Intersensory transference in divans of Keçecizâde İzzet Molla

Yıl 2023, Sayı: 35, 729 - 745, 21.08.2023

Mete Bülent Deger

https://doi.org/10.29000/rumelide.1342234

Öz

Intersensory transference is a situation that occurs when concepts related to the five basic senses of seeing, hearing, smelling, touching and tasting are associated together or with each other. In this study, intersensory transference in the divans of Keçecizâde İzzet Molla, one of the most important representatives of the nineteenth century in Classical Turkish Literature, is discussed. In study, it is aimed to identify the uses of intersensory transference, which has names such as synesthesia, duality of sensation, hiss-âmîzî (mixing of sensation), in the divans in question, and to classify and evaluate them according to the relationship between the senses. In this context, it is aimed to reveal the use of the five basic senses of seeing, hearing, smelling, touching and tasting in the poems in Keçecizâde İzzet Molla’s divans and the concepts that fall within the meaning of these senses together or in relation to each other. Therefore, the orientations of the uses of these senses identified in the poet’s divans to the senses of seeing, hearing, smelling, touching and tasting have been determined. In this context, it has been revealed which sensory organs the poet tends to focus on more within the framework of intersensory transference in his divans. As a result, this study is important in terms of analyzing and evaluating a poet’s divan in the context of intersensory transference in divan literature and therefore it is thought that this study will contribute to the field of Classical Turkish Literature.

Anahtar Kelimeler

Classical Turkish Literature, Keçecizâde İzzet Molla, intersensory transference

Kaynakça

• Aksan, D. (2009), Anlambilim: Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi (4.b.), Ankara: Engin Yayınevi.
• Babacan, İ. (2010), Klasik Türk Şiirinin Son Bahârı Sebk-i Hindî, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Balcı, U. (2012), Şiir Dilinde Sapma ve Alışılmamış Bağdaştırmaların Çevirisi, The Journal of Academic Social Science Studies, Volume 5, Issue 2, p. 43-53.
• Çelik, F. (2018), Romantik ve Sembolist Şiirde Sinestezi: Edebî Metinleri Duyulardan Hareketle Bir Okuma Denemesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Deger, M. B. (2022), Sebk-i Hindî’de Oksimoron (Nâilî, Fehîm-i Kadîm, Neşâtî ve Şeyh Gâlib Divanları), Ankara: Sonçağ Akademi.
• Demirel, Ş (2009), “XVII. Yüzyıl Klasik Türk Şiirinin Anlam Boyutunda Meydana Gelen Üslup Hareketleri: Klasik Üslup-Sebk-i Hindî-Hikemî Tarz-Mahallileşme”, Turkish Studies, Vol. 4/2, s. 246-273.
• Mum, C. (2006), “Sebk-i Hindî’de Beyit Yapısı, Paradoksal İmajlar ve Çoklu Duyulama”, Sözde ve Anlamda Farklılaşma-Sebk-i Hindî (29 Nisan 2005-Bildiriler), İstanbul: Turkuaz Yayınları, s. 109-141.
• Nakıboğlu, G. (2021), “[B]en Gözlerimle Dinlerken”: Tevfik Fikret’in Şiirlerinde Edebî Sinestezi ve Bir Edebî Sinestet Olarak Tevfik Fikret, RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (25), 468-504, DOI: 10.29000/rumelide.1036573.
• Okçu, N. (2001), İzzet Molla, Keçecizâde, TDV İslâm Ansiklopedisi, C.23, s. 561-563. (https://islamansiklopedisi.org.tr/izzet-molla-kececizade)
• Şahin, E. S. (2004), Keçeci-zâde İzzet Molla’nın Divanları: Bahâr-ı Efkâr ve Hazân-ı Âsâr. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tarlacı, S. (2001), Renkleri İşitmek, Sesleri Görmek-Sinestezi, Bilim ve Teknik e-dergisi, S. 49, s. 62-65.
• Türk Dil Kurumu (2011), Türkçe Sözlük (11. B.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Yakut, E. (2019), Hint Üslubunda Yabancılaştırma, RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (16), s. 380-408. DOI: 10.29000/rumelide.618970
• Yu, X. (2012, November), On the Study of Synesthesia and Synesthetic Metaphor. Journal of Language Teaching and Research, 3(6), 1284-1289. https://doi.org/10.4304/jltr.3. 6.1284-1289
• https://www.kuranvemeali.com
• http://lugatim.com/
• https://sozluk.gov.tr/