Siyasal reklamlarda kullanılan temalara göstergebilimsel bir yaklaşım: 2023 cumhurbaşkanlığı seçiminde Cumhuriyet Halk Partisi’nin “Sana Söz” reklam filminin analizi

Yıl 2023, Sayı: 36, 872 - 886, 21.10.2023

Mehmet Ferhat Sönmez , Zuhal Akmeşe Demir

https://doi.org/10.29000/rumelide.1369553

Cited By: 1

Öz

Siyasal reklamlar, seçim dönemlerinde yoğunlukla tercih edilen önemli bir siyasal iletişim faaliyeti olup siyasal aktörler tarafından sıklıkla kullanılmaktadır. Seçmen davranışını pekiştirmek ya da değiştirmek için kullanılan siyasal reklamlarda siyasal aktörlerin vaatleri, projeleri ve mesajları kamuoyunun beğenisine sunulmakta; rakiplere yönelik eleştirel söylemler geliştirilmektedir. Bu nedenle siyasal reklamlar, seçim dönemlerinde yoğun bir biçimde kullanılmaktadır. Dijital teknolojilerin ve özellikle sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla birlikte yükselen imaj temelli bir dünyada siyasal reklamların önemi daha çok artmıştır çünkü sosyal medya, siyasal aktörlerin daha geniş kitlelere ulaşmasına imkân sağlamış ve seçim dönemlerine bağlı kalmadan siyasal kampanya yürütmeye olanak tanımıştır. Siyasal reklamların, seçmenlerin oy verme tercihlerine etki ettiğini ortaya koyan pek çok bilimsel araştırma bulunmaktadır. Kampanya yürütücüleri tarafından, kamuoyunun beklentileri, istekleri ve öncelikleri göz önüne alınarak hazırlanan temalar; görsel ve dilsel öğelerle süslenerek sunulmaktadır. Bu nedenle siyasal reklamların, hangi temaları ön plana çıkararak seçmenlerin tutum ve davranışlarına etki ettiği sorusu da cevap beklemektedir. Bu çalışma da siyasal reklamlarda kullanılan temaların neler olduğu sorusuna bilimsel bir cevap aramak amacıyla kurgulanmıştır. Bu amaçla, 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde CHP tarafından kullanılan “Sana Söz” isimli reklam kampanyası örneklem olarak belirlenmiş; tematik analiz yöntemi ve göstergebilimsel analiz yöntemi kullanılarak çözümleme yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre rakibe yönelik olumsuz tutumları içeren temalara daha az yer verildiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Siyasal iletişim, siyasal reklam, tematik analiz, reklam çözümlemesi, göstergebilim

Kaynakça

• Alhojailan, M. I. (2012). Thematic Analysis: A Critical Review of its Process and Evaluation. West East Journal of Social Sciences, 1, 39-4.
• Aziz, A. (2003). Siyasal İletişim. Ankara: Nobel Yayınları.
• Blumler, J. (2015). Core Theories of Political Communication: Foundational and Freshly Minted. Communication Theory(25), 426–438. doi:10.1111/comt.12077.
• Braun, V., & Clarke, V. (2019). Psikolojide Tematik Analizin Kullanımı. (S.N. Şad, N. Özer, A. Atlı, Çev.), Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - Journal of Qualitative Research in Education, 7(2), 873-898. doi:10.14689/issn.2148-2624.1.7c.2s.17m.
• Çankaya, E. (2008). İktidar Bu Kapağın Altındadır. İstanbul: Boyut Yayın Grubu.
• Çankaya, E. (2015). Siyasal İletişim . Ankara: İmge Kitabevi.
• Elden, M. (2018). Reklam Yazarlığı (9. Baskı b.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Goffman, E. (2018). Gündelik Yaşamda Benliğin Sunumu (2. b.). (B. Cezar, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Gonçalves, G. (2018). Political Communication. R. L. Heath, & W. Johansen içinde, The International Encyclopedia of Strategic Communication (s. 1-9). John Wiley & Sons.
• Güllüpınar, H. (2010). Siyasal İletişim ve Aday İmajı. Konya: Eğitim Kitabevi.
• Kaid, L. L. (2004). Political Advertising. Handbook of Political Communication Research (s. 155-202). içinde London: Lawrence Erlbaum Associates.
• Karpf, D., Kreiss, D., Nielsen, R. K., & Powers, M. (2015). The Role of Qualitative Methods in Political Communication Research: Past, Present, and Future. International Journal of Communication(9), 1888-1906.
• Kılıçaslan, E. Ç. (2008). Siyasal İletişim İdeoloji ve Medya İlişkisi. İstanbul: Kriter Yayınevi.
• McNair, B. (2011). An Introduction to Political Communication (5. b.). Londra: Routledge.
• Newmann, B. I., & Perloff, R. M. (2004). Political Marketing: Theory, Research, and Applications. L. L. Kaid içinde, Handbook of Political Communication Research (s. 17-44). London: Lawrence Erlbaum Associates.
• Patton, M. Q. (1980). Qualitative Evacuation Methods. London : Sage Publications.
• Rogers, E. (2004). Theoretical Diversity in Political Communication. L. L. Kaid içinde, Handbook of Political Communication Research (s. 3-16). London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Tavşancıl, E., & Aslan, E. A. (2001). İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon.
• Tokgöz, O. (2008). Siyasal İletişimi Anlamak. Ankara: İmge Yayınevi.
• Tunca, E. A., & Koldaş, N. A. (2019). İletişim Perspektifinden Siyasal İletişim ve Seçim Kampanyaları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(4), 2785-2809.
• Uslu, Z. K. (1996). Siyasal İletişim ve 24 Aralık Genel Seçimleri. Yeni Türkiye, 2(11), 790-802.
• Uztuğ, F. (2003). Siyasal Marka Konumlandırma ve Siyasal Mesaj İlişkisi:1991-1995-1999 Seçimleri Türkiye Siyasal Reklam Mesaj Türleri Analizi. Selçuk İletişim, 3(1), 4-19.
• Williams, R. (2012). Anahtar Sözcükler (5. b.). (S. Kılıç, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• URL-1: https://www.aydinlik.com.tr/fotogaleri/tuana-sana-soz-sarkisinin-hikayesi-sana-soz-sarkisinin-hikayesi-tuana-sarkisinin-hikayesi-sana-soz-kimin-sarkisi-levent-yuksel-sezen-aksu-kilicdaroglu-382071