Millî kimliğin inşasında geleneğin rolü: Mustafa Kutlu örneği

Yıl 2020, Sayı: 21, 305 - 321, 21.12.2020

Merve Avcı Ali Fuat Arıcı

https://doi.org/10.29000/rumelide.841096

Cited By: 1

Öz

Millî kimlik, küreselleşen dünyada millî olma özelliğini korumak isteyen toplumlar için önem arz etmektedir. Küreselleşen dünyada teknolojik gelişmelerin de etkisiyle millî kimlikler zarar görmektedir. Millî kimliğin korunması, milletin değerlerine sahip çıkması ile mümkündür. İşte bu değerlerden biri olan gelenekler, ülkemizin her yerinde aynı inanç ve kültür değerleri üzerinde şekillendiği için bizi “biz” yapmaktadır. Gelenekler, bir milletin geçmişten bugüne kadar getirdiği, günlük hayatındaki uygulama, inanç ve âdetleri kapsamaktadır. Türk millî kimliğinin millete aktarılmasında kullanılabilecek önemli araçlardan biri edebî metinlerdir. Günümüz edebiyatında yaşayan önemli hikâyecilerimizden biri olan Mustafa Kutlu, ülkemizin modernleşme sürecinin başlamasına tanık olmuş ve Türkiye’nin modernleşme sürecinin getirdiklerini eserlerine taşımış bir yazardır. Çalışmanın amacı, Türkiye’nin modernleşme sürecine ömrü boyunca tanıklık etmiş yazar Mustafa Kutlu’nun 2000-2018 yılları arasında yayımlanan hikâyelerindeki geleneksel unsurları tespit ederek eserlerde geleneksel unsurlara nasıl yer verdiğini ve bu unsurların milli kimlikle ilişkisini ortaya koymaktır. 1960’lı yılların sonundan beri hikâye yazan ve edebiyatımızın yaşayan büyük hikâyecilerinden biri olarak görülen Mustafa Kutlu’nun eserlerinin bu çalışmada incelenmesinin nedeni, hikâyelerini Şark-İslâm kültürü ile beslemesidir. Modernizmin karşısına gelenekleri koyan Kutlu, modernizmin millî kimliğe verdiği zararı engellemenin yolu olarak geleneklere tutunulması gerektiğini eserlerindeki kahramanlarıyla okuyucuya yansıtmaktadır. Mustafa Kutlu’nun 2000-2018 yılları arasında yayımlanan hikâyelerinde en çok yer alan gelenekler, evlenme geçiş dönemi etrafında gelişen geleneklerdir. Mustafa Kutlu’nun 2000-2018 yılları arasında yayımlanan hikâyelerinde en az rastlanan geleneksel unsur, canlı varlıklar ile ilgili inanışlardır. Mustafa Kutlu’nun incelenen eserlerinin geleneksel ögelere sıkça yer vermesi nedeniyle toplumsal bağı artırdığı, millî kimliğin topluma hatırlatılmasında nitelikli eserler olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Millî kimlik, gelenek, Mustafa Kutlu, Türk dili ve edebiyatı, Türkçe

The role of tradition to construct of the national identity the example of Mustafa Kutlu

Öz

National identity is important for societies that want to maintain their nationality in the globalizing world. In the globalizing world, national identities suffer with the effect of technological developments. The protection of national identity is only possible by protecting the values of the nation. Traditions, which are one of these values, make us "we" because they are shaped on the same belief and cultural values all over our country. Traditions include the practices, beliefs and customs of a nation from the past to the present. Literary texts are one of the important tools that can be used in transferring Turkish national identity to the nation. One of our most important storyteller living in today's literature, Mustafa Kutlu, witnessed the beginning of our country's modernization process and Turkey's modernization process is a writer who has possession of the artifacts they brought. The aim of the study is that Turkey has witnessed over the life of the modernization process writer Mustafa Kutlu in works by identifying traditional elements in stories published between the years 2000-2018 is given how the place with traditional elements and reveal the relationship between national identity of these elements. The reason why the works of Mustafa Kutlu, who has written a story since the end of the 1960s and who is seen as one of the great living storytellers of our literature, are examined in this study is that he feeds his stories with the culture of East-Islam. Putting traditions against modernism, Kutlu reflects to the reader with the heroes in his works that tradition should be held as a way to prevent the damage caused by modernism to national identity. The most prominent traditions in Mustafa Kutlu's stories published between 2000 and 2018 are those that developed around the transition period of marriage. The least common traditional element in Mustafa Kutlu's stories published between 2000 and 2018 is beliefs about living beings. It has been determined that the works of Mustafa Kutlu have increased the social bond due to the frequent use of traditional elements and are qualified works in reminding the society of national identity.

Anahtar Kelimeler

National identity, tradition, Mustafa Kutlu, Turkish language and literature, Turkish.

Kaynakça

• Alan, S.; Çolakoğlu, D. (2020). Mustafa Kutlu’nun Uzun Hikâyesinde Öne Çıkan Değerler,Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, S. 22, Haziran, s. 387-401.
• Anar, T. (2012). Mustafa Kutlu’nun Hikâyelerinde Ezan Sesinin İşlevleri. Aynanın Sırrı: Mustafa Kutlu Sempozyum Bildirileri Kitabı. İstanbul: Küçükçekmece Belediyesi, s. 332-343.
• Arıcı, A. F.; Sallabaş E.; Yorgancı, O. K. (2018). Dil Bilinci ile Millî Kimlik İlişkisi. 1. Türk Eğitim Kongresi Bildirileri. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, s. 35-42.
• Atasoy, F. (2009). Küreselleşmenin Etkisi Altında Millî Kimlikler ve Türk Kimliği. Türk Kimliği. Ayvaz Gökdemir‟e Armağan-2. Editör: M. Çağatay Özdemir. İstanbul: Ötüken, s. 826-844.
• Bayrak Kahraman, F. (2019). Mustafa Kutlu’nun Hikâyelerinde Halk Bilimi Unsurları (2010-2018). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı.
• Bolat, B. (2007). Mustafa Kutlu’nun Hikâyelerindeki Halk Edebiyatı ve Halk Bilimi Unsurlarının İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı.
• Boratav, P. N.(2016). 100 Soruda Türk Folkloru. Ankara: Bilgesu.......................
• Eflatun, M. (2019). Anadolu’da İdeal İnsan Tipi’nin Oluşumunda Kuruluş Dönemi Klasik Türk Edebiyatı Metinlerinin Katkıları. İdeal Türk: Eğitimde İdeal İnsan ve Millîlik Arayışları. Editörler: Ali Fuat Arıcı, Mustafa Başaran. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı, 139-150.
• Güvenç, B.(2005) Türk Kimliği, Kültür Tarihinin Kaynakları. İstanbul: Remzi.
• Karabıyık E. (2019). Mustafa Kutlu’nun Hikâyelerinde Tekrar Eden Konular. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı.
• Kösoğu, N. (2018). Millî Kültür ve Kimlik. İstanbul: Ötüken............................
• Kutlu, M. (2015). Anadolu Yakası. İstanbul: Dergâh..............................
• Kutlu, M.(2015). Beyhude Ömrüm. İstanbul: Dergâh.........................................
• Kutlu, M. (2018). Chef. İstanbul: Dergâh.....................................
• Kutlu, M. (2019). Hayat Güzeldir. İstanbul: Dergâh......................................
• Kutlu, M. (2018) Hesap Günü. İstanbul: Dergâh.........................................
• Kutlu, M. (2019).Huzursuz Bacak. İstanbul: Dergâh...................................
• Kutlu, M. (2016). İyiler Ölmez. İstanbul: Dergâh.....................................
• Kutlu, M. (2019). Kapıları Açmak. İstanbul: Dergâh..............................
• Kutlu, M. (2019). Mavi Kuş. İstanbul: Dergâh................................
• Kutlu, M.(2019). Menekşeli Mektup. İstanbul: Dergâh.....................................
• Kutlu, M. (2019). Nur. İstanbul: Dergâh..............................................
• Kutlu, M. (2019). Rüzgârlı Pazar. İstanbul: Dergâh.............................
• Kutlu, M. (2018). Sevincini Bulmak. İstanbul: Dergâh.......................................
• Kutlu, M. (2018). Sıradışı Bir Ödül Töreni. İstanbul: Dergâh.........................................
• Kutlu, M. (2019).Tahir Sami Bey’in Özel Hayatı. İstanbul: Dergâh..........................................
• Kutlu, M. (2019).Tirende Bir Keman. İstanbul: Dergâh...........................................................
• Kutlu, M. (2017). Tarla Kuşunun Sesi. İstanbul: Dergâh.......................................................
• Kutlu, M. (2017).Tufandan Önce. İstanbul: Dergâh..........................................................
• Kutlu, M.(2019). Uzun Hikâye. 61. bs. İstanbul: Dergâh.....................................................
• Kutlu, M. (2019).Zafer Yahut Hiç. 12. bs. İstanbul: Dergâh...................................................... . Örnek, S. V. (2018). Türk HalkBilimi. Ankara: Bilgesu..................................................
• Yıldırım, A.; Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 2. bs. Ankara: Seçkin.