Firdevsî-i Rumî’nin Süleymân-name-i Kebîr’i 31. Cilt Yazılış (İmlâ) Özellikleri

Yıl 2023, Sayı: 35, 33 - 50, 21.08.2023

Meryem Özkarakoç

https://doi.org/10.29000/rumelide.1342075

Öz

Çalışmamızda XVI. yüzyıl başlarında Firdevsî-i Rumî tarafından yazılmış olan Süleymân-name adlı eser incelenmiştir. Öncelikle eserin tüm nüshaları tespit edilmiş olup bu çalışmada ise İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, TY 9884 numaralı nüsha üzerinde çalışılmıştır. Bu nüsha, 264 varaktan meydana gelmektedir. Harekeli nesih hattıyla yazılmıştır. Eserde incelediğimiz toplam varak sayısı ise 51’dir. Çalışmanın giriş bölümünde Firdevsî’nin yaşamı ve eserleri hakkında malumat verilmiş olup sonrasında ise çalışmaya esas olan Süleymân-name adlı eser, Eski Anadolu Türkçesi dönemi bağlamında değerlendirilmiştir. Yazma eserler, Türk dili ve literatürü üzerine çalışmalar yapan araştırmacılar için en mühim kaynaklardandır. Bu sebeple eski harfli bu metinleri günümüz harfleriyle araştırmacılara sunmak oldukça önemli konulardan birisidir. Metinlerin imlâsı, söz varlığı, ses ve şekil nitelikleri Türkçenin gelişimi hakkında bilgiler verir. XV. yüzyıl sonları ile XVI. yüzyıl başlarında Firdevsî tarafından kaleme alındığı bilinen bu yapıt; imlâ, ses ve şekil bilgisel olarak incelendiğinde genellikle Eski Anadolu Türkçesinin niteliklerini yansıtsa da Osmanlı Türkçesine geçiş evresinin niteliklerini de yansıtır. Üzerine inceleme yaptığımız Süleymân-nâme-i Kebîr isimli eserin bu cildi üzerinde çalışırken öncelikli olarak imlâya dair nitelikleri ortaya koymaya çalıştık. Böylece araştırmacılara incelemeleri için önemli dil materyalleri sunduk.

Anahtar Kelimeler

Firdevsî-i Rumî, Uzun Firdevsî, Süleymân-name, XVI. yy., Dil incelemesi

Kaynakça

• Boz, E. ve Gülsevin G. (2010). Eski Anadolu Türkçesi (2. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Büke, H. (2015). Firdevsî-i Rumî, Süleymân-name (38. Cilt), Dil Özellikleri, Metin, Söz Dizini. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Isparta.
• Büyükkarcı Yılmaz, F. Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rumî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî. Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü. https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/firdevsi-serefeddin-musa-uzun-firdevsi. [Erişim Tarihi: 20 Temmuz 2023].
• Olgun, İ. ve Parmaksızoğlu, İ. (2011). Kutb-nâme. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Şahin, H. (2003). Eski Anadolu Türkçesi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Turan, Ş. (1990). Türk Kültür Tarihi. Ankara: Bilgi Yayınevi.