Wie bitte? A1.1 ders kitabının kültürlerarasılık bağlamında incelenmesi

Yıl 2022, Sayı: 31, 1059 - 1079, 21.12.2022

Faik Ömür Gözde Özer

https://doi.org/10.29000/rumelide.1222226

Öz

Yabancı dil öğretiminde dikkat edilmesi gereken hususlar arasında sadece edinilen dil yetkinliği değil aynı zamanda hedef dilin ülkesine ait kültürel aktarım da yer almaktadır. Bu yüzden yabancı dil öğretiminde araç olarak kullanılan ders kitaplarında Avrupa Dilleri Ortak Çerçeve Programı kapsamında kültürel bir aktarım söz konusudur. Kitaplarda yer alan kültürel aktarım kapsamındaki etkinlikler, dil öğretiminde kültürel bilinci de öğrenen bireylere aşılamaktadır. Bu yaklaşıma göre dil öğrenmek demek o dile ait kültürü öğrenmeyi de beraberinde getirmektedir. Bunun sonucunda ise dil öğretiminde kültürlerarası aktarım başarılı bir iletişimin temelini oluşturmadaki yardımcı rol oynadığı bilinmektedir. Bu çalışmada ikinci yabancı dil olarak Milli Eğitim Bakanlığı tarafından liselerde okutulan Almanca ‘’Wie bitte? A1.1’’ adlı ders kitabının ilk dört ünitesi kültürlerarasılık bağlamında incelenmiştir. Bu çalışmada hem betimlemeli yöntem hem de doküman inceleme modeli kullanılmıştır. Çalışmanın ilk kısmında araştırmanın amacı, yöntemi, evreni, sınırlılıkları, veri toplama süreci ve verilerin analizi üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde kitap kültürlerarasılık bağlamında belirlenen kriterler doğrultusunda ele alınmıştır. Üçüncü bölümde kitabın içeriğinde yer alan kültürlerarasılık kavramıyla ilgili somut ögelere yer verilmiştir. Dördüncü bölümde bulgulara ve yorumlara yer verilmiş olup sonuç ve öneriler bölümünde “Wie bitte? A1.1” ders kitabı kültürlerarasılık bağlamında hedef dilin kültürünü yansıtmada eksik olduğuna ulaşılmış ve kültürel unsurlara daha fazla yer verilmesi gerektiği önerisinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kültürlerarasılık, yabancı dil, Almanca, dil eğitimi

Examination of the course book Wie bitte? A1.1 in the context of interculturalism

Öz

Among the issues to be considered in foreign language teaching are not only the acquired language competence, but also the cultural transfer of the target language's country. Therefore, there is a cultural transfer within the scope of the Common Language Framework of Reference for Languages in the course books used as a tool in foreign language teaching. Activities within the scope of cultural transfer in the books also instill cultural awareness in language teaching to learners. According to this approach, learning a language means learning the culture of that language. As a result, intercultural transfer in language teaching emerges as an auxiliary role in forming the basis of a successful communication. In this study, the first four units of the course book "Wie bitte? A1.1", which is German taught in high schools by the Ministry of National Education as a second foreign language, has been examined in the context of interculturality. In this study, both the descriptive method and the document analysis model were used. In the first part of the study, the aim, method, universe, limitations of the research, data collection process and data analysis are emphasized. In the second part, the textbook is discussed in line with the criteria determined in the context of interculturality. In the third part, concrete elements related to the concept of interculturality in the content of the book are included. In the fourth section, findings and comments are given, and in the conclusion and suggestions section, “Wie bitte? A1.1” course book was found to be lacking in reflecting the culture of the target language in the context of interculturality and it was suggested that cultural elements should be given more place.

Anahtar Kelimeler

Kültürlerarasılık, yabancı dil, Almanca, dil eğitimi

Kaynakça

• Alpar, M. (2013). Yabancı Dil Öğretiminde Kültürel Unsurların Önemi. Journal of Language and Linguistic Studies, 9(1), 95-106.
• Creswell, J. W. (2002). Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research. Upper Saddle River, NJ: Pearson Education.
• Çakır, İ. (2011). Yabancı Dil Öğrenme Ortamlarında Kültürün Rolü. Milli Eğitim Dergisi, 41(190), 248- 255.
• Güzel, T. (2019). “Deutsch Macht Spaβ” Yabancı Dil Olarak Almanca Kitaplarının “Kültürlerarası Yaklaşım” Kapsamında Incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yabancı Diller Eğitimi Anabilim Dalı, Almanca Öğretmenliği Bilim Dalı, İstanbul.
• Kırışoğlu, O.T. (2009). Sanat, Kültür, Yaratıcılık. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Kızılarslan, İ. (2010). Yabancı Dil Öğretmen Yetiştirme Sürecinde Kültürlerarasilik. Milli Eğitim Dergisi, 40(185), 81-89.
• Koçak, M. (2012). Eine Untersuchung Des Lehrwerkes" Passwort Deutsch 1” Im Rahmen Des Interkulturellen Ansatzes. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (4).
• Maden, S. S., & Efe, M. (2020). “Jugendjounal 1-2-3 A1. 1 ve A1. 2 Düzeyi Almanca Ders Kıtapları”ndaki Kültürel Ögeler. 8. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi-Sosyal ve Eğitim Bilimleri, 95.
• Maden, S. S., Kula, Tuğba & Çalışkan, C. (2017). “Schritt für Schritt Deutsch Ortaöğretim A1.1 Düzeyi Almanca Ders Kitabı”nın Kültür Bilgisi ve Kültürlerarasılık Bağlamında İncelenmesi ve Değerlendirilmesi. Diyalog Interkulturelle Zeitschrift Für Germanistik, 5(2), 121-143
• Ökten, C.E. & Kavanoz, S. (2014). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimini Hedefleyen Ders Kitaplarında Kültür Aktarımı. Turkish Studies, 9 (3), 845-862.
• Özdemir, A.Y. (2014). Yabancı Dil Olarak Almanca Öğretiminde Kullanılan Ders Kitaplarında İmge Çözümlemesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yabancı Diller Eğitimi Anabilim Dalı. Alman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Öztürk vd;(2021).Wie Bitte. Ankara: MEB Yayınları.
• Öz, J. (2010). Türkiye’de Yabancı Dil Olarak Almanca Ders Kitaplarında Kültürlerarası Öğrenme. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Sandelowski, M. (2004). Qualitative Research. The Sage Encyclopedia of Social Science Research Methods.
• Şanlı, Z. (2021). İlk Ve Ortaöğretim Düzeyi İthal Ve Yerel Almanca Ders Kitaplarının Kültürlerarasılık Bağlamında İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi,Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı, Alman Dili Eğitimi Programı, Samsun.
• Tapan, N. (1995). Yabancı Dil Olarak Almanca Öğretiminde Yeni Bir Yöneliş: Kültürlerarası- Bildirişim-Odaklı Yaklaşım. Studien zur deutschen Sprache und Literatur, (9), 149-168.
• Zeuner, U. (1997). Landeskunde und Interkulturelles Lernen in den Verschiedenen Ausbildungsbereichen" Deutsch als Fremdsprache" an der Technischen Universität Dresden. Zeitschrift für interkulturellen Fremdsprachenunterricht.