Rudin: Hamlet mi Don Kişot mu?

Yıl 2023, Sayı: 35, 1405 - 1415, 21.08.2023

Nazan Coşkun

https://doi.org/10.29000/rumelide.1342247

Öz

Rus edebiyatının gümüş başlı devi olarak adlandırılan İvan Sergeyeviç Turgenev’in yaratıcılığında dünya edebiyatının iki ezeli, edebî imgesi olan Hamlet ve Don Kişot’un yeri en çok tartışılan konular arasında yer alır. Yaratıcılığında Hamlet’in izleri ilk eserlerine dek uzanan Turgenev, 19.yüzyıl Rus edebiyatında önemli bir yer edinen gereksiz insanlarla Hamlet’in özdeşleştirilmesinin sembolü haline gelir. Yel değirmenleri ile savaşarak kimi araştırmacılara göre bir iman şövalyesi kimilerine göre ise komik bir figür olarak görülen Don Kişot da Turgenev’in yaratıcılığına içkin konular arasındadır. Üzerine tartışmaların devam ettiği bu iki edebî imge, yazarın yaratıcılığında da oldukça geniş yer tutar ve pek çok çalışmaya konu olur. Turgenev’in edebî eserlerinin yanı sıra Hamlet ve Don Kişot başlıklı bir makalesinin olması da bu anlamda önemlidir. Yazarın özellikle roman kahramanları Hamlet ve Don Kişot doğasına ait özellikleri bağlamında tartışılırken aynı adı taşıyan makalesi bu tartışmalarda araştırmacılara önemli bir perspektif sunar. Bu çalışmalar içerisinde makalemizin özgünlüğünü belirleyecek olan tartışmaları değerlendirmek, kendi görüşümüzü belirlemek ve alanda yapılan akademik çalışmalara fayda sağlamak olacaktır. Amacımız geniş bir çalışma konusu oluşturan edebiyatın ölümsüz imgelerinden Hamlet ve Don Kişot bağlamında Turgenev’in Rudin (Рудин, 1855) adlı eserini yorumlamak ve Rus araştırmacıların yaklaşımlarında yeni bir çizgi belirleyebilmektir. Bu amaç doğrultusunda makalemiz kapsamında Turgenev’in Rudin adlı romanı Hamlet ve Don Kişot başlıklı makalesi ile paralel olarak değerlendirilecek, yazarın Hamlet ve Don Kişot’a dair düşüncelerinin izleri sürülecek ve sonuç kısmında kahramanı Rudin’le bu iki edebî imge arasında kurduğu ilişki anlamlandırılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Turgenev, Hamlet, Don-Kişot, Rudin, Rus Edebiyatı

Kaynakça

• Ayhenvald, Yu.: (1982). Don –Kihot na russkoy poçve, New-York: Chalidze Publications.
• Belinski, V. (1977). Sobraniye soçinenii v devyati tomah, Tom II, Moskva: Hudojestvennaya literatura.
• Bagno, V. (2009). Don Kihot v Rossii i Russkoye Don Kihotsvo, Peterburg: Nauka.
• Cervantes, Miguel De (2023). Don Kişot, Çev. Argun Tozun, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Coşkun, N. (2023). Kafatası Filozofu, Rus Edebiyat Eleştirisinde Hamlet, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Esen, P. (2023). “Rusya’da Toprak Köleliği Sistemi”, İdil, 103 (Mart): s. 280–29
• Garaudy, R. (2021). Yaşanmış Şiir Don Kişot, Çev. Cemal Aydın, İstanbul: Timaş Yayınları.
• Goethe, J.W. (2018). Wilhelm Meister’in Çıraklık Yılları, Çev. Firuzan Gürbüz, Gethold, İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Levin, Yu. D. (1988). Şekspir i russkaya literatura XIX veka. Leningrad: Nauka.
• Lotman, L. M. (1974). Realizm russkoy literaturıy 60-ıh godov XIX veka (İstoki i estetiçeskoye svoyeobraziye), Leningrad: Nauka.
• Lyubimova, E.N. (1969). Servantes i vsemirnaya literatura, Moskva: Nauka.
• Markoviç, V.M. (1975). Çelovek v romanah İ. S. Turgeneva, Leningrad: İzd. Leningradskogo universiteta.
• Olcay, T. (2022). Turgenev Yaşamı, Sanatı ve Çağı, Ankara: Hece Yayınları.
• Shakespeare, W. (2019). Hamlet, Çev. Sabahattin Eyüboğlu, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Şvetsova, T.V. (2013). “Estetiçeskoye voploşeniye Gamleta v hudojestvennom soznanii İ.S.Turgeneva” Filologiya i çelovek, №1, с. 7-19.
• Turgenev, İ.S. (2019). Rudin, İlk Aşk, İlkbahar Selleri, Çev. Erin Altay, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Turgenev, İ.S. (1981). “Gamlet i Don Kihot”, Stati i vospominaniya, Moskva: İz. Sovremennik.
• Urazayeva, K.B. (2019). “Gamletizm/Donkihotsvo v romane İ.S.Turgeneva Rudin i novıye aspekıy izuçeniya sverhtipa, Russkoye slovo v mnogoyazıçnom mire Materialıy XIV k. Mapryal, , s. 1978-1983.
• Vinnikova, G. (1986). Turgenev i Rossiya, Moskva: Sovetskaya Rossiya.
• Volkov, İ.O. (2019). “Poetika obraza Gamleta v romannom tvorçestve İ.S.Turgeneva”, Vestnik Tomskogo Gosudarstvennogo universiteta, № 444. s. 14–26.
• Hrapçenko, M.B. (1977). Tvorçeskaya individualnost pisatelya i razvitiye literaturıy, Moskva: Hudojestvennaya literatura.