“Kuşların Masalı” üzerine bir inceleme

Yıl 2020, Sayı: 21, 56 - 69, 21.12.2020

Halit Karatay Ahmet Doğru

https://doi.org/10.29000/rumelide.835767

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada, Bestami Yazgan'ın "Kuşların Masalı" adlı eserinde, geleneksel masal türünün anlatım özelliklerinden farklı olan özellikler incelenmiştir. Araştırmada doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Masalla ilgili tür özelliklerini incelemek için içerik çözümlemesi yapılmıştır. Masal türünün geleneksel anlatım özellikleri ile bu eserde kullanılan yeni anlatım özellikleri belirlenmiştir. Böylelikle çağdaş yazında masal türünün kazandığı yeni anlatım özellikleri ve kullanım biçimi açıklanmıştır. İncelenen eserde geleneksel masal türü ile fabl, günlük, efsane, hikâye gibi türlerin iç içe işlendiği, bazen masalın bölümleri arasında şiir türünün de kullanıldığı tespit edilmiştir. Tekerlemelerde yeni ve güncel söyleyişlerin yanında geleneksel masalın ‘masal başı tekerlemesi’nden önce masal anlatıcısını belirten “sunuş tekerlemesi” denilebilen fazladan bir tekerleme de kullanılmıştır. Geleneksel masallarda kullanılan benzetme, abartma, konuşturma ve kişileştirme gibi sanatların yanında atasözü (irsalimesel), alıntı (iktibas), hatırlatma (telmih) gibi sanatların da kullanıldığı belirlenmiştir. Ayrıca incelenen eserde yer alan 13 masalın her biri kendi içinde ayrı bir masal özelliği gösterir. Bütün masallar birlikte okunduğunda tek bir masal gibi de okunabilir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk ve gençlik edebiyatı, edebi türler, masal, biçem, çağdaş, edebiyat.

A review on "The Tale of Birds"

Öz

In this study, Bestami Yazgan's "The Tale of Birds" narrative features that differ from the narrative features of the traditional tale genre were examined. The research was designed according to the document analysis method. Content analysis has been made to examine the genre features related to the tale. The traditional narrative features of the tale genre and the new narrative features used in this work have been determined. Thus, the new narrative features and usage styles of the fairy tale genre in contemporary literature were explained. It was determined that traditional fairy tale genre and fable, diary, legend and story were intertwined in the studied work, and sometimes poetry type was used between the parts of the tale. In addition to new and up-to-date sayings in rhymes, it was observed that there is an extra rhyme that can be called "presentation rhyme" indicating the storyteller before the "tale head rhyme" of the traditional tale. It has been determined that arts such as proverbial (referral), quotation (quote), mention (reminder) were used in addition to the arts such as analogy, exaggeration, speech and personification used in traditional fairy tales. In addition, each of the 13 tales in the studied work has a distinct fairy tale feature in itself. When all tales are read together, it can be read as a single tale.

Anahtar Kelimeler

Children's and youth literature, literary genres, fairy tales, styles, contemporary literature

Kaynakça

• Aday, E. ve Akçalan, H. (2018). Masalları yeniden işlevsel kılmak: “masal evi” projesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (55), 237-246.
• Aktulum, K. (2008). Parçalılık/ süreksizlik/ kopukluk. ART-E Sanat Dergisi, 1(1), 1-14.
• Arıcı, A. F. (2004). Tür özellikleri ve tarihlerine göre Türk ve dünya masalları. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 11(26),159-169.
• Arıcı, A. F. (2016). Estetik değer oluşturmada masalların rolü: Türk masalları örneği. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2), 1017-1035.
• Batur, S. (1998). Türk halk edebiyatı. İstanbul: Altın Kitaplar. ............................
• Bestami Yazgan Röportaj (2014). Çocukların yüreğine inen bol ödüllü bir şair: Bestami Yazgan. Ankara Büyükşehir Belediyesi Çocukça Dergisi, (72), 10-12.
• Çetişli, İ. (2011). Batı edebiyatında edebi akımlar. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Gül, H. (2013). Bestami Yazgan ile çocuk edebiyatı üzerine röportaj. Bizim semaver. https://www.bizimsemaver.com/bestami-yazgan-ile-cocuk-edebiyati-uzerine-roportaj/.
• Gültekin, M. (2017). Kazan Tatar Türklerinde masal anlatma geleneği. Journal of Social Sciences /Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (14), 358-373.
• Günay, U. (1975). Elazığ masalları. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.........................................
• Emmez, C. (2008). Sözlü gelenekten modern masala: çocuk edebiyatında masal üzerine halkbilimsel bir inceleme (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkbilim Anabilim Dalı, Ankara...........................
• Karadağ, M. (2004). Türk halk edebiyatı anlatı türleri. Ankara: Ürün..................................
• Karatay, H. (2011). Çocuk edebiyatı metinlerinde bulunması gereken özellikler (Ed. Tacettin Şimşek), Kuramdan Uygulamaya Çocuk Edebiyatı. Ankara: Grafiker, 77-125.
• Neydim, N. (2003). Çocuk edebiyatı. İstanbul: Bu........................................................
• Özdemir, E. (2007). Yazınsal türler. Ankara: Bilgi................................................................
• Sakaoğlu, S. (1999). Masal araştırmaları. Ankara: Akçağ..............................................................
• Sivri, M. ve Özkal, S. (2013). Karşılaştırmalı edebiyatta metinlerarasılığın yeri ve Murathan Mungan’ın ‘Dumrul ile Azrail’ hikâyesine metinlerarası bir yaklaşım, Folklor / Edebiyat, 19 (74), 131-144.
• Şimşek, T. (2019). Çocuk edebiyatı ile ilgili temel kavramlar (Ed. Halit Karatay), Dil Eğitiminin Temel Kavramları. Ankara: Asos Yayınları, 285-312.
• Şirin, M. R. ( 2007). Çocuk edebiyatına eleştirel bir bakış. Ankara: Kök...................................
• TDK (Türk Dil Kurum) (1998). Türkçe sözlük I-II. Ankara: TDK..........................................
• Uysal, A. E. ve Walker, S. W. (1966). Tales alive in Turkey. Massachusetts: Cambridge University.
• Yazgan, B. (2016). Kuşların masalı. İstanbul: Nar.........................................
• Yalçın, A., Aytaş, G. (2005). Çocuk edebiyatı. Ankara: Akçağ.................................................
• Yılmaz, A. (2012). Çocuk eğitiminde masalın yeri (Binbir gece masalları örneği). Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2012 (25), 299-306.