Türkçe ve Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinin derslerinde dijital imkânlardan faydalanma düzeyleri

Yıl 2023, Sayı: Ö13, 244 - 259, 23.10.2023

Salim Pilav , Burcu Tunay

https://doi.org/10.29000/rumelide.1379155

Öz

Günümüz şartlarında insanın bulunduğu her ortamda teknolojiye ihtiyaç duyulmaktadır. Gerek aile içinde gerek sosyal çevrelerde ve gerekse eğitim amacıyla her birey kendini isteyerek ya da istemeden dijital ortamların içerisinde bulmaktadır. Öyle ki dijital imkânlardan faydalanamayan bireyler çağın dışında kalmış ve çağı yakalayamamış kişiler olarak değerlendirilmektedir. Bu minvalde eğitim ortamlarında öğrenciler ve öğretmenlerin kullandıkları dijital imkânlar yadsınmamalı, geliştirilmeli ve desteklenmelidir. Bu araştırmada aktif olarak çalışan Türkçe ve Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinin derslerinde dijital imkânlardan faydalanma düzeylerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma için alanyazın taraması ile durum tespiti yapılmış; yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanarak söz konusu öğretmenlerin görüşleri alınmıştır. Veriler içerik analizi yöntemi ile işlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin büyük çoğunluğunun derslerinde sosyal medyadan faydalandığı, dijital imkânları kullanarak şiir dinletileri yaptığı, dört temel dil becerisini geliştirmek için dijital mecrayı yeterince kullandıkları anlaşılırken, öğretmenlerin önemli bir kısmının ders kitaplarındaki dinleme metinlerinin yetersiz olduğunu düşündükleri, buna mukabil dinleme becerisini geliştirmek ve anlama düzeyini artırmak için yeterince dijital imkânlardan yararlanmadıkları, telaffuz problemlerini düzeltmek için dijital imkânlardan yine gereğince faydalanmadıkları anlaşılmıştır. Ayrıca katılımcıların tamamının, istenilen görsel ve sesli içeriğe hızlı ve kolay ulaşabilmesi, çocukların ilgisini çekmesi, zamanın ve içeriğinin öğretmen tarafından ayarlanabilmesi gibi nedenlerden dolayı internetten faydalandıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretmenleri, Türk dili ve edebiyatı öğretmenleri, sosyal medya, dijital imkân, dört temel dil becerisi

Kaynakça

• Aksoy, N. C., Karabay, E., & Aksoy, E. (2021). Sınıf öğretmenlerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Selçuk İletişim, 14(2), 859-894. https://doi.org/10.18094/josc.871290
• Arslan A. Esra ve Tavşancıl Ezel. İçerik Analiz ve Uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon, 2001.
• Avcı, E. (2013). Dijital Sanat Bağlamında Dijital Teknolojilerin Güzel Sanatlar Eğitimine Entegrasyonu: Bir Eylem Araştırması (Doctoral dissertation, Anadolu University (Turkey)),21. https://earsiv.anadolu.edu.tr/xmlui/handle/11421/3720
• Balay, R., Ahmet, Kaya., & Çevik, M. N. (2015). Öğretmenlerin İnternete Yönelik Tutumlari ve Eğitsel İnternet Kullanim Öz–Yeterlik İnanç Düzeyleri. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 1(23), 16-31.
• Çekmez, E, Yıldız, C ve Bütüner, S. Ö. (2012). “Fenomenografik Araştırma Yöntemi” Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science & Mathematics Education, 6(2), 77-102.
• Duran, E., & Özen, N. E. (2018). Türkçe derslerinde dijital okuryazarlık. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(2), 31-46. https://dergipark.org.tr/en/pub/turkegitimdergisi/issue/41487/464125
• Erkek, G., Batur, Z. (2019) Ortaöğretim Türk Dili Ve Edebiyati Ders Kitaplarinda Eleştirel Dinleme. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 7(98), 375-386. http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.36801
• Ertürk, R. (2007). Öğretmenlerin internet kullanma becerileri ve internet’e yönelik tutumları (Doctoral dissertation, Sakarya Universitesi (Turkey) https://hdl.handle.net/20.500.12619/92643
• Gökbulut, B. (2021). Öğretmenlerin dijital okuryazarlık düzeyleri ile hayat boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 11(3), 469-479.
• Maden, S., & Aydın, Önal. (2018). Elektronik bilişim ağı (EBA)’ndaki ortaokul Türkçe dersi içeriklerinin kullanımı üzerine bir araştırma. Journal of Language Education and Research, 4(2), 101-121. https://doi.org/10.31464/jlere.399414
• Miles, B. M. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analvsis (2nd ed.). London: Sage Publisher.
• Kocaman-Karoğlu, A. (2016). Okul öncesi eğitimde teknoloji entegrasyonu: dijital hikâye anlatımı üzerine öğretmen görüşleri. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 7(1), 175-205. https://doi.org/10.17569/tojqi.87166
• Kozan, M., & Özek, M. B. (2019). Böte Bölümü Öğretmen Adaylarinin Dijital Okuryazarlik Düzeyleri Ve Siber Zorbaliğa İlişkin Duyarliliklarinin İncelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 107-12n 0. https://doi.org/10.18069/firatsbed.538657
• Köde, K., (2020). Öğretmenlerin Dijital ve Dijital Olmayan Materyalleri Seçim ve Kullanim Kriterlerinin İncelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. Konya.
• Kurtdede Fidan, N. (2008). İlköğretimde araç gereç kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim, 1(1), 48-61. https://keg.aku.edu.tr/arsiv/c1s1/c1s1m4.pdf
• Oral, B. (2004). Öğretmen Adaylarının İnternet Kullanma Durumları. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayında sunulan bildiri. İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
• Solak, M. (2012). Öğretmenlerin akıllı tahta kullanımına karşı tutumlarının teknoloji kabul modeline göre incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. Sakarya. https://hdl.handle.net/20.500.12619/74712
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yunus, A. L. P., & Kaleci, D. YouTube Sitesindeki Videoların Eğitim Materyali Olarak Kullanımına İlişkin Öğrenci Görüşleri. International Journal of Active Learning, 3(1), 57-68. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijal/issue/35833/373837
• https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf
• http://fatihprojesi.meb.gov.tr/
• https://www.eba.gov.tr/