Konformizmin toplumsal izdüşümü: Vicki Baum’un “Berlin Oteli” romanı

Yıl 2022, Sayı: 26, 814 - 824, 21.02.2022

Cihan Tuncer

https://doi.org/10.29000/rumelide.1076383

Cited By: 2

Öz

Dışsal bir dayatma olmaksızın kişinin davranış ve düşüncelerini çoğunluğa uyarlaması olarak tanımlanan konformizm veya uymacılık, sosyal psikolojinin inceleme alanına girer. Birlikteliliği ve biz duygusuyla motive olmuş dayanışmayı beraberinde getirmesiyle olumlu bir görüntü verse de bireyselliği tehdit eden ve özgürlüğü kısıtlayan yapısıyla olumsuz bir olgudur. Öyle ki konformizm kendiliğindenlik, orijinallik, yetenek, ahlaki cesaret gibi zenginlikleri yok eden dolayısıyla bireyi sıradanlaştıran, kalabalıklar içinde anonimleştiren bir yapıya sahiptir. Dışarıdan yönelen herhangi bir etki olmaksızın içselleştirebileceği gibi konformizm bazen de dışlanma, aşağılanma, aforoz edilme gibi dışarıdan bireye yönelen tehditleri bertaraf etme adına zorunlu olarak sergilenebilmektedir. Bu daha çok kendini savunma mekanizması olarak değerlendirmesi gereken bir durumdur. İster zorunlu isterse gönüllü olsun konformizmi benimseme insanlara bedeller ödemeyi dayatır. Çünkü seçimleri, kararları ve eylemleri ile kendi gerçekliğini inşa eden insan aynı zamanda seçtiği yaşamın sorumluluğunu da üstlenmekle yükümlüdür. Seçilen her yaşam kendi içinde belirli kuralları, düşünce biçimini ve eylemleri barındırır ve kişi bunlardan kaçma imtiyazına sahip değildir. Bunun en trajik deneyimini milyonlarca insan yakın tarihte Nasyonal Sosyalizmle yaşamıştır. Hitler’i iktidara taşıyan milyonlar bunun bedelini kendilerine dayatılan yaşamı dolayısıyla sahte benliklerle, kendi olamadan yaşamayı kabullenerek ödemiştir. Bu çalışmada, bir özgürlük sorunu olarak ortaya çıkan ve Nasyonal Sosyalizm dönemi insanında kimi zaman gönüllü kimi zaman zorunlu düşünce ve eylem biçimini tanımlayan konformizmin Vicki Baum’um Berlin Oteli romanındaki izdüşümleri tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Vicki Baum, Berlin Oteli, konformizm, nonkonformizm, nasyonal sosyalizm

The social projection of conformism: Vicki Baum's novel "Hotel Berlin"

Öz

Conformism, also known as conformity, which describes the adaptation of one’s behaviors and thoughts into the majority without external imposition, belongs under social psychology. Although it has a positive outlook that promotes unity and solidarity through the use of we-feeling, it is inherently a negative phenomenon with its nature threatening individuality and restricting freedom. Moreover, conformism has a nature that undermines the riches such as spontaneity, originality, ability, and moral courage, resulting in the banalization and anonymization of individuals among the crowds. While conformism can be internalized without any external impacts, it can be sometimes taken on necessarily in order to get rid of the external threats for individuals such as exclusion, abasement and excommunication. This is rather a state to be interpreted as a defense mechanism. Taking conformism over whether willingly or compulsorily enforces carrying the can on people. Since one building his own reality with his choices, decisions and actions is also supposed to take responsibility for the path he has chosen. All the chosen lives have their own set of laws, ways of thinking and actions in themselves which no one has the authority to abnegate. In recent years, millions of people have experienced the most tragic one with National Socialism. Millions of people putting Hitler into power carried the can by confessing to live the imposed lives leading to the false selves and being not themselves anymore. The current study aims to ascertain the projections of conformism that arose as an issue of freedom and defined the way of thinking and acting of the people of the National Socialism period – sometimes willingly and sometimes compulsorily – within Hotel Berlin authored by Vicki Baum

Anahtar Kelimeler

Vicki Baum, Hotel Berlin, conformism, nonconformism, national socialism

Kaynakça

• Adugit, Y. (2013). Özgürlüğün Kısa Tarihi. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi. (16), 63-93.
• Baum, V. (1991). Berlin Oteli. (E. Sunar, Çev.). Siren Yayınları: İstanbul.
• Benda, J. (2006) Aydınların İhaneti.( C. Soydemir, Çev.) Doğu Batı Yayınları: Ankara.
• Berlin, İ. (2007). İki Özgürlük Kavramı. Liberal Düşünce Dergisi, (46), 59-72.
• Fromm, E. (2008). Özgürlükten Kaçış.( Ş. Yeğin, Çev.) Payel Yayınları: İstanbul.
• García, O. (2011). Das hotel im spiegel der deutschsprachigen literatur--Motiv, Kulisse, Bühne und Schauplatz. Anuario de Estudios Filológicos. vol. 34, pages: 23-37. Erreichbar unter: https://dialnet. unirioja. es/servlet/articulo? codigo=3849870
• Jung, C. G. (2005). Dört Arketip. (Zehra Aksu Yılmazer, Çev.) İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Kessler, T. Fritsche, I., (2018), Sozialpsychologie. Springer Verlag: Wiesbaden.
• Liepach, M. (2001). Nationalsozialismus und Zweiter Weltkrieg. Stark Verlag: Freising.
• May, R. (1997) .Kendini Arayan İnsan. (A. Karpat, Çev.). Kuraldışı Yayıncılık: İstanbul.
• Sarıkaya, O. "Konformizm-Nonkonformizm Açısından Edip Cansever’in Şiiri." FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 2 (2013): 229-245. http://dergi.fsm.edu.tr/index.php/ia/article/view/42/67
• Süß, D. (2018). Arbeit, Leistung, Bürgertum. Norbert Frei (Hrsg.), in Wie bürgerlich war der Nationalsozialismus? (s. 113-114). Göttingen: Wallstein Verlag
• von Känel, S. M. (2012). Vicki Baum. In: Metzler Lexikon deutsch-jüdischer Literatur, (2. erweiterte und aktualisierte Auflage, S. 29-31). Stuttgart/Weimar: Verlag J.B. Metzler.
• Yükselbaba, Ü. (2017). Milgram Deneyi: Otorite ve İtaate Dair. Journal of Istanbul University Law Faculty, 75 (1) , 227-270.