İlkokul Öğrencilerinin Etik Değer Tutumlarıyla Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2024, Sayı: 38, 608 - 624, 21.02.2024

Fırat Yardımcıel

https://doi.org/10.29000/rumelide.1439708

Öz

Değerler eğitimi ve akademik başarı, bireyin zihinsel gelişimiyle yakından ilişkilidir. Ahlak gelişiminin yalnızca sosyal ve dini oluşumun bir ürünü olmadığı, ahlakın aynı zamanda beyindeki hormonal aktivitelerden de etkilendiği belirtilebilir. Araştırma, ilkokul öğrencilerinin etik değer tutumlarıyla akademik başarıları arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarması amaçlamaktadır. Yapılan araştırmanın aynı zamanda 2023 Millî Eğitim Bakanlığı öğretmen yetiştirme vizyon programındaki değerler eğitimine ve 2010 yılında gerçekleştirilen 18. Milli Eğitim Şurasında yer alan hedeflere de hizmet edeceği düşünülmektedir. Çalışmanın örneklem grubu belirlenirken uygulanan ölçekteki soru sayısı dikkate alınmıştır. Bu bağlamda çalışmanın örneklem grubu 300 kişilik 2, 3 ve 4. sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri SPSS 26.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Yapılan normallik testi sonuçlarına göre sınıf, kardeş sayısı ve akademik ortalama değişkenlerin normal dağılım gösterdiği; ancak cinsiyet ve yaş değişkenlerinin normal dağılım göstermedikleri tespit edilmiştir. Analiz sonuçları incelendiğinde ilkokul öğrencilerinin etik değerlere yönelik aidiyet duyguları ve etik değer kaygılarının ölçek toplam puanları ve ölçek alt boyutlarının tamamında sınıf değişkeninde anlamlı farklılık bulunmadığı tespit edilmiştir. Analiz sonuçları incelendiğinde ilkokul öğrencilerinin etik değerlere yönelik aidiyet duyguları ve etik değer kaygılarının ölçek toplam puanları ve ölçek alt boyutlarının tamamında akademik ortalama değişkeni bağlamında anlamlı farklılık bulunduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin akademik başarıları artıkça etik değer tutum ölçeğinde aldıkları puanlarda artış göstermiştir. Elde edilen veriler öğrencilerin akademik başarıları ile etik değer tutamları arasında doğrusal bir ilişkinin olduğunu da göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Değerler Eğitimi, Akademik Ortalama, Başarı, Etik Değer Kaygısı, Aidiyet Duygusu.

Kaynakça

• Ak, B. (2008). Organizing and displaying data (Ed. Şeref Kalaycı), in SPSS Applied Multivariate Statistical Techniques, 3-47. Ankara: Asil Broadcast Distribution.
• Büyüköztürk, Ş. (2017). Data analysis handbook for social sciences statistics, research design, spss applications and interpretation. Ankara: Pegem Academy.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri (28. Baskı). Ankara: Pegem.
• Churchland, P. (2012). Braintrust: Nörobilim bize ahlak hakkında neler söylüyor? Princeton: Princeton Üniversitesi Yayınları.
• Cohen, L., Manion, L. & Morison, K. (2000). Research methods in education. London: Routledge Falmer.
• Demir, M. (2007). Resmi ve özel ortaöğretim kurumu yöneticilerinin karar verme süreçlerinin etik değerler ve ilkeler açısından değerlendirilmesi (Tez No. 210275) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Doruk, N. (2021). Üniversite öğrencilerinin evlat sorumluluğu beklentileri ve aile aidiyetleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkilerin belirlenmesi (Tez No. 670116) [Yüksek lisans tezi, Ufuk Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• European Commission. (2019). Key competences for lifelong learning. European Commission, Directorate-General for Education, Youth, Sport and Culture. Publications Office of the European Union. https://op.europa.eu/en/publicatio%20n-detail/-/publication/297a33c8a1f3 -11e99d01-01aa75ed71a1
• Gülüm, B., & Türker, İ. H. (2023). Development of Respect for Differences Scale for middle school students: Validity and reliability study. Journal for Multicultural Education, 17(3), 356-366. https://doi.org/10.1108/JME-11- 2022-0142
• Golzar, F. A. (2006). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerine yönelik sorumluluk ölçeğinin geliştirilmesi ve sorumluluk düzeylerinin cinsiyet, denetim odağı ve akademik başarıya göre incelenmesi (Tez No.174902) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kanten, S. (2012). Kariyer uyum yetenekleri ölçeği: Dürüstlük ve güvenilirlik çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (16), 191-205.
• Keskinoğlu, Ş. M. (2008). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerine uygulanan mesnevi temelli değerler eğitimi programının ahlaki olgunluğa ve saldırganlık eğilimine etkisi (Tez No. 226235) [Yüksek Lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kıran, Ö (2016). Gençlerde kitle iletişim araçları kullanımının değerler üzerindeki etkisi (Samsun örneği) (Tez No. 429565) [Doktora tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Samsun]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Lovat, T. (2017). İyi uygulama pedagojisi olarak değerler eğitimi: Avustralya deneysel araştırmasından kanıtlar. Journal of Moral Education, 46(1), 88-96. DOI:10.1080/03057240.2016.1268110
• MEB (2010). 18. Millî Eğitim Şûrası Çalışma Raporu. https://ttkb.meb.gov.tr/www/milli-egitim suralari/dosya/12
• MEB (2023). PISA 2022 Türkiye raporu: Eğitimde öğrenmenin ve eşitliğin durumu. https://pisa.meb.gov.tr/www/raporlar/icerik/5
• Memiş, A., & Gedik, E. G. (2010). Sınıf öğretmenlerinin değer yönelimleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 8(20), 123-142. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/ded/issue/29180/312472
• Meydan, H. (2014). Okulda değerler eğitiminin yeri ve değerler eğitimi yaklaşımları üzerine bir değerlendirme. BEÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 93-108. https://dergipark.org.tr/en/pub/beuifd/issue/3453/47056
• OECD (2023). PISA 2022 results (Volume I): The state of learning and equity in education. Paris: OECD Publishing.
• OECD. (2018). Preparing our youth for an inclusive and sustainable world: The OECD PISA global competence framework.
• Ökmen, B., Şahin, Ş., & Kılıç, A. (2022). Proje tabanlı karakter ve değerler eğitimi dersinin öğrencilerin bilgi, beceri, değer ve tutumlarına etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 51(236), 2947 -2968. https://doi.org/10.37669/milliegitim.942450
• Öztürk, N. (2015). Saygı değerine ilişkin öğrenci görüşleri. Bartın University Journal of Faculty of Education, 298-305.
• Özyürek, A. ve Tezel Şahin, F. (2005). 5-6 yaş grubunda çocuğu olan ebeveynlerin tutumlarının incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2),19-34.
• Sala, A., Punie, Y., Garkov, V., & Cabrera Giraldez, M. (2020). LifeComp: The European framework for personal, social and learning to learn key competence. Publications Office of the European Union. https://doi.org/10.2760/302967
• Sayan, Y. E., & Günel, M. E. (2023). Nurullah Genç’in “Omuzlarımda Dünya” isimli hâtırat eserinde değerler eğitimi. Milli Eğitim Dergisi, 52(238), 953-980.
• Stika, P. (2012). The role of values in teaching (Bachelor thesis). Masaryk Unıversıty Faculty Of Educatıon Department Of English Language And Literature.
• Torun, Ö. (2007). Resmi ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerin internet etiğine ilişkin algılarının incelenmesi (Tez No. 221517) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yardimciel, F., & Kılıç, D. (2023). Primary school students’ sense of belonging towards ethical values and ethical value concerns scale: Validity and reliability study. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 9(1), 45-64. DOI:10.38089/ekuad.2023.132