Ortaokul öğrencilerinin okuduğu kitaplarda yer alan değerlerin tespit ve incelenmesi

Yıl 2023, Sayı: 35, 559 - 593, 21.08.2023

İlker Ozan Yıldırım Bilginer Onan

https://doi.org/10.29000/rumelide.1342152

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, ortaokul sınıflarında okutulan kitaplarda yer alan değer aktarımı unsurlarını belirlemek ve incelemektir. Bu amaç doğrultusunda Balıkesir, Sivas, Kilis ve Konya illerinden seçilen 10 ortaokuldan kitaplık listeleri elde edilmiştir. Ortak olan kitaplardan 25 yerli ve 25 yabancı eser, değer aktarımı açısından incelenmek üzere seçilmiştir. Seçilen kitapların değer aktarımı özelliklerini incelemek için tarama modeli tercih edilmiştir. Kitapların incelenmesi sürecinde doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Bu süreçte araştırmacı tarafından geliştirilen "Değer Aktarımı Değerlendirme Formu" (DADF) kullanılmıştır. Formun oluşturulmasında, 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı'nda yer alan kök değerler dikkate alınmıştır. Kitaplar, belirtilen on kök değer açısından incelenmiştir. Eserler içinde hangi değer ifadesinin hangi sayfada yer aldığı, değer aktarımının nasıl ifade edildiği kaydedilmiş ve bulgularla birlikte paylaşılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, incelenen yerli ve yabancı eserlerde en sık geçen değerin sevgi olduğu, en az geçen değerin ise adalet olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, yerli eserlerin saygı ve vatanseverlik değerlerine yabancı eserlere göre daha fazla yer verdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe Eğitimi, Değerler Eğitimi, Çocuk Edebiyatı, Çocuk Kitapları

Kaynakça

• Akbaş, O. (2008). Değer Eğitimi Akımlarına Genel Bir Bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9-27.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• MEB, (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı https://mufredat.meb.gov.tr Adresinden 15 Subat 2021 tarihinde erişilmiştir.
• Silverman, D. (2018). Nitel Verileri Yorumlama. Ankara: Pegem Akademi.
• Miles, M. B. And Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. New York: Sage.
• (URL-1). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.1739.pdf Adresinden 15 Mayıs 2020 Tarihinde Erişilmiştir.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Veri Analizi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, D. T. (2016). Üstün Yetenekliler İçin Değerler Eğitimi Dersinin Önemi. Current Research in Education, 2(2), 99-120.
• Çalapala, R.(2019). 87 oğuz. Bilge Kültür Sanat.
• Önder, M. (2008). Aldı sözü Anadolu. Elips Kitap.
• Gökalp, Z. (2018). Altın ışık. Çağlayan Basım Yayın
• Zorlutuna, H. N., (2020). Benim küçük dostlarım. Ötüken Neşriyat.
• Canat, H. N. (2020). Bir küçük Osmancık vardı. Timaş yayıncılık.
• Çakan A. (2020). Dede Korkut Kitabi. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Safa, P. (2021). Dokuzuncu hariciye koğuşu. Ötüken Neşriyat AŞ.
• Dayıoğlu, G. (2019). Dünya çocukların olsa. Altın Kitaplar Yayınevi.
• Rado, Ş. (2020). Eşref saat. Bilge Kültür Sanat Yayınları.
• Örs, İ. (2020). Göl çocukları.Nemesis Kitap.
• Uçuk, C. (2021). Gümüş kanat. Bilge Kültür Sanat.
• Ilgaz, R. (2016). Halime kaptan. Çınar Yayınları.
• Buğra, T. (2006). Osmancık. Ötüken Neşriyat AŞ.
• Naci, M. (2020). Ömer'in çocukluğu. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Dayıoğlu, G. (2020). Parbat Dağı’nın esrarı. Altın Kitaplar Yayınevi.
• Zarifoğlu, C. (2018). Serçekuş. Beyan Yayınları.
• Hikmet, N. (2021). Sevdalı bulut. Yapı Kredi Kültür Sanat.
• Fikret, T. (1965). Şermin. Tevfik Fikret Vakfı Yayınları
• Nesin, A. (2020). Şimdiki çocuklar harika. Nesin Yayınevi.
• Güntekin, R. N. (2017). Tanrı misafiri. İnkılâp Kitabevi.
• Kemal, N. (2018). Vatan yahut Silistre. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Seyfettin, Ö. (2018). Yalnız efe. Ötüken Neşriyat AŞ.
• Boyunağa, A. Y. (2020). Yankılı kayalar. Timaş Yayınları.
• Tuğcu, K. (2020). Yer altında bir şehir. Bilge Kültür Sanat.
• Zarifoğlu, C. (2019). Yürekdede ile padişah. Beyan Yayınları.
• Carroll, L. (2020). Alice harikalar diyarında. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Andersen, H. C. (2017). Andersen masalları. Can Sanat Yayınları.
• London, J. (2020). Beyaz diş. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Guillot, R. (2018). Beyaz yele. Can Sanat Yayınları.
• Petrov, G. (2020). Beyaz zambaklar ülkesinde. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• De Amicis, E. (2013). Çocuk kalbi. Nar Yayınları.
• Stevenson, R. L. (2014). Define adası. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Daudet, A. (2017). Değirmenimden mektuplar. Bilgi Yayınevi.
• Dodge, M. E. M. (2020). Gümüş patenler. Bilgi Yayınevi.
• Spyri, J. (2018). Heidi. Bilgi Yayınevi.
• Tolstoy, L. N. (2005). İnsan ne ile yaşar. Şule Yayınları.
• Ende, M. (2017). Momo. Pegasus Yayıncılık.
• Wilde, O. (2018). Mutlu prens. Bilgi Yayınevi.
• Baum, L. F. (2017). Oz büyücüsü. Artemis Yayınları.
• Babbit, N. (2017). Ölümsüz aile. Kültür Yayınları.
• Barrie, J. M. (2019). Peter Pan. On Kitap.
• Collodi, C. (2020). Pinokyo. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Porter, E. H. (2020). Pollyanna. Artemis Yayınları.
• Verne, J. (2020). Seksen günde dünya gezisi. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Brown, C. (2017). Sol ayağım. Nora Yayıncılık.
• Vasconcelos, J. M. D. (2020). Şeker portakalı. Can Sanat Yayınları.
• Twain, M. (2020). Tom Sawyer'in maceraları. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Kastner, E. (2021). Uçan sınıf. Can Sanat Yayınları.
• London, J. (2019). Vahşetin çağrısı. Can Yayınları.
• Hemingway, E. (2019). Yaşlı adam ve deniz. Bilgi Yayınevi.