Eğitim ve sosyal faaliyet olarak Doğu Anadolu Halkevlerinde kayak sporu

Yıl 2023, Sayı: 34, 472 - 486, 22.06.2023

Abdulaziz Kardaş Abdulhamit Deniz

https://doi.org/10.29000/rumelide.1316210

Öz

Halkevleri, cumhuriyet değerlerini ve yapılan inkılâpları halka anlatmak ve onlara benimsetmek amacıyla açılan kurumlardır. Cumhuriyet döneminde halkevleri vasıtasıyla yeni bir toplum oluşturulmaya çalışılmış ve bu amaçla yurdun en ücra köşelerinde yaşayan vatandaşlara ulaşılmak istenmiştir. Halkevlerinin kuruluşunda dokuz şube halinde örgütlenmesi öngörülmüştür. Bu şubelerden olan spor şubesi, çeşitli spor dallarını halka tanıtmak, halkta spor merakını uyandırma ve birlikte hareket etme duygularının yerleşmesini sağlamaya çalışmıştır. Halkevleri spor faaliyetleri ile bireyin yetenek ve kapasitesinin gelişmesi, sağlıklı bir toplumun oluşmasına katkıda bulunmaya önem vermiştir. Halkevlerinin önemli spor dallarından olan kayak, bireyin gelişimine katkı sağladığı gibi ona çetin doğa koşullarıyla mücadele etmeyi öğretmektedir. Çetin doğa koşullarının yaşandığı alanlardan biri Doğu Anadolu Bölgesi’dir. Yoğun kar yağışı ve uzun süre kar altında kalması nedeniyle bölgede kayak sporu gelişmiştir. Burada kayak sporunun gelişmesinde halkevlerinin planlı çalışması önemli rol oynamıştır. Halkevleri, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliği başta olmak üzere ilgili kurumlarla işbirliği yaparak, kayak müsabakaları düzenlemiştir. Kayak sporcuları aldıkları eğitim ve katıldıkları müsabakalar sonunda tecrübe kazanmış ve herhangi bir ulaşım aracından yararlanmadan kayaklarını kullanmaya başlamışlardır. Sporcular kış aylarında yolları kapanan köylülere kayaklarıyla yardım etmiş ve günlük yaşamlarında kayakları bir vasıta olarak kullanmışlardır. Sporcular kayaklarını doğal afetlerde yolların kapanması sonucu ulaşım engelini ortadan kaldırma, sınır bölgelerindeki kaçakçılık faaliyetlerini önleme, yetenekli gençleri hazır hale getirme ve yurt savunmasında bu spordan yararlanma vasıtası olarak kullanmışlardır. Bu bağlamda Doğu Anadolu’nun bütün şehirlerinde kurulan halkevleri ve halkodalarında kayak sporuna önem verilmiştir. Halkevleri kayak sporu ile ilgili talepler Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliği’ne bildirilmiş ve imkânlar dairesinde sekreterlik vasıtasıyla giderilmeye çalışılmıştır. Kayak sporunu modern koşullarda yapmak gayesiyle kayak evleri yapılmış ve buralarda verilen eğitimler yoluyla iyi derecede kayak bilen sporcular yetiştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Halkevleri, Doğu Anadolu, Spor, Kayak

Kaynakça

• BCA.030.18.01.02.118.96.5 ..........................................................................................................
• BCA.030.18.01.02.61.2.15......................................................
• BCA.490.01.1101.22.1........................................................
• BCA.490.01.1101.23.1..................................................
• BCA.490.01.1101.24.1.................................................
• BCA.490.01.1122.94.1....................................................
• BCA.490.01.1127.113.2........................................................
• BCA. 490.01.845.342.1............................................................
• BCA. 490.01.995.845.1....................................................
• Akşam................................................................
• Anadolu............................................................
• Bugün......................................................................................
• Cumhuriyet............................................................................
• Hâkimiyet-i Milliye.....................................................................
• İkdam ( Sabah Postası).....................................................................
• Servet-i Fünun........................................................
• Son Posta....................................................................
• Tanin.........................................................................................................
• Ulus.............................................................................................
• Vakit..................................................................................
• CHF Halkevleri Talimatnâmesi, (1932). Ankara. Hâkimiyeti Milliye Matbaası.
• CHF Halkevleri Talimatnâmesi, (1934). Ankara, Hâkimiyeti Milliye Matbaası.
• Cumhuriyet Halk Partisi, (1938). On Beşinci Yıl Kitabı.
• Halkevleri İdare ve Teşkilat Talimatnâmesi, (1940). Ankara. Zerbamat Matbaası.
• Kardaş, A.(2014). “Cumhuriyet Dönemi’nde Bir Modernleşme Hareketi Olarak Siirt Halkevleri ve Halkodaları (1934-1951)”, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Ankara.
• Kardaş, A. (2015). Cumhuriyet Döneminde Van Gölü Havzasında Yapılan Kamu Harcamaları ve Yatırımlar (1923-1950), Ankara: ATAM.
• Olgun, K. (2019). Türkiye’de Halkevleri Gerçeği, Ankara: İksad
• Yılmaz,M. (2019). Kültürel Dönüşüm Aracı Olarak Halkevleri ve İnan Dergisi, Trabzon: Serander.