Türkçe öğretmeni adaylarına göre ideal öğretmen (Muş Alparslan Üniversitesi örneği)

Yıl 2021, Sayı: 22, 678 - 690, 21.03.2021

Bayram Arıcı

https://doi.org/10.29000/rumelide.897112

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma Muş Alparslan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe öğretmenliği programında öğrenim gören öğretmen adaylarının ideal öğretmen algılarını belirlenmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma 2020-2021 öğretim yılı güz döneminde yapılmış olup araştırmaya yüz otuz Türkçe öğretmeni adayı gönüllü olarak katılmıştır. Veriler araştırmacının uzman görüşü alarak hazırladığı yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmış elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Bulgular kişisel özellikler, mesleki özellikler, iletişim ve örnek alma temalarında toplanmıştır. Temaların altındaki kodlar kişilik özelliklerinde öğrenmeye açık (% 12,31), anlayışlı (% 11,54), dost (% 9,23), idealist (% 6,92), empatik düşünen (% 6,15), güvenilen (% 5,38), neşeli (% 4,62), adanmış (%3,85), ahlaklı (%3,08), azimli (%3,08), değer veren (%3,08), demokratik (%3,08), dinleyen (%3,08), doğru sözlü (%3,08), kültürlü (%3,08), hoşgörülü (%3,08), mütevazı (%3,08), özgüven sahibi (%3,08), sabırlı (%3,08), sevgi dolu (%3,08) ve tutarlı (%3,08) olarak ortaya çıkmıştır. Mesleki özelliklerde Türkçe öğretmeni adaylarının ifadelerine göre ideal öğretmenin mesleki özellikleri şu kodlardan oluşmuştur: adil (% 17,69), alanına hâkim (% 10,77), mesleğini sever (% 9,23), hayatı öğretir (% 5,38), disiplinli (% 5,38), notla tehdit etmez (% 5,38), donanımlı, teknolojiye hâkim (% 4,62), demokratik (% 3,85), rehber (% 3,85), etkili ve verimli ders yapar (% 3,85), sorgulamayı öğretir (% 3,85), değerleri önemser (% 3,85), faydalı insan yetiştirir (% 3,85), fazla yük yüklemez (% 3,08), fırsat verir (% 3,08), gayretli (% 3,08), hedefe odaklanır (% 3,08), hayata hazırlar (% 3,08), planlı (% 3,08) olarak ortaya çıkmıştır. Türkçe öğretmeni adaylarının ifadelerine göre ideal öğretmenin örnek alma teması ortaokuldaki Türkçe öğretmeni (% 9,23), anne (% 9,23), Atatürk (% 4,62), lise öğretmeni (% 3,08) olarak ortaya çıkmıştır. Türkçe öğretmeni adaylarının ifadelerine göre ideal öğretmenin örnek alma teması şu kodlardan oluşmuştur: Ortaokuldaki Türkçe öğretmenim (% 38, 46), ilkokul öğretmenim (% 23,08), annem (% 18,46), Atatürk (% 12,31), lisedeki edebiyat öğretmenim (% 7,69) olarak ortaya çıkmıştır. Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenliğe hazır olma teması hazır (% 46,15), kendimi geliştirmeliyim (% 24,62), eksik ve yetersiz (% 21,54), tedirgin (% 7,69) olarak ortaya çıkmıştır. Bu araştırmanın Türkçe öğretmeni adaylarına kendilerini ideale daha yakın hissedip daha çok çalışmalarına faydalı olması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

ideal öğretmen,, Türkçe öğretmeni adayları,, öğretmen yetiştirme.

Ideal teacher according to Turkish teacher candidates (Example of Muş Alparslan University)

Öz

This research was conducted in order to determine the ideal teacher perceptions of pre-service teachers studying at Muş Alparslan University Education Faculty Turkish Language Teaching Program. The research was conducted in the fall semester of the 2020-2021 academic year, and one hundred and thirty Turkish teacher candidates participated in the study voluntarily. The data were collected using a semi-structured interview form prepared by the researcher with expert opinion, and the data obtained were subjected to content analysis. Findings were collected under the themes of personal characteristics, professional characteristics, communication and sampling. Codes under the themes are open to learning (12.31%), understanding (11.54%), friendly (9.23%), idealistic (6.92%), empathetic (6.15%), trusted (%). 5.38), cheerful (4.62%), devoted (3.85%), moral (3.08%), determined (3.08%), valuing (3.08%), democratic (3% , 08), listening (3.08%), straightforward (3.08%), cultured (3.08%), tolerant (3.08%), modest (3.08%), self-confident (3% , 08), patient (3.08%), loving (3.08%) and consistent (3.08%). According to the statements of the Turkish teacher candidates in terms of professional characteristics, the professional characteristics of the ideal teacher consisted of the following codes: fair (17.69%), dominant in the field (10.77%), loves his profession (9.23%), teaches life (5.38%), disciplined (5.38%), does not threaten with grades (5.38%), equipped, technology (4.62%), democratic (3.85%), guide (3.85%), effective and efficient (3.85%), teaches questioning (3.85%), cares about values (3.85%), educates useful people (3.85%), does not overload (3.08%), gives opportunity (3% 08), diligent (3.08%), focused on the target (3.08%), ready for life (3.08%), planned (3.08%). According to the statements of the Turkish teacher candidates, the ideal teacher sampling theme emerged as secondary school Turkish teacher (9.23%), mother (9.23%), Atatürk (4.62%), high school teacher (3.08%). According to the statements of the Turkish teacher candidates, the ideal teacher sampling theme consisted of the following codes: My secondary school Turkish teacher (38.46%), my primary school teacher (23.08%), my mother (18.46%), Atatürk (12.31%), emerged as my literature teacher (7.69%). The theme of Turkish teacher candidates to be ready for teaching was found to be ready (46.15%), I have to improve myself (24.62%), incomplete and inadequate (21.54%), and anxious (7.69%). It is expected that this research will help prospective Turkish teachers feel closer to the ideal and work harder.

Anahtar Kelimeler

ideal teacher,, Turkish teacher candidates,, teacher training.

Kaynakça

• Ada, Ş., & Küçükali, R. (2016). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Anı.
• Atabek-Yiğit, E., & Balkan-Kıyıcı, F. (2019). Öğretmen Adaylarının Öğretmen Algısı. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [MSKU Journal of Education], 6(1), 20-39. DOI: 10.21666/muefd.460666.
• Bangir Alpan, G., Demirkan, Ö., Koç Erdamar, G., Yazçayır, N., & Saraçoğlu, G. K. (2019). Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programı öncesi ve sonrası öğretmen adaylarının ideal öğretmen algıları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(27), 204-218.
• Başaran, İ. E. (2008). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ekinoks.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Cevizci, A. (2010). Eğitim sözlüğü. Say............................
• Çalışkan, M. Işık, A.N. & Saygın, Y. (2013). Prospective Teachers' Perception of Ideal Teacher. İlköğretim Online, 12 (2), 575-584.
• Çelikkaya, H. (2016). Eğitim bilimlerine giriş:(eğitimcilik ve öğretmenlik). Nobel Yayın Dağıtım.
• Çulha Özbaş, B., & Aktekin, S. (2013). Tarih öğretmen adaylarının tarih öğretmenliğine ilişkin inançlarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Journal of Theory & Practice İn Education (Jtpe), 9(3).
• Demirel, Ö. (2004). Öğretimde planlama ve değerlendirme öğretme sanatı. Pegem A.
• Durukan, E., & Maden, S. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının Türkçe öğretmenliği lisans programına yönelik görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 555-566.
• Hocaoğlu, N., Baysal, E. (2019). Nicel araştırma modelleri-desenleri. G. Ocak (Ed.), Eğitimde araştırma yöntemleri (66-119. ss.). Pegem Akademi.
• Karaboğa, M. T. (2019). Lise öğrencilerinin rol model tercihlerine ilişkin bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 363-391
• Karagöz, Y. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği. Nobel Akademik.
• Köse, M., & Demir, E. (2014). Öğretmenlerin rol modelliği hakkında öğrenci görüşleri. International Journal of Social and Economic Sciences, 4(1), 08-18.
• Maden, S., Durukan, E., & Aslan, A. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmen niteliklerine yönelik görüşleri. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literatureand History of Turkish or Turkic.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri.
• http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf
• TCCB Bilgi Sistemi (t.y.). Milli Eğitim Temel Kanunu, Erişim adresi https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf.
• Öğretmen. (t.y.). Türk Dil Kurumu Sözlükleri. Erişim adresi https://sozluk.gov.tr
• Özbaş, B. Ç., & Aktekin, S. (2013). Tarih öğretmen adaylarının tarih öğretmenliğine ilişkin inançlarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Eğitimde kuram ve uygulama, 9(3), 211-228.
• Özden, Y. (2011). Öğrenme ve öğretme. Pegem Akademi.
• Proctor, T. J., Clarke, C. M., & Mygdal, W. K. (1989). Teacher education students' perceptions of self and the ideal teacher. Educational Research Quarterly, 13(3), 44-52.
• Sönmez, V., & Alacapınar, F. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri. Anı.
• Sünbül, A. M. (1996). Öğretmen niteliği ve öğretimdeki rolleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8(8), 597-608.
• Şahin, A. E. (2011). Eğitimle ilgili temel kavramlar. V. Sönmez (Ed.), Eğitim bilimine giriş (1-24). Anı.
• Şişman, M. (2008). Eğitim bilimine giriş (4. Baskı). Pegem Akademi.
• Şişman, M. (2009). Öğretmen yeterlilikleri: Modern bir söylem ve retorik. İnönü üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 10(3), 63-82.
• Temizkan, M. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Journal of Turkish Educational Sciences, 6(3).
• Ulusoy, M. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının ideal öğretmen ve mesleki yeterliklerle ilgili değerlendirmeleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(4).
• Vassaf, B. H. (2011). Öğrenme yetersizliği. Alfa.........................
• Yanpar-Yelken, T., Çelikkaleli, Ö., & Çapri, B. (2007). Eğitim fakültesi kalite standartlarının belirlenmesine yönelik öğretmen adayı görüşleri (Mersin Üniversitesi örneği). Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 191-215.
• Yapıcı, Ş., & Yapıcı, M. (2004). Öğretmen adaylarının okul deneyimi I dersine ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 3(2), 54-59.
• Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı (2018). Öğretmen yetiştirme lisans programları. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/AA_Sunus_%20Onsoz_Uygulama_Yonergesi.pdf