Eğretilemeler ve çeviri: Ekonomi dergisindeki eğretilemelerin karşılaştırmalı incelenmesi

Yıl 2022, Sayı: 31, 1622 - 1634, 21.12.2022

Harika Karavin Yüce

https://doi.org/10.29000/rumelide.1222132

Öz

Ekonomi metinleri genel olarak uzmanlık söylemleri açısından ele alınmış olsalar da, bu metinler ekonomi ve ekonomiyle ilgili meseleleri farklı şekillerde kavramsallaştıran pek çok kavramsal eğretileme içermektedir. Söz konusu eğretilemeler, ekonomi söylemindeki belirsizliği ve anlaşılmazlığı azaltmak gibi çeşitli işlevler yerine getirmektedir. Bu nedenle, eğretilemeler ekonomi metin incelemelerinin önemli parçalarından biri haline gelmiştir. Benzer şekilde, ekonomi söylemindeki eğretilemelerin çevirisi son yıllarda birçok çeviri araştırmacısının dikkatini çekmeye başlamıştır. Bu çalışma, çok okunan çok uluslu ekonomi dergisi Fortune’da en sık kullanılan eğretileme ifadelere yoğunlaşarak eğretileme ve eğretileme çevirisi çalışmalarına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Kaynak metinlerdeki eğretileme türlerinin belirlenmesinden sonra, çeviri stratejileri ile bu stratejilerin eğretileme özelliğinin erek metinlerde korunmasındaki verimliliklerini değerlendirmek amacıyla eğretilemeler çevirileri ile karşılaştırılmıştır. Çevirmenlerin eğretileme ifadeleri aktarmak için kullandıkları çeviri işlemlerini betimlemek için Peter Newmark (2007) tarafından önerilen kuramsal çerçeve temel alınmıştır. Detaylı incelemenin sonucunda, en sık kullanılan çeviri işlemlerinin eğretilemeyi anlama dönüştürme ile aynı imgenin erek dilde yeniden yaratılması olduğu saptanmıştır. Bütüne bakıldığında, çevirmenlerin eğretilemelerden bazılarını erek metinde koruyamadıkları ve bu nedenle eğretilemelerin anlamlarını erek metne aktarma yoluna başvurdukları sonucuna varmak mümkündür. Bu nedenle, eğretileme çevirisinin ekonomi metinleri üzerinde çalışan çevirmenler için dilsel bir kısıt yarattığı yargısına varmak mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Kavramsal eğretilemeler, eğretileme çevirisi, işlevsellik, dilsel kısıt.

Metaphors and translation: A comparative analysis of metaphors in a business magazine

Öz

Although economic texts are generally examined in terms of their specialized discourse, they include numerous conceptual metaphors that conceptualize economy or economy-related issues in different ways. These metaphors serve various functions such as decreasing ambiguity and incomprehensibility in economic discourse. For these reasons, metaphors have become an important constitutive part of the analysis of economic texts. Similarly, translation of metaphors in economic discourse has attracted the attention of a growing number of translation scholars in recent years. This study aims to make a contribution to the study of metaphor and metaphor translation, focusing on the most frequent metaphorical expressions in a widely read multinational business magazine, Fortune. After identifying the types of metaphors in the source texts, they have been compared to their translated versions in order to analyze translation strategies and their effectiveness in terms of rendering the metaphoricity in the target texts. In order to describe the procedures used by the translators to render metaphorical expressions, the theoretical framework proposed by Peter Newmark (2007) for translating metaphor has been adopted. As a result of a detailed analysis, it has been found out that the most frequently used translation procedures are converting the metaphor into sense and reproducing the same image in the target language. On the whole, it can be concluded that the translators have had difficulty in retaining some of the metaphors and hence resorted to rendering their meaning in the target text. For this reason, it is possible to claim that translation of metaphors create a linguistic constraint for translators working on economic texts.

Anahtar Kelimeler

conceptual metaphors, translating metaphors, functionality, linguistic constraint.

Kaynakça

• Charteris-Black, J. (2000). Metaphor and vocabulary teaching in ESP economics”, English for Specific Purposes: An International Journal, 19 (2), 158.
• Dobrzyfiska, Teresa. (1995). Translating metaphor: The difference of meaning. Journal of Pragmatics, 24.
• Espunya, A. and Zabalbeascoa, P. (2003). Metaphorical expressions in English and Spanish stock market journalistic texts, In K. M. Jaszczolt and Ken Turner (eds.) Meaning through language contrast: Pragmatics and beyond Series. Amsterdam: John Benjamins, 161.
• Goatly, A. (2007). Washing the brain – metaphor and hidden ideology. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
• Henderson, Willie (1994). Metaphor and economics. In R.E. Backhouse (eds.) New directions in economic methodology. London & New York: Routledge, 343-367.
• Klamer, Arjo and C. Leonard, Thomas (1991). So what is an economic metaphor?. In P. E. Mirowski (eds.). Natural images in economics. Cambridge: Cambridge. University Press, 20.
• Mc. Closkey, Donald N. (1983). The rhetoric of economics. Journal of Economic Literature.
• Molina, L. and Albir, A.Hurtado (2002). Translation techniques revisited: A dynamic and functionalist approach. Meta, 46 (4), 489-512.
• Newmark, Peter (2007). Translation of metaphor. In Paprotté and Dirven, (eds,), The ubiquity of metaphor. Amsterdam: Benjamins Publishing, 304-314.
• Nusca, Andrew and Lev-Ram, Michal (2020). Elos Musk’s rocket ride. Fortune, (Online) https://fortune.com/longform/elon-musk-ceo-tesla-spacex-2020-businessperson-of-the-year/ Accessed: 4 December, 2020.
• Reeves, Martin and & Whitetaker, Kevin. (2020). Finding advantage in adversity: How the Future 50 positioned themselves for growth, even in 2020. Fortune, (Online) https://fortune.com/2020/12/03/fortune-future-50-index-global-companies-growth-vitality-formula/ Accessed: 4 December, 2020.
• Tully, Shawn (2020). Keurig is a machine: How the beverage giant is leveraging A.I. to fuel growth. Fortune, (Online) https://fortune.com/20 20/10/19/keurig-growth-coffee-dr-pepper-ai-beverage-industry/ Accessed: 4 December, 2020.