KKTC Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin Yenilenmiş Bloom Sınıflandırması’na göre incelenmesi: 6. sınıf Türkçe ders kitabı örneği

Yıl 2021, Sayı: 25, 273 - 296, 21.12.2021

Bünyamin Sarıkaya Yunus Şakiroğlu

https://doi.org/10.29000/rumelide.1036520

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı, KKTC Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin Yenilenmiş Bloom Sınıflandırması’na göre incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda KKTC 6. sınıf Türkçe ders kitabındaki okuma metinlerinde yer alan etkinlikler Yenilenmiş Bloom Sınıflandırması’nın hatırlama, anlama, uygulama, çözümleme, değerlendirme ve yaratma basamaklarına göre ele alınmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesinin kullanıldığı çalışmada veriler betimsel analiz yöntemi ile çözümlenmiş ve ihtiyaç duyulan her aşamada uzman görüşlerine başvurulmuştur. Çalışmanın materyalini KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı tarafından 2018 yılında yayımlanan “Türkçe 6. Sınıf 1. Kitap” oluşturmaktadır. KKTC Türkçe dersleri, her sınıf düzeyinde 2 ayrı kitaptan oluşmaktadır. Bu çalışmada da Türkçe 6. Sınıf 1. Kitap’taki okuma metinlerinde yer alan etkinlikler değerlendirilmiştir. İlgili kitap 3 tema ve her temada yer alan 5 okuma ve 1 serbest okuma metninden oluşmaktadır. KKTC Türkçe 6. sınıf 1. ders kitabında toplam 95 etkinliğin yer aldığı ve bunlardan 57’sinin tür çalışmasına, 38’inin ise dil bilgisi çalışmalarına yönelik olduğu saptanmıştır. Etkinliklerin Yenilenmiş Bloom Sınıflandırması’na göre dağılımı incelendiğinde hem tür hem de dil bilgisi çalışmalarının büyük kısmının hatırlama, anlama ve yaratma basamaklarına uygun olduğu ancak çözümleme basamağına uygun hiçbir etkinliğin olmadığı tespit edilmiştir. Çalışmada ulaşılan bulgular alan yazında benzer konuda yapılmış çalışmaların sonuçlarıyla tartışılmış ve bu bağlamda alan yazına katkı sunacağı düşünülen önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

KKTC Türkçe ders kitapları, Yenilenmiş Bloom Sınıflandırması, metin, etkinlik

An examination of activities in TRNC Turkish textbooks according to Bloom's Revised Taxonomy: An example of sixth grade turkish textbook

Öz

This study investigated the activities in Turkish textbooks in the Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC) according to Bloom's Revised Taxonomy. To that end, the study addressed the activities in the reading texts in the TRNC sixth-grade Turkish textbook in terms of six levels of Bloom's Revised Taxonomy; remembering, understanding, applying, analyzing, evaluating, and creating. The study adopted a document analysis, which is a qualitative research method. The data were analyzed using descriptive analysis, and experts were consulted when needed. The study material was the “sixth-grade Turkish book 1” published by the Ministry of National Education and Culture of the TRNC in 2018. TRNC Turkish lessons consist of two books for each grade level. This study focused on the activities in the reading texts in the sixth-grade Turkish book 1. The book has three themes, each consisting of five readingtexts and one free reading text. The results showed that the book had 95 activities. Fifty-seven activities were concentrated on genre study, while 38 focused on grammar. Most activities agreed with the “remembering,” “understanding,” and “creating” steps of Bloom’s Revised Taxonomy, but none of the activities was suitable for the “analyzing” step of Bloom’s Revised Taxonomy. The results were discussed in reference to similar studies, and recommendations were made accordingly.

Anahtar Kelimeler

TRNC Turkish textbooks, Bloom’s Revised Taxonomy, text, activity

Kaynakça

• Akyol, H. (2001). İlköğretim okulları 5. sınıf Türkçe kitaplarındaki okuma metinleriyle ilgili soruların analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 7(2), 169–178.
• Amer, A. (2006). Reflections on Bloom’s revised taxonomy. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 4(1), 213–230.
• Anderson, L. W. & Krathwohl, D. R. (Eds.) (2001). A Taxonomy for learning teaching and assessing. a revision of Bloom’s taxonomy of educational objectives. New York: Longman.
• Arı, A. (2011). Bloom ’ un gözden geçirilmiş bilişsel alan taksonomisinin Türkiye ’ de ve uluslararası alanda kabul görme durumu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 749–772.
• Aslan, C. (2010). Düşünme becerilerini geliştirici dil ve edebiyat öğretimi ortamları -Bir eğitim durumu örneği-. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(24), 127-152.
• Ayvacı, H. Ş. & Türkdoğan, A. (2010).Yeniden yapılandırılan Bloom taksonomisine göre fen ve teknoloji dersi yazılı sorularının incelenme¬si. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(1), 13–25.
• Başbay, M. (2008). Yenilenmiş taksonomiye göre düzenlenmiş öğretim tasarımı dersinde projeye dayalı öğretimin öğrenme ürünlerine etkisi. Yayımlanmış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Bekdemir, M. & Selim, Y. (2008). Revize edilmiş Bloom taksonomisi ve cebir öğrenme alanı örneğinde uygulaması. Erzincan Eğitim Fa¬kültesi Dergisi, 10(2), 185–196.
• Beyreli, L., Sönmez, H. (2017). Bloom taksonomisi ve yenilenmiş Bloom taksonomisi ile ilgili Türkiye’de yapılan çalışmaların odaklandığı araştırma konuları. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5(2), 213-229.
• Bloom, B. S., Engelhart, M. D., Furst, E. J., Hill, W. H. & Krathwohl, D. R. (1956). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals. Handbook I: Cognitive Domain. (B. S. Bloom, Ed.). New York: McKay.
• Bümen, N. T. (2006). Program Geliştirmede Bir Dönüm Noktası: Yenilenmiş Bloom Taksonomisi, Eğitim ve Bilim, 31 (142), s. 3-14.
• Bümen, N. T. (2007). Effects of the original versus revised Bloom’s taxonomy on lesson planning skills: A Turkish study among pre-service teachers, Review of Education, 53, 439-455.
• Creswell, J. W. (2005). Educational Research: Planning, Conducting And Evaluating Quantitative and Qualitati And Research. USA: Pearson Prentice Hall.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Demir, P. (2015). Yenilenmiş Bloom taksonomisine göre 2005 yılı Sosyal Bilgiler öğretim programında yer alan kazanımlar ve seviye belirleme sınav soruları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun: On Dokuz Mayıs Üniversitesi.
• Dolunay, S. K. ve Savaş, Ö. (2016). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki dinleme etkinliklerinin üst düzey bilişsel beceriler açısından değerlendirilmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(1), 122-157.
• Durukan, E. ve Demir, E. (2017). 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe dersi öğrenci çalışma kitaplarındaki etkinliklerin Bloom’un yenilenmiş taksonomisine göre sınıflandırılması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(3), 1619-1629.
• Eroğlu, D. (2013). 6., 7. ve. 8. sınıf Türkçe çalışma kitaplarındaki dil bilgisi soruları ve kazanımlarının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Başkent Üniversitesi.
• Eroğlu, D. ve Sarar Kuzu, T. (2014). Türkçe ders kitaplarındaki dilbilgisi kazanımlarının ve sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Başkent University Journal of Education, 1(1), 72-80.
• Eroğlu, S. (2019). 6. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metin altı okuma-anlama soru ve etkinliklerinin Güncellenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi.
• Karakaş Yıldırım, Ö. (2020). 8. sınıf Türkçe ders kitabındaki yazma etkinliklerinin yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 315-325.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kıyagan, H. G. (2019). 5, 6 ve 7. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin yenilenmiş Bloom sınıflamasına göre yaratıcılık açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi.
• KKTC Millî Eğitim ve Kültür Bakanlığı. (2016). Temel Eğitim Türkçe Dersi 1-8. Sınıflar Öğretim Programı
• Krathwohl, D. R. (2002). A Revision of Bloom’s taxonomy: an overview. Theory Into Practice, 41(4), 212–218.
• MEB. (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MEB. (2015). MEB Türkçe dersi (1- 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• MEB. (2018). MEB Türkçe dersi (1-8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2015). Genişletilmiş bir kaynak kitap nitel veri analizi. [Çev. Ed. S. Akbaba Altun - A. Ersoy (Giriş Bölümünü Çev. A. Ç. Kılınç)]. Ankara: Pegem Akademi.
• Oryaşın, U. (2021). Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin Yenilenen Bloom Sınıflandırması’na göre incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(3), 820-832.
• Sallabaş, M. E. ve Yılmaz, G. (2020). Türkçe ders kitabı’nda bulunan metin altı sorularının yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 586-596. DOI: 10.16916/aded.679933.
• Sarar Kuzu, T. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki metin altı sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisindeki hatırlama ve anlama bilişsel düzeyleri açısından incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37(1), 58-76.
• Temizyürek, F. & Bulut, K. (2016). Çocuğun Dil Gelişiminde Yaratıcı Yazmanın Önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 146–163.
• Tuncer, Ö. Ç. (2010). Türkçe Dersinde Üst Düzey Düşünme Becerilerinin Geliştirilmesi. Cito Eğitim: Kuram ve Uygulama İnternet’ten 8 Kasım 2021’de http://www.ogretmen.info/makale/23.pdf adresinden alınmıştır.
• Ulum, H. (2017). MEB ilkokul 2, 3 ve 4. sınıf Türkçe ders ve çalışma kitaplarında yer alan etkinliklerin yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin: Mersin Üniversitesi.
• Ulum, H., & Taşkaya, S.M. (2019). İlkokul 2, 3 ve 4. Sınıf Türkçe ders ve çalışma kitaplarında yer alan etkinliklerin yenilenmiş bloom taksonomisine göre incelenmesi. Kastamonu Education Journal, 27(1), 107-118. doi:10.24106/kefdergi.2380
• Wineburg, S. & Schneider, J. (2013). Was Bloom’s taxonomy pointed in the wrong direction? Bloom taksonomisi yanlış yönü mü işaret etti? Turkish History Education Journal, 2(2), 228–239.
• Yeşilyurt, E. (2012). Öğretmen adaylarının bilişsel alanla ilgili sınama durumu soruları yazma yeterliklerinin değerlendirilmesi. Kastamo¬nu Eğitim Dergisi, 20(2), 519–530.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.