Reşat Nuri Güntekin’in “Bekçi” adlı hikâyesinin latin harflerine aktarımı ve tahlili

Yıl 2022, Sayı: 30, 529 - 539, 21.10.2022

Hasan Cuşa

https://doi.org/10.29000/rumelide.1192628

Öz

Reşat Nuri Güntekin (25 Kasım 1889- 7 Aralık 1956) Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı alanında kaleme aldığı hikâye, roman ve tiyatro türündeki eserleriyle adından söz ettiren yazarlardan biridir. Hikâyelerinde genel olarak toplumun aksayan yönlerini eleştiren ve bireyin ahlaki eylemlerini sorgulayan Reşat Nuri, mizahî unsurlardan yararlanarak olup bitenleri ironik bir dille anlatmaya çalışmıştır. “Yıldız Böceği” müstear adıyla Kelebek dergisinde “Bekçi” adlı hikâyeyi yayımlayan Reşat Nuri, bu hikâyede genç yaşında dul kalan Nadide Hanım’ın, evini hırsızlardan korumaya çalıştığı sırada içine düştüğü komik durumu gözler önüne sermiştir. Hikâyede toplumsal bir mesele olan hırsızlığı önlemek için çaba sarf eden bireyin, sosyal normlara aykırı olan ve etik açıdan doğru bulunmayan davranışı eleştirilmiştir. Toplumal ve bireysel değer yargılarını konu edinen bu hikâye, bireyin gayri ahlaki eylemini komik bir biçimde yansıtması bakımından önem taşımaktadır. Bu çalışmada Reşat Nuri’nin hikâye kitapları arasında yer almayan Bekçi hikâyesinin Latin harflerine çevrilmesi ve tahlil edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda inceleme nesnesi olan “Bekçi” hikâyesi; olay örgüsü, şahıs kadrosu, zaman, mekân, bakış açısı, dil ve üslup gibi unsurlar göz önünde bulundurularak tematik ve yapısal açıdan çözümlenmiştir. Bunun yanı sıra hikâyenin hangi tür tekniklerle inşa edildiği ve kurgusal düzlemde anlatıcının nasıl bir rol oynadığı ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Reşat Nuri Güntekin, Bekçi, hikâye, mizah, ironi

Translation and analysis of story Reşat Nuri Güntekin's story of "Bekçi"

Öz

Reşat Nuri Güntekin (25 November 1889 - 7 December 1956) is one of the writers who made a name for himself with his stories, novels and plays in the field of Turkish Literature in the Republican Period. Reşat Nuri, who criticizes the failing aspects of society in general and questions the moral actions of the individual in his stories, tried to tell what happened in an ironic language by making use of humorous elements. Reşat Nuri, who published the story "Bekçi" in Kelebek magazine under the pen-name "Yıldız Böceği", revealed the funny situation in which Nadide Hanım, who was widowed at a young age, was trying to protect her house from thieves. In the story, the behavior of the individual who tries to prevent theft, which is a social issue, which is contrary to social norms and is not ethically correct, has been criticized. This story, which deals with social and individual value judgments, is important in that it reflects the immoral action of the individual in a funny way. In this study, it is aimed to translate and analyze the Bekçi story, which is not among Reşat Nuri's story books, into Latin letters. For this purpose, the “Bekçi” story, which is the subject of the study, is is analiyzed both thematically and structurally throught the plot taking into account elements such as the cast of characters, time, space, point of view, language and style. In addition to this, it has been revealed what kind of narrative techniques the story is constructed, what kind of function the narrator has in the fictional plane and what role he plays in the story.

Anahtar Kelimeler

Reşat Nuri Güntekin, Bekçi, story, humor, irony

Kaynakça

• Aktaş, Ş. (1991). Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş. İstanbul: Akçağ.
• Aydemir, A. (2020). «Reşat Nuri Güntekin» maddesi. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Erişim linki: http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/guntekin-resat-nuri.
• Bachelard, G. (2014). Mekânın Poetikası, (Çev. Alp Tümertekin), İstanbul: İthaki.
• Çelik, Hüseyin (1996), Reşat Nuri Güntekin. TDEV İslâm Ansiklopedisi, (14). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınevi.
• Emil, B. (1989). Reşat Nuri Güntekin. Ankara: Kültür Bakanlığı.
• Emil, B. (1990). «Öğretmenler Romancısı Reşat Nuri Güntekin». Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (2), 1990, 73 – 83.
• Ergeç, Z. (2022). «Reşat Nuri Güntekin’in ‘Bayramlık Çehre’ Adlı Hikâyesinin Tahlili (Latin Harflerine Aktarımı)». RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (27), 407-415.
• Forster, E.M. (2001). Roman Sanatı. İstanbul: Milenyum.
• Güntekin, R.N. (1924). Bekçi. Kelebek Dergisi. (58), 6
• Kanter, M. F. (2017). Madalyonun Öteki Yüzü: Reşat Nuri Güntekin. Edebiyat Ortamı.
• Kanter, M. F. (2008). «Reşat Nuri Güntekin’in Romanlarında Yapı ve İzlek» Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Karaburgu, O. (2006). «Reşat Nuri Güntekin’in Bilinmeyen Remiz ve Müstear İsimleri », Türk Dili. (660), 525-535.
• Karaburgu, O. (2021). Bir Sevgi ve Şefkat Ürpermesi Reşat Nuri Güntekin’in Hikâyeciliği. İstanbul: Kesit.
• Kudret, C. (1998). Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman II. İstanbul: İnkilâp.
• Önertoy, O. (1974). Reşat Nurî Güntekin ve Anadolu . Türkoloji Dergisi , 6 (1).
• Poyraz, T. ve Alpbek, M. (1957). Reşat Nuri Güntekin Hayatı ve Eserleri. Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 6(3), 1-18
• Tekin, M. (2016). Roman Sanatı 1. İstanbul: Ötüken.
• Tosun, N. (2014). Modern Öykü Kuramı. Ankara: Hece.
• Yalçın, M. (2010). Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi I İstanbul: Yapı Kredi .
• Yusoğlu, N. (2013). Kelebek Mecmuası Üzerine Bir İnceleme, İstanbul: Kitabevi.