Çocuk kitaplarının taşıması gereken özellikler: Cemil Kavukçu’nun Bir Öykü Yazalım Mı? ve Masal Anlatma Oyunu adlı eserlerine eleştirel bir bakış

Yıl 2020, Sayı: Ö7, 315 - 340, 21.10.2020

İlker Aydın Merve Uzun

https://doi.org/10.29000/rumelide.808713

Cited By: 5

Öz

Araştırmanın amacı edebiyatımızın önemli öykücülerinden Cemil Kavukçu’nun çocuklar için kaleme aldığı eserlerinin; çocuk kitaplarının taşıması gereken iç yapı ve dış yapı özelliklerine uygunluğunu incelemektir. Bu özellikler iç yapı ve dış yapı özellikleri olmak üzere kategorize edilmektedir. Çocuklar için hazırlanan eserlerin görsel ve dilsel nitelikleriyle, çocukların duygu ve düşünce dünyalarında istenilen etkiyi bırakabilmesi için bu özelliklere uygun olarak hazırlanması gerekir. Çocuk edebiyatı eserlerinin amaca ulaşma derecesi ile çocuk kitaplarının taşıması gereken özelliklere uygunluğu arasında doğrudan bir ilişki vardır. Bu nedenle incelenen eserlerin bu özelliklere uygunluğu önemlidir. Cemil Kavukçu'nun çocuk edebiyatı eserleri hakkında alan yazınında kapsamlı bir çalışma bulunmayışı da çalışmamızın gerekçelerindendir. Çalışma, nitel araştırma deseninde yürütülmüştür. Çalışmanın materyallerini yazarın, çocukların dil becerilerini geliştirmeye yönelik etkinliklere olumlu tutum kazandırabileceği ve yönlendirebileceği düşünülen Bir Öykü Yazalım Mı? ve Masal Anlatma Oyunu adlı eserleri oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri; belgesel tarama yöntemi ile toplanmış, betimsel analizle de yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda eserlerin çocuk kitaplarının sahip olması gereken iç yapı ve dış yapı özelliklerine uygun olduğu saptanmıştır. Ulaşılan sonuçlardan hareketle şu iki öneride bulunulmuştur: Eserlere okurun söz dağarcığını geliştirmede etkili olabileceği düşünülen bir sözlük eklenebilir. Eserlerin gerek içerik gerek biçim olarak çocuk kitaplarının taşıması gereken özelliklere uygunluğundan dolayı, yazarın eserlerine Türkçe ders kitaplarında yer verilebilir.

Anahtar Kelimeler

Cemil Kavukçu, çocuk edebiyatı, çocuk kitaplarının özellikleri

Features that children's books should have: A critical look at the works of Cemil Kavukçu named Bir Öykü Yazalım Mı? and Masal Anlatma Oyunu

Öz

The aim of the research is to study the suitability of the works of Cemil Kavukçu, one of the important storytellers of our literature, in terms of the characteristics of the internal and external structures which children’s books are expected to involve. These features are categorized as internal and external structures. With the visual and linguistic qualities of the works prepared for children, it is necessary to prepare them in accordance with these features in order to leave the desired effect in the emotional and thought worlds of the children. There is a direct relationship between the degree of achievement of the works of children's literature and the suitability of children's books to the characteristics expected to be involved. For this reason, the suitability of the studied works is important. The fact that Cemil Kavukçu does not have a comprehensive study in the literature about children's literature is one of the main reasons for our study. The study was carried out in a qualitative research design. The material of the study composes the works named Bir Öykü Yazalım Mı? and Masal Anlatma Oyunu, which are thought to bring positive attitude towards the activities aimed at improving children's language skills. The data in the study were collected through documentary scanning method and interpreted through descriptive analysis. As a result, it was found out that the works are suitable for the internal and external structure features of children's books. Based on the conclusions reached, the following two suggestions were made: A dictionary, which is thought to be effective in improving the vocabulary of the reader, can be added to the works. Due to the suitability of the works in terms of content and form to the characteristics of children's books, the author's works can be included in Turkish textbooks.

Anahtar Kelimeler

Cemil Kavukçu, children’s literature, characteristics of children’s books

Kaynakça

• Akal, A. (2008). Eğitim-Sen Çocuk ve gençlik edebiyatı ölçütleri için eleştiri ve öneriler. http://www.egitimsen.org.tr/down/cocuk_edebiyati_olcutleri.pdf.
• Barutçu, T., Açık, F. (2018). Çocuk edebiyatı ürünlerinde yer alan deyimlerin kültür aktarımındaki rolü ve Türkçe ders kitaplarındaki deyimlerle örtüşme düzeyi. Bilig-Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 86, 183-209.
• Chelebourg, C. ve Marcoin, F. (2007). La Littérature de jeunesse. Paris: Armand Colin.
• Çer, E. (2016a). Çocuk Edebiyatı. 0-6 Yaş çocuk kitaplarında çocuk gerçekliği ve çocuğa görelik. Ankara: Eğiten Kitap.
• Çer, E. (2016b). Türkçe öğretiminde çocuğa görelik ilkesine uygun edebiyat yapıtlarının önemi. İlköğretim Online, 15(4), 1399-1410.
• Demirel, Ş. (2010). Edebi metinlerle çocuk edebiyatı. Ankara: Pegem Akademi.
• Erdal, G. (2007). MEB yayınları çocuk kitaplarının resimlerine genel bakış. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu. Ankara: AÜ Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Göknil, C. (2006). Renk sihirbazları. Cumhuriyet Kitap, 935, İstanbul................
• Gümüş, S. (1999). Öykünün bahçesi. İstanbul: Adam Yayınları......................
• Karakoçan, M. (2007). Cemil Kavukçu’nun Hikayelerinde Yapı ve Tema İncelemesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Elazığ.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kavukçu, C. (2019). Masal anlatma oyunu. İstanbul: Can Sanat (Can Çocuk) Yayınları.
• Kavukçu, C. (2020). Bir öykü yazalım mı? İstanbul: Can Sanat (Can Çocuk) Yayınları.
• Kaya, İ. (2007). Çocuk Kitabı Resimlerinde Estetik Boyut. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu. Ankara: AÜ Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Kıbrıs, İ. (2010). Çocuk edebiyatı. Ankara: Kök Yayıncılık.........................
• Meriç, C. (1986). Kültürden irfana. İstanbul: İnsan Yayınları....................
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber. Selahattin Turan (Çev. Ed.). 3. Basımdan Çeviri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Nas, R. (2004). Örneklerle çocuk edebiyatı. Bursa: Ezgi Kitabevi...................
• Oğuzkan, F. (2013). Çocuk edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık....................
• Özçelebi, H. (2011). Cemil Kavukçu’nun çocuk kitaplarına eleştirel bir bakış. Sedat Sever (Yay. Haz.). III. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Kitabı. (s. 453-461) Ankara: AÜ Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Özer, A. (2007). Çocuk kitaplarındaki resimlerin çocuğa göreliği. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu. Ankara: AÜ Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Özünel, Ş. Ç. (2000). Çocuk kitaplarındaki görsel anlatımın eğitimdeki önemi. I. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Sever, S. (2019a). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. İzmir: Tudem Yayınları.
• Sever, S. (2019b). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayınları..............................
• Sever, S. (1995). Çocuk kitaplarında bulunması gereken yapısal ve eğitsel özellikler. Abece Eğitim ve Ekin ve Sanat Dergisi, 107, 14-15.
• Sever, S., Dilidüzgün, S., Neydim, N. ve Aslan, C. (2009). İlköğretimde çocuk edebiyatı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Sümeyra, C. (2005). Son dönem Türk öykücülüğünde insan ve toplumsal hayat. Hece Öykü/Dosya: Seksen Sonrası Türk Öykücülüğü, 9, s. 69-75.
• Şayak, G. (2011). Cemil Kavukçu’nun Öykülerinde İnsan. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Van.
• Şimşek, T. (2016). Kuramdan uygulamaya çocuk edebiyatı. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Şirin, M. (2019). Çocuk edebiyatına eleştirel bir bakış. İstanbul: Uçan At Yayınları.
• Timuroğlu V. (2001). Bir öykücünün gerçek değeri ancak okunarak belirleniyor... Cumhuriyet Kitap. https://www.biyografya.com/biyografi/1600. e.t. 13.09.2020.
• Ural, S. (2013). Okul öncesi çocuk kitaplarının tanımı. M. Gönen (Ed.), Çocuk Edebiyatı (s.44-51). Ankara: Ertem Matbaası.
• Yalçın, A ve Aytaş, G. (2016). Çocuk edebiyatı (8.Basım). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.