Çok dillilik ve çeviri: Görsel-işitsel ürünlerin kültürlerarası çevirisi odağında bir araştırma

Yıl 2022, Sayı: 30, 1304 - 1320, 21.10.2022

Ayşe Şirin Okyayuz

https://doi.org/10.29000/rumelide.1192530

Cited By: 1

Öz

Çok dillilik ve görsel-işitsel çeviri konularını bileştiren çalışmada iki temel amaç güdülmüştür. Birincisi çok dillilik olgusunun çeviride ve toplumlarda ve dolayısıyla da medya ürünlerinde artan yansıtımına dikkat çekmek. İkincisi, bu olgunun özellikle görsel-işitsel ürünlerde yansıtımının önemini ve zorluklarını vurgulamak. Çok dilliliğin ve çok kültürlülüğün özellikle de günümüz dünyasında ve iletişimde önemini vurgulayan giriş bölümünü takiben, çok dillilik, toplum ve görsel-işitsel çeviri bölümü altında kavramlar ve bu araştırmaya benzer çalışmaların neden gerekli olduğu anlatılmış ve farklı alan yazınlarına gönderme yaparak bir kuramsal çerçeve çizilmiştir. Bir sonraki bölümde makalenin analiz ve örnek bölümünde verilecek incelemeyi açıklamak ve bunun için artalan bilgisi oluşturmak için çok dilliliğin görsel-işitsel çeviri kapsamında tanımı, dublaj ve altyazı çevirisinde yansıtımı konuları işlenmiştir. Yöntem bölümünde analizde incelenecek örneklerin neden seçildiği anlatılmış ve bu da araştırmanın kapsamı ve amacı ile bağlantılandırılmıştır. Örnekler ve analiz bölümü altında çok dillilik ve görsel-işitsel çeviride çok dillilik dört farklı altbaşlık altında incelenmiştir. Her bir örneğin sonunda da çevirmen seçimleri, eserin çeviri yönteminin ürünün alıcılarının algısını nasıl etkileyebileceği, özgün ürünün yaratım amacına uygunluğu gibi hususlar üzerinde durulmuştur. Sonuç bölümünde, verilen kuramsal çerçeve, artalan bilgisi ve örnekler ve analizleri üzerinden giderek çok dilliliğin günümüzde görsel-işitsel ürünlerin yoğun bir unsuru haline geldiği ve bu amaçsal unsuru her zaman tam anlamıyla yansıtacak tatmin edici örneklerinin Türkçede henüz görülmemediğinin altı çizilmiştir ve olası nedenleri örneklenmiştir. Ancak, görsel-işitsel ürünlerde çok dillilik unsuru giderek arttığı ve görsel-işitsel çeviri sektörlerinde üzerinde ivedilikle üzerinde durulması gereken bir konu olduğuna vurgu yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

çeviri, görsel-işitsel çeviri, çok dillilik, dil değişkeleri, çağdaş görsel-işitsel ürünler

Multilingualism, communication and translation: An analsın of the crosscultural transfer of audioviusal products from a translation studies perspective

Öz

The study combining concept and fields such as multilingualism and audiovisual translation, pursues two objectives. The first is to draw attention to the increasing reflection of multilingualism in translation, societies and media products. The second is to emphasize the importance of this in audiovisual media products. The introduction emphasizes the importance of multilingualism and multiculturalism and the concepts, we also explain why studies like this research are needed. A theoretical framework is drawn by referring to literature in the field. In the next section, the definition of multilingualism in audiovisual translation, (dubbing and subtitling) are discussed. In the method section, the selection of the samples examined are explained, and this is linked to the purpose of the research. Under the examples and analysis, multilingualism and audiovisual translation are examined under four subheadings. At the end of each example, issues such as translator choices, how this effects perception of the end-users and the suitability of the original product in line with its creative intent are emphasized. In conclusion, it is underlined that multilingualism has become a part of audiovisual products. However, there are not many satisfactory examples that reflect this purposive element in Turkish yet. Possible reasons are given. However, by underlining that multilingualism in audiovisual products is increasing it is emphasized that it is time for today's translators and sectors to produce certain policies, approaches and creative solutions in order to reflect this in translation. This is an issue that needs to be addressed urgently in the audiovisual translation sectors.

Anahtar Kelimeler

translation studies, audiovisual translation, mültilingualism, language varieties, dubbing, subtitling

Kaynakça

• Abend-David D. (2014). Introduction: is interlingual ‘translation proper’ or old hat. D. Abend -David D. (ed) içinde, Media and Translation: An Interdisciplinary Approach (ss. 25-51). UK: Bloomsbury. https://doi.org/10.5040/9781501300196
• Armstrong, N., Federıcı, F. M. (eds). (2006). Translating Voices, Translating Regions. Italy: Aracne
• Armstrong, N. (2004), Voicing The Simpsons from English into French: A story of a variable success, Jostrans, 2 (2), 97-109.
• Baldo, M. (2009). Dubbing multilingual görsel-işitsel ürüns. La terra del ritorno and the Italian-Canadian immigrant experience. inTRAlinea. https://www.researchgate.net/publication/324521788_Dubbing_multilingual_görsel-işitsel ürüns_La_terra_del_ritorno_and_the_Italian-Canadian_immigrant_experience
• Beseghi, M. (2017). A Sociolinguistic and Intercultural Study of Diasporic Films. Oxford: Peter Lang.
• Bleichenbacher, L. (2008). Multilingualism in the Movies. Hollywood Characters and Their Language Choices. Francke Verlag.
• Casey, B., Casey, N., Calvert, B., French, L. ve Lewıs, J. (2002). Television Studies. London: Routledge.
• Chaume, F. (2013). The turn of audiovisual translation: New audiences and new technologies. Translation Spaces, 2, 2013. 2. 10.1075/ts.2.06cha.
• Chiaro, D. (2010), Found in Translation: Crosstalk as a form of humour, C. Valero (ed.) içinde, Dimensions of Humor. Explorations in Linguistics, Literature, Cultural Studies and Translation (ss. 33-53). Valencia :University of Valencia Press.
• Corrius, M. (2008). Translating multilingual audiovisual texts: Priorities, restrictions, theoretical implications. (Unpublished PhD dissertation). Barcelona : Universitat Autònoma de Barcelona.
• de Higes-Andino, I., Prats-Rodríguez, A. M., Martínez-Sierra, J. J., & Chaume, F.(2013). Subtitling language diversity in Spanish immigration görsel-işitsel ürüns. Meta, 58(1), 134-145.
• De Linde, Z, Neil, K. (1999). The Semiotics of Subtitling. St. Jerome Publishing.
• Delabastita, D. (2009). Fictional representations. M. Baker & G. Saldanha (eds.) içinde, Routledge Encyclopedia of Translation Studies (2nd ed., ss. 109–112). London : Routledge.
• Díaz Cintas, J. (2011). Dealing with multilingualfilms. W. Pöcki, I. Ohnheiser, & P. Sandrini (eds.) içinde, Translation Sprachvariation Mehrsprachigkeit,(ss. 215–233). London :Peter Lang.
• Federici, F. (2009). Introduction: New questions for an old debate. F. Federici (ed.) içinde, Translating Regionalised Voices in Audiovisuals (ss. 15–23). Italy:Aracne Editrice.
• Giorgio Marrano, M., Nadni G. ve Rundle, C. (2009). The Translation of Dialects in Multimedia, Intralinea Special Issue: http://www.intralinea.org/specials/medialectrans
• Hatim, B., Mason, I. (2000) Politeness in Screen Translation. Venuti, L (ed.) içinde, The Translation Studies Reader (1st edition, ss. 430-445) London:Routledge.
• Hayes, L. (2021). Netflix Disrupting Dubbing: English Dubs and British Accents. Journal of Audiovisual Translation, 4(1), 1–26, https://doi.org/10.47476/jat.v4i1.2021.148
• Heiss, C. (2004). Dubbing Multilingual Görsel-işitsel ürüns: A New Challenge? Meta, 49(1), 208–220. https://doi.org/10.7202/009035ar
• Jackel, A. (2001): Shooting in English? Myth or Necessity? Y. Gambier, H. Gottlieb (eds) içinde, {Multi)Media Translation: Concepts, Practices, and Research (ss. 73-89). Amsterdam: John Benjamins.
• Kıran, A. (2020). Speaking the enemy’s language: representation of multilingualism and translation in Crimean. Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi, 28(1), 110-125.
• Martínez-Sierra, J. J., Martí-Ferriol, J. L., de Higes-Andino, I., Prats-Rodríguez, A., &Chaume, F. (2010). Linguistic diversity in Spanish immigration films: A translational approach. V. Berger & M. Komori (Eds.) içinde, Polyglot Cinema: Migration and Transcultural Narration in France, Italy, Portugal and Spain (ss. 15–32). Spain: LIT.
• Meylaerts, Reine. (2006). Heterolingualism in/and translation: How legitimate are the Other and his/her language? An introduction. Target, 18(1), 1-15.
• Meylaerts, R. (2017 December). Understanding multilingual görsel-işitsel ürüns in/and translation from a complexity theory approach. (Yayımlanmamış sunum) The Tragörsel-işitsel ürün Conference: Multilingual Görsel-işitsel ürün & Audiovisual Translation, 2017/11/30 - 2017/12/01, Barcelona
• Milroy, L. ve Muysken P. (eds).(1995). One Speakers, Two Languages. Cambrdge:Cambridge University Press.
• Milroy, J. ve Milroy, L. (1999). Authority in Language: Investigating Standard English. London: Routledge..
• Minutella, V. (2012). You fancying your gora coach is okay with me: Translating multilingual görsel-işitsel ürüns for an Italian audience. A. Remael, P. Orero, & M. Carroll (eds.) içinde, Audiovisual Translation and Media Accessibility at the Crossroads (ss. 313–334). Amsterdam: Rodopi.
• Naficy, H. (2001). An Accented Cinema. Exilic and Diasporic Filmmaking. Princeton: Princeton University Press.
• O'Sullivan, C. (2011). Translating Popular Film. Basingtoke: Palgrave Macmillan.
• Pivato, J. (1994). Echo: Essays on Other Literatures. Montreal:Guernica.
• Rittmayer, A. M. (2009) Translation and Film: Slang, Dialects, Accents and Multiple Languages, Comparative Humanities Review: 3(1), 2-11.
• Şerban, A. (2012). Translation as alchemy: The aesthetics of multilingualism in films. MonTI, 4, 39–63.
• Taylor, C. (2006). The Translation of regional variety in the films of Ken Loach,. N. Armstrong and F. M. Federici (eds) içinde, Translating Voices, Translating Regions (ss. 37-52). Spain:Aracne
• Ulrych, M. (2000). Locating universal features of translation behaviour through multimedia translation studies. Bollettieri Bosinelli, R. M. et al. (eds.) içinde, La Traduzione Multimediale: Quale Traduzione Per Quale Testo? (ss. 407–427). Italy :CLUEB.
• UNESCO Institute for Statistics. (2012). Information Bulletin no. 8. Montreal:UNESCO Institute for Statistics. http://uis.unesco.org/sites/default/files/documents/report-on-the-activities-of-the-institute-in-2012-en.pdf
• Wahl, Chris (2005) Discovering a Genre: The Polyglot Film. Cinemascope I. http://www.cinemascope.it.
• Wilson, C. C., Gutierrez, F. ve Chao, L. (2003). Racism, Sexism, and the Media: The Rise of Class Communication in Multicultural America. USA:Sage Publications.
• Zabalbeascoa, P. (2012). Translating Heterolingual Audiovisual Humor: Beyond The Blinkers of Traditional Thinking. J. Muñoz-Basols, C. Fouto, L. Soler González, & T. Fisher (eds.) içinde , The Limits of Literary Translation: Expanding Frontier İn Iberian Langua (ss.317-338). Spain: Reichenberger