Güzel sanatlar lisesi vurmalı sazlar eğitim programına yönelik hazırlanan bendir öğretim modeli önerisinin çeşitli yönlerden etkisi (Sivas ili örneği)

Yıl 2024, Sayı: 38, 970 - 986, 21.02.2024

Kamil Karaoğlu , Özlem Özaltunoğlu

https://doi.org/10.29000/rumelide.1439793

Cited By: 1

Öz

Güzel sanatlar liselerinin vurmalı çalgı öğretim programları incelendiğinde bendir çalgısına yönelik herhangi bir öğretim modelinin olmadığı gözlemlenmiştir. Şüphesiz mesleki müzik eğitimi veren bu kurumlarda Türk müziği icralarında aktif olarak kullanılan bendir çalgısının eğitiminin belirli bir sistem dahilinde verilmiyor olması, önemli bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu eksikliğin giderilmesi amacına hizmet eden bu çalışmada güzel sanatlar lisesi vurmalı sazlar öğretim programına yönelik uzman görüşü alınarak 8 haftalık başlangıç düzeyi bendir öğretim modeli hazırlanmış ve hazırlanan bu modelin deneysel uygulamadaki görünümü değerlendirilmiştir. “Güzel sanatlar lisesi vurmalı sazlar eğitim programı için hazırlanan bendir çalgısı öğretim modeli uygulamalarının ritmik hafıza (ritim tekrarı) ve bendir icra becerisine etkisi ne düzeydedir?” sorusuna cevap aranan bu araştırmada nicel yöntemlerden ön test ve son testli tek gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Bu yöntem doğrultusunda veriler uzman görüşü alınarak araştırmacı tarafından hazırlanan “Bendir İcra Becerisi Değerlendirme Formu” ve “Ritmik Hafıza Ölçme Aracı” ile toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2022-2023 Eğitim Öğretim yılında Sivas Muzaffer Sarısözen Güzel Sanatlar Lisesinde öğrenim gören öğrenciler arasından “amaçlı örnekleme” yöntemiyle seçilmiş (n=19) öğrencilerden oluşmaktadır. Çalışma grubuna bendir çalgısı öğretim modeli haftada 2 ders saati olmak üzere 8 hafta uygulanmıştır. Çalışma grubunun ön test ve son test performansları video kayıt cihazı ile kayıt altına alınmış ve bu kayıtlar uzmanlar tarafından izlenerek değerlendirilmiştir. Uzman değerlendirmeleriyle elde edilen ön test- son test puanları arasındaki farklılığı ölçmek için Wilcoxen Rank testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, çalışma grubunun bendir icra becerisi ve ritmik hafıza (ritim tekrarı) ön test- son test puanları arasında anlamlı düzeyde olumlu bir fark olduğu görülmüştür. Başka bir ifadeyle araştırmanın sonucunda çalışma grubuna uygulanan bendir öğretim modeli önerisinin, grupta yer alan katılımcıların bendir icra becerilerine ve ritim tekrar edebilme düzeylerine olumlu katkı sağladığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bendir, vurmalı çalgı, metot, öğretim programı

Kaynakça

• Behar, Cem. (2023). Aşk Olmayınca Meşk Olmaz. YKY, İstanbul.
• Behar, Cem. (1992). Zaman, Mekân, Müzik. Afa Yayınları, İstanbul.
• Demirgen, E. Sazak, N. (2013). III. Selim Dönemi’nde Enderun-i Hümayun Mekteplerinde Okutulan Müzik Risalesinin Meşk Yöntemi Açısından İncelenmesi. İdil Dergisi, Cilt 3, Sayı 11.
• Dönmez, B. M. (2015). Müziğin kökeni üzerine: Müziğin etimolojisi, ontolojisi, tanımı, oluşumu, bağlamları ve işlevleri üzerine bir değerlendirme. Gece Kitaplığı.
• Günay, E. (2021). Müzik sosyolojisi: sosyolojiden müzik kültürüne bir bakış. Bağlam Yayıncılık.
• Özkan, İsmail Hakkı. (2021). Türk Mûsikîsi Nazariyatı ve Usûlleri, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• Öztuna, Y. (2000). Türk Musikisi Kavram ve Terimler Ansiklopedisi. Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara.
• Öztürk, O. (2022). Türk Müziğinin Temeli Olarak Halk Müziği Teorisi ve Uygulaması I. Müzik Eğitim Yayınları, Ankara.
• Redmond, L. (1997). When the Drummers were Women. New York: 1 edition, Three Rivers Press.
• Robson, C. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri gerçek dünya araştırması. Çınkır Ş. ve Demirköseoğlu, N. (Editörler). (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.