Arapçanın yabancı dil olarak çevrimiçi öğretimini yapan internet sitelerindeki sözlü etkileşim becerilerinin değerlendirilmesi

Yıl 2020, Sayı: Ö7, 477 - 503, 21.10.2020

İbrahim Mansur

https://doi.org/10.29000/rumelide.808747

Öz

Bu çalışma; dil öğretim referansları ışığında, Arapçayı yabancı dil olarak öğrenenlerin sözlü etkileşim becerilerine ilişkin standartları içeren bir liste oluşturmayı ve yabancı dil eğitiminin yapıldığı internet sitelerini bu standartlar listesine göre değerlendirmeyi hedeflemektedir. Bu çalışma ile “Arapçanın yabancı dil olarak çevrimiçi öğretimini yapan internet sitelerinde sözlü etkileşim becerisini değerlendirmenin standartları nelerdir?” ve “Bu standartların bahsedilen internet sitelerindeki uygulanabilirliği ne ölçüdedir?” sorularına cevap aranmaktadır. Çalışmada internet sitelerinden rastgele seçilen örneklem üzerinden ulaşılan sonuçların tanımlanması ve analizi için tanımlayıcı-analitik yöntem izlenmiştir. Çalışma sonucunda Arapçanın yabancı dil olarak çevrimiçi öğretiminde internet sitelerinin; (a) birçoğunda eş zamanlı bağlantı seviyesinin düşüklüğü, (b) öğrencilerin etkileşimini sağlayan net bir yapıdan yoksun oluşu, (c) öğrencilere iş birliğine dayalı görev ve ödevler vermemesi ve (d) sözlü iletişim çalışmaları için gerekli fırsatı sunmaması nedeniyle sözlü etkileşim konusunda zayıf oldukları kanısına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dil eğitimi, dil öğretim teknikleri, sözlü etkileşim, çevrimiçi eğitim, eğitsel tasarım, dil öğretim standartlari

تقييم مهارات التفاعل الشفوي في مواقع تعليم اللغة العربية عن بعد للناطقين بغيرها

Öz

تهدف هذه الدراسة إلى بناء قائمة معايير لمهارات التفاعل الشفهي لمتعلمي اللغة العربية من غير الناطقين بها حسب مراجع تدريس اللغة الأجنبية، وتقييم مواقع تعليم اللغة وفقا لهذه القائمة. وتسعى الدراسة إلى الإجابة عن الأسئلة: ما هي معايير تقييم مهارة التفاعل الشفوي على مواقع تعليم اللغة العربية عبر التعلم عن بعد لغير الناطقين بها؟ وما مدى تحقق هذه المعايير في المواقع التي تعلم العربية عن بعد للناطقين بغيرها. ونهجت الدراسة المنهج الوصفي التحليلي لوصف نتائج الدراسة للعينة العشوائية من المواقع الإلكترونية وتحليلها. وتوصلت إلى نتائج من أهمها: هناك ضعف في التفاعل الشفهي في تعلم العربية عن بعد بسبب: (أ) انخفاض مستوى الاتصال المتزامن في معظم مواقع الويب (ب) عدم بناء معظم المواقع الإلكترونية هيكلاً واضحاً لتفاعل المتعلمين على مستوى التصميم التعليمي والمنهجية (ج) عدم تقديم مهام وواجبات تعليمية تعاونية (د) تدني توفير فرص التدريب على الاتصال الشفوي

Anahtar Kelimeler

تقنيات تعليم اللغة, العربية للناطقين, التعليم عن

Kaynakça

• Abdulhamîd, Abdullah Abdulhamîd. (1986). Takvîmu’t-Ta`bîr eş-Şefehî fî-Merhaleti’l-İ`dadiyye fî-Muhâfazati Tanta fî-Cumhûriyyeti Mısr el-Arabiyye. Basılmamış doktora tezi, Külliyeti’t-Terbiye, Camiatu Tanta el-Ğarbiyye.
• Ades, Muhammed Abdurrahîm. (1995). El-İdaratu’s-Saffiyye ve’l-Medresetu’l-Münferide. Amman: Daru Mecdelâvî li’n-Neşr ve’t-Tıbâ`a ve’t-Tevzî`.
• Ali, Ekrem Fethî Mustafa. (2006). Fa`aliyyetü Bernamec Mukterah li-Tenmiyeti Maharât İntâc Mevakı`l-İnternet et-Ta`lîmiyye ledâa-Tullâbi Külliyyeti’t-Terbiye. Basılmamış doktora tezi, Külliyyeti’t-Terbiye en-Nev`iyye, Camiatu Cenûbi’l-Vâdî, Kanâ.
• Ali, Ta`vînât. (2009). Et-Tevasul ve’t-Tefâ`ul fî’l-Vasati’l-Medresî. El-Ma`hadu’l-Vatanîli-Tekvîni Müstahdimî’t-Terbiye ve Tahsîni Müstevâhüm. El-Haraş: Cezair.
• Almohammad Almansour, İ. (2018). Building and evaluating some online websites in teaching Arabic for non-native speakers. Turkish Academic Research Review, 3 (2), 75-102. DOI: 10.30622/tarr.442080
• Aly, Mahsoub Abdul-Sadeq. (2008). An Evaluative Study of Some Online Websites for Learning and Teaching English as a Foreign Language.
• Brown, H. Douglas. (1994). Mebadiu Ta`lîmi ve Te`allumi’l-Luğa. (trc. İbrahim b. Hamed el-Kaîd & Iyd b. Abdullah eş-Şummerî). Riyad: Mektebu’t-Terbiyeti’l-Arabî li-Düveli’l-Halîc.
• Ebu Nimra, Muhammed Hamîs. (2006). İdaratu’s-Saf ve Tanz’imuha. Amman: Daru Yafa li’n-Neşri ve’t-Tevzî`.
• Ebu Şukayr, Muhammed Süleyman & Hales, Davud. (2010). Maharâtu’t-Tedrîs el-Fa`al. Gazze, Filistin: Mektebetu Âfâk.
• El-Arabî, Ferhâtî. (2010). Enmâtu’-Tefâ`ul ve Alâkatu’t-Tevâsul fî-Cema`ati’l-Kısm ed-Dirâsî ve Turuku Kıyâsiha. Cezair: Dîvânu’l-Matbûati’l-Cami`iyye.
• El-Bağdadî, Muhammad Rıda. (2002). Teknûlûciya’t-Ta`lîm ve’t-Te`allum. Kahire: Daru’l-Fikr et-Terbevî.
• El-Hamayise, İyad Muhammed Hayr. (2012). Medâ İmtilâki Talebeti Küliyyeti’t-Terbiye fî-Camiati Hâil li-Maharâti’t-Ta`bîr eş-Şefevî min Vicheti Nazarihim, ve’s-Su`ubât elletî Tuvâcihuhum Dâhile’l-Muhâdara. Mecelletu’l-Camia el-İslamiyye li’d-Dirâsât et-Terbeviyye ve’n-Nefsiyye. (34/6: s. 219-242).
• El-Havalide, Muhammed Ali & Diğerleri. (2014). Dâfi`iyyeti Teallumi’l-Luğati’l-Arabiyye ledâ’n-Natıkîne bi-gayriha fî’l-Ürdün ve Alâkatuha bi-ba`di’l-Mutegayyirât. El-Mecelletu’l-Ürdüniyye fî’l-Ulûmi’t-Terbeviyye. (10/2: s. 191-204).
• El-Hıyle, Muhammed Mahmud. (2001). Maharâtu’t-Tedrîs es-Saffî. Ürdün: Daru’l-Mesîre.
• El-Kâdı, Heysem Memdûh. (2011). Eseru Tedrîsi’l-Luğati’l-Arabiyye bi’stihdâmi İstratîciyyeti’t-Te`allumi’l-Mütemâzic fî-Tenmiyeti Maharâti’t-Tevâsul el-Lafzî ledâ-Talebeti’s-Saffi’s-Sâbi`i’l-Esâsî fî’l-Ürdün. El-Akademiyye li’d-Dirâsat el-İctimâ`iyye ve’l-İnsâniyye. (7: s. 3-14).
• El-Kazzâfî, Halef Abdulvehhâb Muhammed. (2010). Fâiliyyetu İstratîciyye Kâime `ale’t-Te`allumi’n-Neşt fî-Hafdi’l-İhtirâk en-Nefsî ve Tenmiyetu Maharâti’t-Tefa`ul el-Lafz^i li-Muallimî İlmi’n-Nefs bi’l-Merhaleti’s-Saneviyye. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ma`hadu’d-Dirâsât ve’l-Buhûs et-Terbeviyye, Camiatu’l-Kâhire.
• El-Kehlût, Ahmed. (1996). İdaratu’s-Saffi ve Tanzîmuhu. Menşûrât Camiatu’l-Kuds el-Meftûha. Amman, Ürdün.
• El-Keylânî, Abdullah & eş-Şerîfîn, Nidâl. (2007). Medhal ile’l-Bahsi fî’l-Ulûmi’t-Terbeviyye ve’l-İctima`iyye: Esâsiyyetuhu, Menhecuhu, Tesâmîmuhu, Esâlîbuhu’l-İhsâiyye. Amman: Daru’l-Mesîre.
• Er-Râşid, Sa`d b. Abdullah. (2008). El-İttisâlu’t-Tefâ`ulî ve’l-Âni fî-Bîeti’t-Te`allum an-Bu`d. Varaka Mukaddeme li’l-Mü’temer el-Evvel li’t-Terbiyeti’l-İ`lâmiyye. Riyad. Er-Ruşeydî, Sa`d & Salah, Semîr. (1999). Et-Tedrîsu’l-Âm ve’l-Luğati’l-Arabiyye. Kuveyt: Mektebetu’l-Felâh.
• Es-Sarâmî, Abdurrahman b. Sa`d. (2013). Takyîmu Mevakı`Ta`lîmi’l-Luğati’l-Arabiyye li-Ğayri’n-Nâtıkîne biha `ale’ş-Şebeketi’l-âlemiyye fî-Dav’il-Maharâti’l-Luğaviyye. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Camiatu’l-İmam b. Suûd el-İslamiyye, Riyad.
• Eş-Şeyh Ali, Hidaye & es-Suheybânî, Salih. (2011). Mevâkıu’-Ta`lîmi’l-Luğati’l-Arabiyye li-Gayri’n-Nâtıkîne biha `ale’ş-Şebeketi’l-Âlemiyye. Mecelletu Alemi’l-Kütüb. Eş-Şiblî, İbrahim Mehdî. (2000). El-Menâhic, Binauha-Tenfîzuha-Takvîmuha-Tatvîruha-bi’stihdâmi’n-Nemâzic. Amman: Daru’l-Emel li’n-Neşr ve’t-Tevzi`.
• Freeman, Diane Larsen. (1997). Esâlîb ve Mebadi’ fî-Tedrîsi’l-Luğa. Mürâcat: Mahmûd İsmâîl Salih. (trc. Aişe Mûsa es-Saîd). Ryad: Camiatu’l-Melik Suûd.
• Hiemstra, R., ed. 1982. Self-Directed Adult Learning: Some Implications for Practice. Occasional paper. Syracuse, NY: Adult Education Program, School of Education. Husamû, Süha & el-Abdullah, Fevvaz. (2012). Eseru’t-Te`allum ez-Zâtî fî Tavzîfi Maharâti’t-Tehavur el-İlektrûnî el-Mütezamin ve Gayri’l-Mütezamin ledâ-Talebeti Muallimi’s-Saf bi-Camiati Tişrîn. El-Mecelletu’l-Ürdüniyye fî’l-Ulûm et-Terbeviyye.
• Huseyn, Muhtar et-Tâhir. (2002). Ta`lîmi’l-Luğati’l-Arabiyye fî-Dav’il-Menahic el-Hadîse. Basılmamış doktora tezi. Camiatu İfrikıyye el-Alemiyye: el-Hurtûm.
• Iyadât, Yusuf Ahmed. (2004). El-Hâsûb’t-Ta`lîmî ve Tatbîkatuhu’t-Terbeviyye. Amman: Daru’l-Mes’ire li’n-Neşr ve’t-Tevzî`.
• Kır, Elif & Kayak, Selda. (2013). The Evaluation of Websites Teaching English as a Foreign Language. Procedia - Social and Behavioral Sciences (Vol.106, pp. 2788 – 2795).
• Kırmızı, Özkan. (2011). Evaluation of An Online Language Learning Program, 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 27-29 April 2011, Antalya.
• Lee, W. & Owens, D. (2004). Multimedia-based Instructional Design: Computer-based Training; Web-based Training; Distance Broadcast Training; Performance-based Solutions (2nd ed.). San Francisco: Pfeiffer.
• Medenî, Muhammed Atâ. (2007). Et-Ta`lîm an-Bu`d: Ehdâfuhu ve Üsüsehu ve Tatbîkatuhu’l-İlmiyye. Amman: Daru’l-Mesîre.
• Mursî, Kemal İbrahim. (1988). Alâkatu Ba`di Simâti’ş-Şahsiyye fî’l-Murâhaka bi-İdrâki’l-Muâmeleti’l-Vâlidiyye f’i’t-Tufûle. El-Mecelletu’t-Terbeviyye (4/15: s. 131-157). Camiatu’l-Kuveyt.
• Penland, P. R. 1977. Individual Self-planned Learning in America. Pittsburgh: Graduate School of Library and Information Sciences, University of Pittsburgh.
• Rasil, James. (1982). Esâlîb Cedîde fî’t-Ta`lîm ve’t-Te`allum-Tasmîm, İhtiyar ve Takvîmu’l-Vihdât et-Ta`lîmiyye es-Sağîra. (trc. Ahmet Hayri Kazım).
• Richards, Jack. (2007). Tatvîru Menâhici Ta`lîmi’l-Luğa. (trc. Nasır b. Abdullah b. Ğâli & Salih b. Nasır eş-Şuveyrih). Riyad: Camiatu’l-Melik Suûd.
• Tough, A. 1971. The Adult's Learning Projects: A Fresh Approach to Theory and Practice in Adult Learning. Toronto: Ontario Institute for Studies in Education.
• VERPLAETSE, L.S. (2013). Second and Foreign Language Learning through Classroom Interaction. Mahwah, N.J. Lawrence Erlbaum.
• Zeytûn, Kemal. (1998). Et-Tedrîs: Nemâzicuhu-Maharâtuhu. İskenderiyye: el-Mektebu’l-İlmî li’l-Kumbîtır ve’n-Neşr ve’-Tevzi`.