 Seviyesi Ders Kitabı dinleme bölümünün incelenmesi

Yıl 2020, Sayı: Ö7, 59 - 79, 21.10.2020

Mesut Gün Medine Bakırdöğen

https://doi.org/10.29000/rumelide.808235

Cited By: 1

Öz

Günümüzde Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi önem kazanan bir alandır. Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde dört temel dil becerisi vardır. Dinleme diğer becerilere göre ayrı bir önem arz etmektedir. Çünkü dinleme, anne karnında işitilen seslerin anlam kazanmasıyla başlayan ilk dil becerisidir. Dinleme, doğal olarak gelişir ve diğer becerilerinin gelişmesinde önemli rol oynar. Dinleme becerisi düşünme becerisini destekleyen, bir süreç sonunda kendini geliştirebilen bir beceri alanı olarak kabul edilmelidir. Bu çalışmanın temel amacı yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan Gazi Üniversitesi B1 seviyesi ders kitabındaki dinleme metinlerinin öğrenci seviyesine uygunluğunun incelenmesidir. Çalışmada doküman incelemesi yöntemine başvurulmuştur. Bu bağlamda Gazi Üniversitesi B1 seviyesi ders kitabındaki dinleme metinleri Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metninde yer alan kriterlere göre incelenmiştir. İncelenen noktalar şunlardır; içerik, soru tipi, dil bilgisi, kelimelerin seviyeye uygunluğu, hız ve anlaşılırlık, görsel kullanımı, dinlemenin varsa kültür aktarım boyutu. Araştırma sonucunda, dinleme ses kayıtlarının Gazi Üniversitesi Yabancılara Türkçe Öğretimi B1 Seviyesi Ders Kitabındaki dinleme etkinliklerinde dinleme öncesi ve dinleme sonrası etkinliklere yer verilmemiştir. Dinleme öncesi etkinliklere yer verilmesinin öğrencide farklı dinleme özelliklerinin gelişmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Gazi Üniversitesi ders kitabındaki okuma metinleri ve dinleme metinleri arasında içerik bağlamında bir ilişki yoktur. Bu durumun dinleme becerisinde anlama ve anlamlandırmayı desteklemediği düşünülmektedir. Dil becerileri birbirinden farklıdır. Ancak birbirini destekler. Dil öğretimi kitaplarında da birbirini destekler etkinliklere yer verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yabancılara Türkçe öğretimi, ders kitabı, dinleme etkinlikleri, inceleme

Examination of Gazi University B1 level textbook listening department in teaching Turkish as a foreign language

Öz

Today, teaching Turkish as a foreign language is an important field. There are four basic language skills in teaching Turkish as a foreign language. Listening has got special importance compared to other skills, because listening is the first language skill that begins with the meaning of sounds heard in mother’s womb. Listening develops naturally and plays an important role in the development of other skills. Listening skill should be accepted as a skill field that supports thinking skill and can improve itself at the end of a process. The main purpose of this study is to examine the appropriateness of the listening texts of Gazi University B1 level textbook used in teaching Turkish to foreigners to the student level. In the study, document review method was used. In this context, the listening texts in Gazi University B1 level textbook were examined according to the criteria in the European Common Application Text. The points examined are as follows; content, question type, grammar, conformity of words to level, speed and comprehensibility, visual use, culture transfer dimension of listening. As a result of the research, pre-listening and post-listening activities were not included in the listening activities of Gazi University, Teaching Turkish to Foreigners B1 Level Course Book. It is considered that giving place to pre-listening activities will contribute to the development of different listening features in the student. There is no relation in terms of content between reading texts and listening texts in Gazi University textbook. It is contemplated that this situation does not support understanding and comprehension in listening skill. Language skills are different. But they support each other. It is recommended to include activities supporting each other in language teaching books.

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish to foreigners, textbook, listening activies, examination

Kaynakça

• Aktaş, Ş. ve Gündüz, O.(2007). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Akçağ yayınları.
• Apaydın, D. (2007). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde sözcük öğretimi üzerine bir yöntem denemesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• CEFR. (2001). A Common European Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assesment. Strasbourg: Modern Language Division.
• Doğan, Y. (2014). Yabancılara Türkçe kelime öğretiminde market broşürlerinden yararlanma. Journal of Language and Linguistic Studies, 10(1), 89-98.
• Dara,R. (2000). Yazılı anlatıma Giriş . İstanbul: Asa Kitabevi
• Duman, A. (2003). Türk soylulara Türkiye Türkçesi öğretiminde metin seçimi. TÜBAR. XIII, 151–154. Erdem, İlhan (2009). “Yabancılara Türkçe Öğretimiyle İlgili Bir Kaynakça Denemesi”, Turkish Studies, 4-3,888-937.
• Göçer, A. & Moğul, S. (2011). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi ile ilgili çalışmalara genel bir bakış. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 6(3). 797- 810.
• Gümüş, İ.(2016).Türkçede Emir-İstek Kipi ve Yabancılara Türkçe Öğretimi, SUTAD, Bahar 2016; (39): 253-262e-ISSN 2458-9071
• Güneş, F. (2014). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem AkademiYayınları.
• Özbal, B. ve Genç, A. (2019). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarında Dinleme Becerisi Alanında Kullanılan Alıştırmaların Değerlendirilmesi. SEFAD, 42, 197-212.
• Özbay, M. (2014). Anlama teknikleri: I. Dinleme eğitimi. Ankara: Öncü Kitap.
• R. L Oxford, “Research Update on Teaching L2 Listening”, System, 21 (2), 1993, 205-211.
• Rost, M. (2001). Listening [Dinleme]. In R. Carter and D. Nunan (Eds.), The Cambridge guide to teaching English to speakers of other languages [Diğer dillerin kullanıcılarına İngilizce öğretmek için Cambridge rehberi] (pp. 7-13). Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511667206.002 Erişim Tarihi: 02.06.2020
• Sever, S. (2011). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. 5. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şimşek, R. (2016). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kullanılan Ders Kitaplarının Temel Dil Becerileri Bağlamında Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Nevşehir.
• Tabak, G. ve Göçer, A. (2017). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde A1-C1 Düzey Dinleme Etkinliklerinin İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 6(3), 400–411.
• Temur, T. (2010). Dinleme Metinlerinden Önce ve Sonra Sorulan Soruların Üniversite Öğrencilerinin Dinlediğini Anlama Beceri Düzeyine Etkisi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 303-319.
• Tüfekçioğlu, B. (2014). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dinleme etkinlikleri ile sözcük öğretimi üzerine bir araştırma: Çukurova TÖMER örneği. E-Dil Dergisi, 2, 35-51.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Genişletilmiş 9. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, İ. (2007). Türkçe Öğretiminde Dinleme Becerisini Geliştirmeye Yönelik Önerilen Etkinliklerin Değerlendirilmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Niğde: Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.