Film altyazılarında çeviri kalitesi değerlendirmesinin incelenmesi: House'un TQA modeline dayalı açık ve gizli analiz

Yıl 2022, Sayı: 30, 1375 - 1381, 21.10.2022

Mohammadreza Valizadeh Ahmad Ezzati Vazifehkhah

https://doi.org/10.29000/rumelide.1190401

Öz

Bu makale, filmlerin altyazılarında çeviri kalitesi değerlendirmesinin rolünü incelemiştir. Bu amaçla araştırmacılar, açık ve örtülü stratejilere dayalı altyazılarda uygun çevirileri araştırmak için bu çalışmada ana model olarak House’un (2015) çeviri kalite değerlendirmesini uygulamışlardır. Bu çalışma İngilizce-Farsça paralel derleminin derlem tabanlı, betimleyici ve yargılayıcı olmayan bir analizidir. Bu araştırma, Farsça altyazılı 956 kareli dört Amerikan filminin İngilizce sesli senaryolarından oluşmaktadır. Sonuç, %75 oranında açık çeviri stratejisinin daha fazla kullanıldığını ve çevirmenlerin mesajı kaynak dilden hedef dile iletmek için bu stratejiden yararlanmaya çalıştıklarını göstermiştir. Ancak, altyazıda zaman kısıtlaması nedeniyle örtülü çeviri stratejisi sadece %25 oranında kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çeviri Kalitesi Değerlendirmesi (TQA), Çeviri, Altyazı, Açık Çeviri, Gizli Çeviri

Investigating translation quality assessment on movie subtitling: Overt and covert analysis based on House’s TQA model

Öz

This paper examines the role of translation quality assessment in movie subtitling. Hence, the researchers applied House’s (2015) translation quality assessment model as the main model in this study to investigate appropriate translations in subtitling based on overt and covert strategies. This study is a corpus-based, descriptive and non-judgmental analysis of the English-Persian parallel corpus. Moreover, this research comprises English audio scripts of four American movies with 956 frames in Persian subtitles. The result indicated that the overt translation strategy at 75% was used more, and translators made an effort to take advantage of this strategy to convey the message from the source language into the target language. However, the covert translation strategy was only used in 25% because of the limitation of time in subtitling.

Anahtar Kelimeler

Translation Quality Assessment (TQA), Translation, Subtitling, Overt Translation, Covert Translation

Kaynakça

• Baker, M.. & Saldanha, G. (2009). Routledge Encyclopedia of Translation Studies. London and New York: Routledge.
• Bravo, M. C. (2005). Foreign language learning made simpler by reading subtitles? Studies in teacher education; language, literature, and culture. Edited by Misztal, M. & Trawinski, M. 105-114. Retrieved April 7, 2009, from http://members.chello.pl/ university/Language,%20Literature%20and%20Culture.pdf
• Gottlieb, H. (1998). Subtitling. In M. Baker ( Eds.), Routledge encyclopedia of translation studies. London and New York.
• Hatim, B. & Munday, J. (2004). Translation: An advanced resource book. London: Rutledge.
• House, J. (2015). Translation Quality Assessment: Past and Present. London & New York: Rutledge.
• House, J. (1997). Translation Quality Assessment: A Model Revisited. Tubingen: Gunter Nar.
• Mohseni, A., & Mozafari, H. R. (2013). Strategies Employed in Translation of Idioms in English Subtitles of Two Persian Television Series. Journal of Language and Translation, 3(6), 27-32.
• Neves, J. (2008). 10 fallacies about subtitling for the d/Deaf and the hard of hearing. The journal of specialized translation, 10 (6). 76-83.