Karşılaştırmalı edebiyatın yabancı dil öğretimine etkisi

Yıl 2021, Sayı: 25, 1020 - 1029, 21.12.2021

Fatma Karaman

https://doi.org/10.29000/rumelide.1032567

Öz

Edebi eserler; kurgu, olay örgüsü, kahramanlar ve mekân gibi unsurların yanında dilin kullanımı ve dilin özelliklerini yansıtması bakımından eğitim açısından önemli materyaller olarak kabul edilmektedir. Edebiyatın yabancı dil öğretimiyle ilişkisi ve edebiyatın yabancı dil öğretiminde kullanımı, birçok çalışmada ele alınmış olmasına rağmen, karşılaştırmalı edebiyat ile yabancı dil öğretimine ilişkin çalışmalar Türkiye’de sınırlı sayıda bulunmaktadır. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı karşılaştırmalı edebiyatın yabancı dil öğretiminde kullanımının dil öğretim ve öğrenim sürecine etkilerini incelemektir. Bu amaca ulaşmak için Alman edebiyatında önemli bir yeri olan Prag’da yaşamış Franz Kafka’nın ve Türkiye’de doğup büyümüş Türk edebiyatına farklı bir soluk getiren Oğuz Atay’ın eserleri, yabancı dil derslerinin öğretim durumlarının tasarlanmasında kullanımına örnek olarak incelenmiştir. Farklı topraklarda ve dönemlerde, farklı tarihsel, siyasal, sosyolojik ve kültürel yapılarda yaşayan iki yazarın eserlerindeki farklılıklar ve benzerliklerin dil öğretiminde nasıl kullanılabileceği örneklendirilmiştir. Çalışmada karşılaştırmalı edebiyatın yabancı dil öğretiminde kullanılmasının kelimelerin derin anlamlarının kavranması, kelimelerin bilinen anlamlarının dışında farklı anlamlarda kullanılabileceği, günlük dil kullanımlarından farklı ifade biçimlerinin görülmesi, edebi dilin kullanılabilmesi ve anlama gibi dil becerilerinin öğretimine katkı sağlayabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Karşılaştırmalı edebiyat, yabancı dil öğretimi, Türk edebiyatı, Alman edebiyatı, öğretim tasarımı

The effect of comparative literature on foreign language teaching

Öz

Literary works; in addition to elements such as fiction, plot, heroes and space, it is accepted as important materials in terms of education in terms of reflecting the use of language and language features. Although the relationship of literature with foreign language teaching and the use of literature in foreign language teaching have been discussed in many studies, studies on comparative literature and foreign language teaching are limited in Turkey. In this context, the aim of this study is to examine the effects of the use of comparative literature in foreign language teaching on the language teaching and learning process. In order to achieve this aim, the works of Franz Kafka, who lived in Prague, which has an important place in German literature, and Oğuz Atay, who was born and raised in Turkey, brought a different breath to Turkish literature, were examined as examples of the use of foreign language courses in the design of teaching situations. It is exemplified how the differences and similarities in the works of two authors who lived in different lands and periods, in different social, political, sociological and cultural structures can be used in language teaching. In the study, it was concluded that the use of comparative literature in foreign language teaching can contribute to the teaching of language skills such as understanding the deep meanings of words, that words can be used in different meanings other than their known meanings, seeing different expression forms from everyday language use, using the literary language and understanding.

Anahtar Kelimeler

Comparative literature, foreign language teaching, Turkish literature, German Literature, instructional design

Kaynakça

• Aksoy, N. (2012). Postmodernizm ve Çokkültürlülük. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi, 13, 3-10.
• Arak, H. (2013). Yabancı Dil Öğretiminde Edebiyatın Yeri. In: Farklı Boyutlarıyla Yabancı Dil Öğrenimi ve Öğretimi. Edit. Şahin Yusuf. Konya: Eğitim Kitapevi, S. 107-120.
• Aras, G. (2008) Edebiyatın Yabancı Dil Öğretimindeki Rolü, Önemi ve Etkisinin Değerlendirilmesi Üzerine Durum Çalışması ve Analizi. In: Türkiye’de Yabancı Dil Eğitimi Ulusal Kongresi Bildiriler Kitabı. Edit. Ağıldere Suna / Ceviz Nurettin. Ankara: Bizim Büro Basımevi, S. 99-102.
• Aslan, C. (2010). Düşünme Becerilerini Geliştirici Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamları –Bir Eğitim Durumu Örneği-Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13/24, 127-152.
• Arslan, C. (2017). Yabancı Filolojilerin Dönüşümü Bağlamında Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10/53, 12-16.
• Atay, O. (2013): Korkuyu Beklerken. 37.B. İstanbul: İletişim.
• Aydın, E. (2019). Türkiye’de Karşılaştırmalı Edebiyat Çalışmaları. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Ö/6, 148-156.
• Aytaç, G. (2013). Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi, 3. B. İstanbul: Say.
• Bülbül, M. (2008). Karşılaştırmalı Edebiyat Çalışmalarının Yabancı Dil Eğitimine Katkısına Yönelik Bir Uygulama. KKEFD, 17, 254-270.
• Bülbül, M. (2009). Yabancı Dil Eğitimi Açısından Karşılaştırmalı Yazın Çalışmalarının Önemi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 13/1, 191-199.
• Bülbül, M. (2012). Karşılaştırmalı Edebiyat Çalışmalarının Yabancı Dil Öğretimine Sağladığı Katkılar.KKEFD 25, 1-14.
• Bülbül, M. vd.(2014). Edebi Bir Tür Olarak Fabl Yoluyla Dil Öğretimi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 1-13.
• Can, B. (2009). Muhammed Teymûr’un Fi’l-Kıtâr Adlı Kısa Öyküsünün Anlatısal Metin Yönünden İncelenmesi. Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi, 29, 29-54.
• Cuma, A. (2009). Edebiyat Sosyolojisi ve Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi –Sanat ve Bilimin Sınır Ötesi Etkileşimi -. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 81-94.
• Cuma, A. (2018). Genel ve Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi’nin (Komparatistik) Ulusal ve Dünya Edebiyatları Ekseninde Kuramsal Açılımı. SEFAD, 39, 1-26.
• Çakır, M (1990). Yabancı Dil Öğretiminde Edebiyatın Yeri: Metin Okuma ve İnceleme Dersi İçin Öneriler. Kurgu Dergisi, 8, 595-601.
• Emer Kızıler, F. (2017) Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimine Genel Bir Bakış. In: Proceedings Book of
• 2nd International Scientific Researches Congress on Humanities and Social Science. Edit. Hayrullah Kahya. İstanbul: IBAD, S. 153-160.
• Erişek, Ö. / Yücel, F.(2002). Dil Öğretiminde Yazınsal Metinlerin Yeri. Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3 / 2, 63-76.
• Ersan, Y. (2009). Yabancı Dil Öğretiminde Kısa Metinlerin Kullanımı ve Önemi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 / 2, 288-296.
• Eryılmaz, Ö./ Kargı, B. (2020). Saliha Scheinhardt’ın Yapıtlarının Kültürlerarası Boyutta Yabancı Dil Derslerine Etkileri. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 38-50.
• Genç, A. / Ünver, Ş. (2012). Türkiye’de Geçmişten Günümüze Almanca Öğretimi için Yazılan Ders Kitaplarındaki Metinlerin İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37 / 163, 67-79.
• Gornik, H. (2014). Sprachreflexion und Grammatikunterricht. Hohengehren: Schneider Verlag.
• Işıdan, A. (2020). Yabancı Dil Öğretiminde Şiirin Yeri. Journal of Institute of Economic Development and Social Researches, 6/ 23, 197-201.
• Işık, A. (2008). Yabancı Dil Eğitimimizdeki Yanlışlar Nereden Kaynaklanıyor?. Journal ofLanguage and Linguistic Studies, 4 / 2, 5-26.
• İmamoğlu, A. (2020). Adını Koymak: Karşılaştırmalı Edebiyat. Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi (DEA), 22, 247-276.
• Kafka, F. (2012) Babama Mektup. (çev. Kamuran Şipal). 5.Basım, İstanbul: Cem Yayınevi.
• Kaçmaz, E. (2018): Edebiyat ve Dil Öğretimi. In: Schriften zur Sprache und Literatur II.Edit. Balcı Tahir / Öztürk, Ali Osman / Serindağ Ergün. Bursa: Ijopec Yayınevi, S. 311-321.
• Karaman, F. (2016). Modellvorschlӓge zum Gebrauch und zur Aktivierung des Grammatikwissens in Den vier Fertigkeiten im Daf –Unterricht, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
• Neuland, E. (1994). Vielfältiges Deutsch und eine eigene Sprache. Anmerkungen zum Lernziel “Reflexiver
• Sprachgebrauch”. Zeitschrift für den Deutschunterricht in Wissenschaft und Schule Institut für Germanistik der Alpen-Adria-, Universität Klagenfurt, 18/4, 28-42.
• Özcan, Z. (2014) Dil Felsefesi I, 1. Basım, İstanbul: Sentez.
• Özden, Y. (2021). Öğrenme ve Öğretme. 14. B. Ankara: Pegem Akademi.
• Özünlü, Ü. (1983). Yabancı Dil Öğretiminde Yazınsal Metinlerin Yeri ve Kullanımı. Türk Dili Dergisi Dil Öğretimi Özel Sayı, 179-189.
• Senemoğlu, N. (2020). Gelişim Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya. 27. B. Ankara: Anı .
• Seyhan Yücel, M. (2018). Gençlere Yönelik Almanca Ders Kitaplarında Metin Türleri ve İncelenmesi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Özel Sayı: Seyyare Duman’a Armağan, 102-112.
• Songören Arkılıç, S. (2011). Yabancı dil öğretiminde çocuk edebiyatı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8 /1, 1-6.
• Soyer, S. (2016). Yabancı Dil Öğretiminde Edebiyatın Yeri ve Dil Becerilerinin Gelişimine Katkısı. Ekev Akademi Dergisi, 20 /6, 303-313.
• Uçkun, B. / Onat, Z. (2008) Yabancı Dil Kitaplarında Özgün Metin ve Özgün Görev Kullanımının Önemi: Bir Kitap İncelemesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7/1 (2008), 149-164.
• Uyar, B. (2007). Eyleme ve Üretime Dayalı Karşılaştırmalı Kültür Çalışmaları Dersi: Don Kişot ile Nasrettin Hoca’yı Tanıştırmak. Dil Dergisi 135, 45-57.
• Yücel, F. (2013) Alanların Örtüşen Yönleri: Çeviribilim ile Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi. In: Von Generation zu Generation: Germanistik Festschrift für Kasım Eğit zum 65. Geburtstag. Edit. Uysal Ünalan, Saniye / Tanış Polat, Nilgin / Öncü, Mehmet Tahir. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, S. 347-361.