Tuğrul Tanyol’un “Sudaki Ankâ” şiirinin içerik çözümlemesi

Yıl 2022, Sayı: 30, 505 - 515, 21.10.2022

Murat Tan

Öz

İçerik açısından çözümlenen “Sudaki Ankâ” şiiri Tuğrul Tanyol’un imgeci şiir görüşünü yansıtan şiirlerdendir. İçinde bulunduğu kitaba isim olmuştur. Bu çalışmanın amacı Tuğrul Tanyol’un şiir görüşleri üzerinden “Sudaki Ankâ” şiirini çözümlemektir. Bu bağlamda giriş kısmında ilk önce Tanyol’a ait bazı biyografik bilgiler verilmiş ve ardından onun şiir görüşlerinin temel hususlarına işaret edilmiştir. Bu hususların çözümlenmek istenen “Sudaki Ankâ” şiirine daha tutarlı yaklaşamaya yardımcı olacağı düşünülmüştür. Mitolojide küllerinden yeniden doğmanın / dirilişin sembolü olan anka kuşu, Tanyol tarafından çağdaş insanı anlatan yeni bir imgeye dönüştürülmüştür. Çözümlemede Tuğrul Tanyol’un şiir görüşüne ışık tutacak hususlara dikkat çekilmiştir. “Sudaki Ankâ” şiirinin anka metaforu etrafında başka birçok imgeye imkân tanıdığı, şiirle şair arasındaki gizli bağı ortaya koyduğu, şairin gelenekle kurduğu ilişkiye işaret ettiği ve anlamın hissedilmesine yardımcı olan sese dayalı uyumu gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tuğrul Tanyol, Sudaki Ankâ, imge, çözümleme, gelenek, müzikalite

Content Analysis of Tuğrul Tanyol's "Sudaki Ankâ" Poetry

Öz

The poem "Sudaki Ankâ", analyzed in terms of content, is one of the poems that reflects Tuğrul Tanyol's imaginative poetry view. This poem gave its name to the book in which it is included. The aim of this study is to analyze the poem "Sudaki Ankâ" through Tuğrul Tanyol's poetry views. In this context, in the introduction part, some biographical information about Tanyol is given firstly and then the basic aspects of his poetry views are pointed out. It is thought that these issues will help a more consistent approach to the "Sudaki Ankâ" poem that is intended to be analyzed. In the analysis, attention has been drawn to the issues that will shed light on Tuğrul Tanyol's view of poetry. “Sudaki Ankâ" poem; It has been determined that the phoenix metaphor allows for many other images, reveals a relationship, albeit implicitly, with his own poet, points to the poet's relationship with tradition, and shows harmony based on sound that helps to feel the meaning.

Anahtar Kelimeler

Tuğrul Tanyol, Phoenix in the Water, image, analysis, tradition, musicality

Kaynakça

• Asiltürk, B. (2006). 1980 Kuşağı Türk Şiirinin Poetikası. İstanbul: Toroslu Kitaplığı.
• Asiltürk, B. (2014). İçe Dönük Bir Akşamı Yazan Şair: Tuğrul Tanyol. Şiirin Soğuk Sarayında, İstanbul: Mühür Kitaplığı.
• Batislam, H. D. (2002). Divan Şiirinin Mitolojik Kuşları: Hüma, Anka ve Simurg”, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, sayı 7, s. 185-208.
• Demir, Z. (2019), Bergson Felsefesi Işığında Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Şiirinde Zaman. Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi, sayı 3, s. 1-20.
• Dıranas, A. M. (1990). Şiirler, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Doğan, E. (Temmuz 1995). Söyleşi: Şiir Yazamadığım Gün İntihar Edebilirim. Cumhuriyet Kitap, sayı 281.
• Ercan, E. (1997). Söyleşi: Hâlâ Yazamadığım O Dizeyi Arıyorum. Cumhuriyet Kitap, sayı 405.
• Ergülen, H. (Mart 1996). Tuğrul Tanyol’dan Şiirler Dinlediniz. Gösteri, sayı 184.
• Ersöz, C. (2014). Tuğrul Tanyol’la Sudaki Anka ve Şiiri Üzerine. Şiirin Soğuk Sarayında, Haz. Emel Koşar, Mühür Kitaplığı, İstanbul.
• Ersöz, C. (Mart 1990). Söyleşi: Tuğrul Tanyol ile 80’li Yıllar ve Şiiri Üstüne”, Gösteri, sayı 112.
• Ersöz, C. (Nisan 1991). Söyleşi: Sudaki Anka ve Şiiri Üzerine. Argos, sayı 32.
• Gökdemir, S. (1987). Ahmet Kutsi Tecer, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Gökhan, Ö. (2015). Tuğrul Tanyol: Hayatı-Sanatı-Eserleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Hayri, N. (Aralık 1990). Sudaki Anka. Dergâh, sayı 10.
• Kaplan, M. (1987). Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar II. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kartal, Ü. (Şubat 2001). Tuğrul Tanyol: Büyü Bitti. Varlık Kitap Eki, sayı 1121.
• Kemal, Y. (1974), Kendi Gök Kubbemiz, İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları.
• Kolcu, A. İ. (2009). Ahmet Haşim’in Poetikası. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınevi.
• Kolcu, A. İ. (Ağustos 1990). Tuğrul Tanyol ve Ağustos Dehlizleri. Ayane, sayı 32.
• Koyuncu, İ. (28.08.2022). Tuğrul Tanyol. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/tanyol-tugrul (Erişim tarihi: 28.08.2022).
• Özbalcı, M. (2014). Şiire ve Şaire Dair Bazı Notlar. On Dokuz Mayıs University Journal of Education Faculty, cilt 5, sayı 1.
• Tanpınar, A. H. (2009). Bütün Şiirleri, 9. baskı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tanyol, T. (2016). Toplu Şiirler (1971-2015). İstanbul: YKY. 3.bs.
• Tanyol, T. (23 Ocak 2001). Söyleşi: Şiir Büyük bir Yalandır. Radikal.
• Tanyol, T. (Ağustos 1981). Şiirde Gelenek Sorunu. Yazko Edebiyat, sayı 10.
• Tanyol, T. (Mart 2015). İyi Şiir Koalisyonu, İstanbul: Mühür Kitaplığı.
• Tanyol, T. (Mayıs-Haziran 1992). Söyleşi: Benim Önemsediklerimi Kimsenin Umursamadığını Görüyorum. Sonbahar, sayı 11.
• Tanyol, T. (Ocak 1997). Kesit: Şiir Çevresi, Varlık, sayı 1072.
• Ünal, H. (Mayıs 1998). Tuğrul Tanyol’un Şiiri. Dergâh, sayı 99.