Çağdaş Türk dergilerinde Kudüs: Yedi İklim örneği

Yıl 2023, Sayı: 35, 459 - 469, 21.08.2023

Elmas Karakaş

https://doi.org/10.29000/rumelide.1346217

Öz

İnsanlık tarihinin en eski yerleşim merkezlerinden ve üç semavi dinin kutsal saydığı bir mekân olarak Kudüs’ün çağdaş Türk dergilerindeki ele alınış biçiminin araştırıldığı bu makalede her ne kadar dinî, aktüel, politik bir mesele olarak çok yönlü bir kimliğe ve öneme sahip olsa da, Kudüs’ü edebiyat ve sanat noktasından ele alan edebiyat dergileri göz önünde bulundurulmuştur. İslamcı dergiler özelinde yoğunlaşan bu ilginin en fazla görünür olduğu dergi de Yedi İklim olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sebeple incelemede Yedi İklim dergisi merkeze alınmış; dergide yer alan düzyazı ve şiirler iki ayrı başlık altında incelenmiştir. Propaganda ve polemik dilinin ötesinde bir üslupla kaleme alınan makalelerde meselenin nesnel bir biçimde ortaya konmaya çalışıldığı görülmüştür. Alanın uzmanları ile yapılan röportajlarda ise mesele çeşitli yönleriyle görünür kılınmaya çalışılmıştır. İmge ve metaforlarla zenginleşen, 1980 sonrası Türk şiirinin estetik tercihlerini yansıtan şiirlerde ise, şairlerin meseleyi Müslümanların kolektif duyarlılığının parçası olarak alımladığı, bunu yaparken de şiir estetiğinin gereklerinden taviz vermediği fark edilir. Tematik olarak çocuklara, çocuklarla birlikte masumiyete ve mücadelenin haklılığına odaklanan şiirlerde, makalelerde olduğu gibi bir “öteki” dili gelişmemiştir. Dergide yer alan röportaj, makale, inceleme ve şiir türünden çevirilerde de meselenin tüm Müslümanlar nezdindeki ortaklığı vurgulanmış; Kudüs’e dair edebî literatüre katkı sunan sanatçılar ve eserleri tanıtılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kudüs, Yedi İklim, İslamcı dergiler, süreli yayınlar

Kaynakça

• Akdoğan, V. (1996). Kurtuluş Sonrası Mescid-i Aksa’da Okunan İlk Hutbe. Yedi İklim. S. 75-76.
• Amstrong, K. (2022). Kutsal Mekân: Kudüs’ün Kutsiyeti. Çev. Merve Eren Burhankulu. Hece. S. 306-307-308.
• Arslanbezer, H. (1996). Lâl Musa. Yedi İklim. S. 75-76.
• Asiltürk, B. (2006). 1980 Kuşağı’nda İmgeci Şiirin Öncüleri. Hece. S. 120. s. 89-93
• Aykanat, İ. (2008). Bir Mağlup Dudağından. Yedi İklim. S. 219.
• Bayraktar, O. (1987). Aydın ve Aydın. Yedi İklim. S. 1.
• Bedir, A. (2003). Bir Yazarın Karasevdası: Kudüs. Hece. S. 85.
• Çavuş, N. (2003). Kudüs. Yedi İklim. S. 158.
• Demir, İ. (1996). Kudüs. Yedi İklim. S. 75-76.
• Demirel, A. (1996). Evliya Çelebi’den Seçmeler. Yedi İklim. S. 75-76.
• Demirtaş, R. (2002). Çimenler Kudüs’ü Nisan. Yedi İklim. S. 146.
• Derviş, M. (1996). Umutsuzluk. Çev. Ahmet Kâzım Ürün. Yedi İklim. S. 75-76.
• Derviş, M. (1996). Mendiller. Çev. Ahmet Kâzım Ürün. Yedi İklim. S. 75-76.
• Doğrul, Ö. R. (2000). Kudüs. Yedi İklim. S. 128.
• Durman, N. (2001). Çocuk Vuruldu. Yedi İklim. S. 130.
• Engüllü, S. (2003). Duy Çığlığını Yüreğimin. Yedi İklim. S. 159-160-161.
• Geçikli, R. M. (2016). 1931 Kudüs-İslam Kongresi ve Türkiye’nin Kongreye Yaklaşımı. History Studies. Volume 8, Issue 4.
• Göçer, A. (1996). Kudüs’ü Düşünme Saati. Yedi İklim. S. 75-76.
• Göçer, A. (1996). Kudüs Gölgesi. Yedi İklim. S. 75-76.
• Günvar, A. (1996). Batı Dünyasının Orta-Doğu Üzerindeki Israrı Ya Da Bitmeyen Karmaşa. Yedi İklim. S. 75-76.
• Haksal, A. H. (1996). Ah Kudüs. Yedi İklim. S. 75-76.
• Haksal, A. H. (1996). Kudüs-ü Şerif. Yedi İklim. S. 75-76.
• Haksal, A. H. (1996). Zeytindağı’ndan Bir Bakış. Yedi İklim. S. 75-76.
• Haksal, A. H. (1996). Semitizm-Masonluk-Milliyetçilik. Yedi İklim. S. 75-76.
• Haksal, A. H. (1996). Bir Fotoğraf Altı. Yedi İklim. S. 75-76.
• Haksal, A. H. (1997). İsa’nın Gezdiği Yerler. Yedi İklim. S. 93.
• Haksal, A. H. (2002). Yüreğim Ateştopu. Yedi İklim. S. 146.
• Haksal, A. H. (2012). Renan, Hz. İsa ve Kudüs. Yedi İklim. S. 262.
• John, R. (1996). Balfour Bildirisi’nin Ardından Birinci Dünya Savaşı Sırasında İngiltere’nin Lord Rothchild’e Vaadi. Çev. Aykut Kazancıgil. Yedi İklim. S. 75-76.
• Kara, A. (1996). Filistin Şiiri-Dr. Abdülhüseyin Ferzâd’la Melîha Şem’dânî’nin yaptığı konuşma. Yedi İklim. S. 75-76.
• Karlığa, B. (1996). Kudüs Yollarında I. Yedi İklim. S. 75-76.
• Kemiksiz, N. N. (2016). Filistin Sorunu. Akademik ORTA DOĞU. C. 11. S. 1.
• Kurtoğlu, M. (2008). Şehir Şiir ve Savaş. Yedi İklim. S. 220.
• Karaman, M. L. (1996). Tarihin Çarpık Bir Biçimde Yazılımının Kutsal Topraklar (Filistin ve Kudüs) Üzerindeki Örneği: İsrail'in Doğuşu ve Gelişmesi. Yedi İklim. S. 75-76.
• Kara, A. (Çev.), Filistin şiiri Dr. Abdülhüseyin Ferzâd’la Melîha Şem’dânî’nin Yaptığı Bir Konuşma. S. 75-76.
• Kaya, M. (2017). Atatürk Dönemi Magazin Dergiciliği ve Sosyo Kültürel Dönüşümdeki Yeri. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay.
• Korkmaz, R; Özcan, T. (2007). 1950 Sonrası. Türk Edebiyatı Tarihi 4. İstanbul: TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay.
• Menteş, M. (1996). Enkazdaki Haylaz Göz. Yedi İklim. S. 75-76.
• Murat, A. (1996). Dr. Kürşat Demirci ile Söyleşi. Yedi İklim. S. 75-76.
• Müftüoğlu, Y. S. (2000). Kudüs… ey Kudüs. Yedi İklim. S. 128.
• N. A. (1994). Oyumuz Edebiyattan Yana. Yedi İklim. S. 51.
• Orhanoğlu, H. (2021). İmgeler Atlası. İstanbul: Ketebe Yay.
• S. H. (1996). Kudüs-ü Şerif. Yedi İklim. S. 75-76.
• Tecimen, M. H. (2012). Ey Kudüs Ey. Yedi İklim. S. 266.
• Ünlü, S. (1996). Kudüs’te Sabah Namazı. Yedi İklim. S. 75-76.
• Ürün, A. K. (1996). Bir Filistin Şairi Mahmud Derviş. Yedi İklim. S. 75-76.
• Yılmaz, S. (1996). İslâm Tarihinde Kudüs. Yedi İklim. S. 75-76.