Göçmen öğrencilerin eğitim sistemine uyumunun türkçe öğretimi ile ilişkisi

Yıl 2022, Sayı: 30, 121 - 134, 21.10.2022

Gözde Demirel Fakiroğlu

Öz

Bu çalışmada, Türkçenin göçmenler için ikinci dil olarak ve ana dili olarak öğretimi toplumdilbilimsel açıdan değerlendirilmiştir. Çok geniş bir alana hitap eden toplumdilbiliminin kültürel boyutu, cinsiyet boyutu, dil eğitimi boyutu farklı ülkelerde Türkçe bağlamında uygulanan çalışmalardan örnekler sunularak ele alınmıştır. Dil ile ilgili olan her konunun insanı ve toplumu ilgiliendirdiği göz önünde bulundurulduğunda dil kullanımının, dilin gelişiminin ve öğretimininin toplumdilbilimi ile yakından ilişkili olduğu söylenebilir. 2010 ve 2013 yılları arasında Türkiye’ye gelen yoğun göç sonrasında, göçmen ailelerin çocuklarına Türkçe öğretilerek Türk okul sistemine uyumlarının sağlanması konusunda Milli Eğitim Bakanlığının, Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğünün, üniversitelerin ve çeşitli sivil toplum kuruluşlarının desteğiyle geniş çapta projelere yer verilmiştir. Türkçenin hem yurt dışındaki göçmenlere hem de Türkiye’de yaşayan göçmenlere öğretimi konusunda yapılan çalışmalara yer verilen bu çalışmada Türkiye’nin göçmenlerin eğitim sistemine uyumuna yönelik uluslararası konumu ve Türklerin yoğunlukta yaşadığı Batı Avrupa ülkelerinin uyum konusunda MIPEX verilerine göre gösterdikleri gelişim geçmiş yıllara göre kıyaslanarak ele alınmıştır. 2014 yılında ve 2019 yılında elde edilen MIPEX verileri 8 farklı başlıkta yayınlanmıştır. Ancak, bu çalışmada MIPEX verilerine sadece ülkelerin eğitimde göçmen uyumunu sağlama konusunda gösterdikleri performans açısından yer verilmiştir.. Bu çalışmada, Türkiye’deki yabancılar için Türkçe öğretimi ve Türklerin yoğunlukta olduğu Batı Avrupa ülkelerindeki dil eğitimi konusunda yapılan çalışmalar belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Eğitim Sistemine Uyum, MIPEX, Toplumdilbilim

The relationship between immigrant students integration to education and teaching turkish as a foreign language

Öz

In this study, teaching Turkish as a second and mother tongue for immigrants was evaluated sociolinguistically. The cultural dimension, gender dimension and language education dimension of sociolinguistics, which appeals to a very wide area, are discussed by presenting examples from studies applied in the context of Turkish in different countries. Considering that every subject related to language concerns people and society, it can be said that language use, development and teaching of language are closely related to sociolinguistics. After the intense migration to Turkey between 2010 and 2013, a wide range of projects were carried out with the support of the Ministry of National Education, the General Directorate of Lifelong Learning, universities and various non-governmental organizations to teach Turkish to the children of immigrant families and ensure their integration into the Turkish school system. In this study, which includes studies on teaching Turkish to both immigrants abroad and immigrants living in Turkey, Turkey's international position in the education integration of immigrants and the development of Western European countries, where Turks are concentrated, according to MIPEX data, are discussed by comparing them with previous years. MIPEX data obtained in 2014 and 2019 has been published under 8 different titles. However, in this study, MIPEX data were only examined in terms of the performance of countries in ensuring immigrant integration in education. In this study, studies on teaching Turkish for foreigners in Turkey and language education in Western European countries where Turks are concentrated are indicated.

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish as a Foreign Language, Integration into Education System, MIPEX, Sociolinguistics

Kaynakça

• Akin, H. & Çetin, M. (2016). Cinsiyet Faktörünün Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenim Stratejilerine Etkisi (Bosna Hersek Örneği). Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(2), 1021-1032.
• Bayyurt, Y. (2013). Current Perspectives on Sociolinguistics and English Language Education, The Journal of Language Teaching and Learning, 1, 69-78
• Bayyurt, Y. (2013). Current Perspectives on Sociolinguistics and English Language Education, The Journal of Language Teaching and Learning, 1, 69-78
• Berry, J. W. (2001). A psychology of immigration. Journal of Social Issues 57: 615–31. [CrossRef]
• Bourhis, R. Y., Moïse, L. C., Perreault, S. & Senécal, S. (1997). Towards an interactive acculturation model: A social psychological approach, International Journal of Psychology, 32, 369-386.
• Bourhis, R. Y., Moise, L. C., Perreault, S., & Senecal, S. (1997). Towards an interactive acculturation model: A social psychological approach. International Journal of Psychology, 32, 369–386.
• Büyükikiz, K. & Çangal, Ö. (2016). Suriyeli Misafir Öğrencilere Türkçe Öğretimi Projesi Üzerine Bir Değerlendirme, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(3), 1414-1430.
• Cummins, J. (1979). Linguistic Interdependence and the Educational Development of Bilingual Children. Review of Educational Research, 49(2), 222. https://doi.org/10.2307/1169960
• Demirel, G. (2019). İki Dillilik ve Hollanda’daki İki Dilli Türk Çocuklarının Anadilleri ve Hâkim Dilleri Arasındaki İlişki Üzerine Bir İnceleme . Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (3) , 1312-1339.
• Ertaş, H. & Çiftçi Kıraç, F. (2017). Türkiye’de Suriyeli Göçmenlere Yönelik Yapilan Eğitim Çalişmalari1 Educational Studies For Syrian Migrants In Turkey, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 13, ss. 99-110.
• Gün, M. & Şimşek, R. (2020). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Sosyo-Kültürel Yansımalar, Turkish Journal of Primary Education, 5 (1), 46-58.
• Gürdal, N. & Gürdal, A.(2019).Yabancı Dil Türkçe Öğreniminde Cinsiyet Değişkenine Göre Öğrenme Biçemi (Bosna Hersek Örneği).Social Sciences Studies Journal (SSSJournal) , 5(32) pp.1672-1680.
• Holmes, J. (2013). An Introduction to Sociolinguistics (4th ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315833057
• İşcan, A. (2017). Yabanci Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kültür Aktarim Araci Olarak Filmlerden Yararlanma, Türkiyat Araştirmalari Enstitüsü Dergisi [TAED], 58, 437-452.
• Kıral, B. (2020). Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15: 170-189.
• KutlayYagmur, K., Y. (2007). Batı Avrupa’da Türkçe öğretiminin sorunları ve çözüm önerileri, Dil Dergisi, Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Araştırma ve Uygulama Merkezi TÖMER, 134.
• Moralı, G. & Göçer, A. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kültür paylaşımına yönelik öğretmen görüşleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 1115-1129.
• Nazlı, E.H. (2016). Toplumdilbilime Genel Bakış, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi SBArD, 28 (2), ss. 37-66.
• Ökten, C. E. & Kavanoz, S. (2014). Yabanci Dil Olarak Türkçe Öğretimini Hedefleyen Ders Kitaplarında Kültür Aktarımı, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume, 9 (3), p. 845-862,
• Saklan, E. & Karakütük, K. (2022). Türkiye’deki Suriyeli Eğitim Çağı Çocuklarının Eğitim Süreçleri Üzerine Bir Çözümleme, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1): 51-76”
• Solano, G. & Huddleston, T. (2020). Migrant Integration Policy Index 2020. Barcelona/ Brussels: CIDOB and MPG
• Solano, Giacomo and Huddleston, Thomas (2020). Migrant Integration Policy Index 2020 ISBN: 978-84-92511-83-9.
• Yağmur, K. & Jacobs, D. B. (2015). Language maintenance and shift patterns of the Turkish speakers, Bilig, Summer, 74.
• Yeşilyurt, Ş. (2021). Views of Bilingual Syrian Immigrants on Family Language Strategies, International Journal of Languages’ Education and Teaching, 9 (2), p. 360-378
• Yıldız, C. (2012). Yurt Dişinda Yaşayan Türk Çocuklarina Türkçe Öğretimi (Almanya Örneği), Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı
• Yıldız, Ü. & Tepeli, Y. (2014). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Öğretmen Yeterlilikleri Üzerine Bir Çalışma, International Journal of Language Academy, 2 (4), p. 564/578.