Türkçe öğretmenleri ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin eğilimleri: bir içerik analizi (2000-2019)

Yıl 2020, Sayı: 21, 536 - 558, 21.12.2020

Bircan Eyüp

https://doi.org/10.29000/rumelide.843489

Cited By: 14

Öz

Bu çalışmanın amacı, 2000-2019 yılları arasında Türkçe öğretmenleri ile ilgili hazırlanan lisansüstü tezlerin içerik analizini yaparak çalışmaların eğilimlerini belirlemektir. Çalışma nitel araştırma modeline göre tasarlanmıştır. Doküman incelemesi tekniği ile Türkçe öğretmenlerine yönelik hazırlanan lisansüstü tezler incelenmiştir. Çalışmada incelenen tezler Ulusal Tez Merkezinin veri tabanında yapılan taramalar sonucu elde edilmiştir. Bu doğrultuda tespit edilen lisansüstü tezlerin analizi için ‘Yayın Sınıflama Formu’ kullanılmıştır. Tezlerin içerik analizi yapılmıştır. Tezler yayım yılı, yapıldığı üniversite, yapıldığı program derecesi, anahtar kelime, konu, yöntem, örneklem yöntemi, örneklem sayısı, örneklemin seçildiği şehir, veri toplama araçları ve veri analiz teknikleri açısından incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda 2010’dan sonra Türkçe öğretmenleri ile ilgili daha çok lisansüstü tez hazırlandığı ve bu tezlerin çoğunlukla yüksek lisans programlarında yapıldığını tespit edilmiştir. Türkçe öğretmenleri ile ilgili lisansüstü tezlerin en çok Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesinde hazırlandığı belirlenmiştir. Araştırmacıların en çok tercih ettiği anahtar kelimelerin Türkçe öğretmeni/öğretmenleri ve Türkçe eğitimi olduğu belirlenmiştir. En fazla çalışılan konuların ölçme ve değerlendirme ile okuma kültürü/alışkanlığı üzerine olduğu tespit edilmiştir. Nicel çalışmaların ağırlıkta olduğu, ölçeğin en çok kullanılan veri toplama aracı olduğu ve en fazla kullanılan veri analiz tekniğinin nicel analiz tekniklerinden kestirimsel analiz teknikleri olduğu belirlenmiştir. Çalışmaların önemli bir kısmında örneklem yöntemi belirtilmezken örneklem sayısının ağırlıklı olarak 101-200 arasında olduğu belirlenmiştir. Tezlerin örneklem seçiminde İstanbul ve Kırşehir şehirlerinde görev yapan Türkçe öğretmenlerinin ön planda olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın sonunda, elde edilen sonuçlar doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretmeni, lisansüstü tezler, Türkçe eğitimi.

Trends of postgraduate theses about Turkish language teachers: a content analysis (2000-2019)

Öz

The aim of this study is to determine the trends of the studies by content analyzing the postgraduate theses about Turkish language teachers between 2000-2019. The study was designed according to the qualitative research model. Postgraduate theses were examined using the document analysis technique. The theses examined in the study were obtained as a result of scanning the database of the National Thesis Center. "Publication Classification Form" was used for the analysis of the postgraduate theses. Content analysis of theses has been done. The theses were examined in terms of publication year, university, program degree, keyword, subject, method, sampling method, sample number, city from which the sample was selected, data collection tools and data analysis techniques. As a result of the study, it was determined that after 2010, more postgraduate theses were prepared about teachers and these theses were mostly prepared in master's programs. Postgraduate theses are mostly done in Kırsehir Ahi Evran, Canakkale Onsekiz Mart and Dokuz Eylul Universities. The most preferred keywords are Turkish language teacher/teachers and Turkish language education. The most studied subjects were on measurement and evaluation and reading culture/habits. Quantitative studies are predominant, the scale is the most used data collection tool, and the most used data analysis technique is predictive analysis techniques, one of the quantitative analysis techniques. While the sampling method was not specified in most of the studies, the sample size was mostly between 101-200. Teachers working in the cities of Istanbul and Kırsehir are at the forefront in the sample selection of the theses.

Anahtar Kelimeler

Turkish language teacher, postgraduate theses, Turkish language education

Kaynakça

• Aktaş, E. ve Uzuner Yurt, S. (2015). Türkçe eğitimi alanındaki makale özetlerine yönelik bir içerik analizi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(7), 73-96.
• Boyacı S. ve Demirkol, S. (2018). Türkçe eğitimi alanında yapılan doktora tezlerinin incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(2), 512-531.
• Emin, O. (2018). Eğitimin Ekonomiye ve Kalkınmaya Etkisi Kuzey Makedonya Örneği. 5. Uluslararası Ekonomi ve iktisat Kongresi Bildiler Kitabı içinde s. 84-90, Bursa. Ekiz, D. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı.
• Dönmez, B. ve Gündoğdu, K. (2016). 2000-2016 yılları arasında Türkçe öğretim programları alanında yayımlanan makale ve tezlerin analizi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(4), 2109-2125.
• Göçer, A. (2015). Temel dil becerilerinin geliştirilmesinde dil bilgisi öğrenme alanının yeri, işlevi ve öğretimi: bütünlük ilkesi ve tümevarım yöntemi ekseninde tematik bir yaklaşım. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 233-242.
• Gul, S. & Sozbilir, M. (2016). International trends in biology education research from 1997 to 2014: a content analysis of papers in selected journals. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 12(6), 1631-1651.
• Gülteki̇n, M . (2020). Değişen toplumda eğitim ve öğretmen nitelikleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 10(1), 654-700 .
• Kan, M. O. ve Uzun, G. L. (2016). Türkçe eğitimi alanındaki yüksek lisans tezlerinin yöntem bölümlerine ilişkin sözbilimsel yapı özellikleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 331-343.
• Karakaş Yıldırım, Ö. (2020). 8. sınıf Türkçe ders kitabındaki yazma etkinliklerinin yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 315-325.
• Kocasaraç, H. ve Karataş, H. (2018). Yenilikçi öğretmen özellikleri: bir ölçek geliştirme çalışması. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 34- 57.
• MEB. (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB.
• Özdemir, S. M. (2016). Öğretmen niteliğinin bir göstergesi olarak sürekli mesleki gelişim. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 233-244.
• Sevim, O. ve İşcan, A. (2012). Türkçenin eğitimi ve öğretimi alanında yapılan yüksek lisans tezlerinde geçen anahtar kelimelere dönük bir içerik analizi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(1), 1863-1873.
• Sezer, A. İnel, Y. ve Gökalp, A. (2019). Çalışma grubu sosyal bilgiler öğretmeni olan Türkiye’deki lisansüstü tezlerin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 1-17.
• Şeref, İ. ve Karagöz, B. (2019). Türkçe eğitimi akademik alanına ilişkin bir değerlendirme: Web of science veri tabanına dayalı bibliyometrik inceleme. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 5(2), 213-231.
• Ünveren Kapanadze, D. (2019). 2018 Türkçe öğretim programındaki kazanımların üst düzey düşünme becerileri bağlamında incelenmesi. Millî Eğitim, 48(223), 83-111.
• Varışoğlu, B., Şahin, A. ve Göktaş, Y. (2013). Türkçe eğitimi araştırmalarında eğilimler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1767-1781.
• Yağmur Şahin, E., Kana, F. ve Varışoğlu, B. (2013). Türkçe eğitimi bölümlerinde yapılan lisansüstü tezlerin araştırma eğilimleri. International Journal of Human Sciences, 10(2), 356-378.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.