Çevirmenliğin Türkiye’deki sorunlarına yönelik mesleki, akademik ve yasal kapsamda bir inceleme

Yıl 2024, Sayı: 38, 1584 - 1591, 21.02.2024

Celal Sarıoğlu

https://doi.org/10.29000/rumelide.1439971

Öz

Her bir mesleki alanın kendine özgü zorluklar içerdiği akademik söylemde de yaygın olarak kabul edilmektedir. Farklı disiplinlerden akademisyenler ve araştırmacılar bu zorlukları açıklığa kavuşturmak ve çeşitli çözümler önermek için çok sayıda çalışma yürütmüştür. Bu akademik çabaların ana odağı, her bir mesleğin doğasında var olan olumlu ve olumsuz yönlerin nesnel analizi olmuştur. Çevirmenlik mesleği bağlamında değerlendirildiğinde dilin karmaşıklığı, kültürel nüansların doğru bir şekilde iletilmesi, teknolojik gelişmelerin getirdiği yeni zorluklar ve zaman baskısı gibi birçok faktör çevirmenlerin karşılaştığı zorluklardan birkaçı olarak pek çok çalışmanın odağında olmuştur. Bu çalışma, Türkiye'de çevirmenlerin karşılaştığı zorlukları incelemekte, bunların temel nedenlerini tespit etmekte ve çalışma koşullarını kötüleştiren faktörleri tartışmaktadır. İnceleme, bu zorlukların kapsamlı bir şekilde incelenmesini sağlamak amacıyla dört bölüme ayrılmıştır: mesleğe yönelik toplumsal algı, akademik eğitim ve paydaşları, mesleki örgütlenme ve mesleğin yasal tanımı. Son olarak çalışma, çeviri mesleğinin karşılaştığı sorunların eksikliğini gidermek için pratik çözümler sunmaktadır. Akademik açıdan titiz bir yaklaşım benimseyen bu araştırma, mesleki zorluklara ilişkin mevcut literatüre katkıda bulunmakta ve Türkiye'de çevirmenlik alanındaki çalışma koşullarının iyileştirilmesi için incelikli içgörüler ve pragmatik öneriler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

çevirmenlik, mesleki zorluklar, meslek algısı, çevirmenlik eğitimi, mesleki örgütlenme

Kaynakça

• Ersoy, H., & Balkul, H. (2012). Teknolojik gelişmelerin çevirmen ve çeviri mesleği açısından olumlu ve olumsuz etkileri: Çeviri alanında yeni yaklaşımlar. Akademik İncelemeler Dergisi, 7(2), 295-307.
• Eruz, S. (2012). Çeviri Derneği ve Türkiye’de Çevirmenlik Mesleğinin Statüye Kavuşamaması Üzerine On Üç Yıllık Gelgitli Bir Öykü. Avrupa Birliği Bakanlığı Çeviri Platformu, 17-23.
• Kartal, K. (2012). Çeviri sektörü: Sorunlar ve çözüm önerileri. Avrupa Birliği Bakanlığı Çeviri Platformu, 40-42.
• Kaya, O. (2012). Çeviri Sektöründe Meslekleşme ve Örgütlenme. Avrupa Birliği Bakanlığı Çeviri Platformu, 43-45.
• Kıcır, B. (2019). Bir Profesyonel Meslek Olarak Çevirmenlik ve Çevirmenlerin Mesleğe Yönelik Tutumları. Çalışma İlişkileri Dergisi, 10(1), 1-25.
• Köktürk, Ş., & Ak, E. (2013). Çevirmenliğin Meslekleşememesi ve Çevirmenlerin Örgütlenmelerinin Gerekliği Üzerine Bir Değerlendirme. 13. Uluslararası Dil, Yazın ve Deyişbilim Sempozyumu: Basit Üslup, 717.
• Küçükyağcı, N., & Avcı, B. (2011). Türkiye’de Çevirmenlik Mesleği Araştırma Raporu. Ankara: TC Başbakanlık İdareyi Geliştirme Başkanlığı.
• Odacıoğlu, M. C., Barut, E., & Çoban Odacıoğlu, F. (2018). Kamuda çalışan mütercim tercümanların yaşadıkları temel sorunlar ve bu sorunlara karşı çözüm önerileri: Türkiye örneği. http://acikerisim.bartin.edu.tr/handle/11772/2812
• Odacıoğlu, M. C., & Ersoy, H. (2014). Türkiye’de serbest çevirmenlerin karşılaştıkları sorunlar, bu sorunların etkileri ve öneriler. 365-376.
• Öner, S. (2012). Çevirmenlik “Mesleği”-Çeviri Eğitimi İlişkisi Bağlamında Türkiye’de Çeviri Alanına Bakış. Avrupa Birliği Bakanlığı Çeviri Platformu, 60-63.
• Parlak, B. (2012). Akademik Çeviri Öğretimi ve Çeviride Meslekleşme Sorunları. Avrupa Birliği Bakanlığı Çeviri Platformu, 65-74.
• TC Başbakanlık İdareyi Geliştirme Başkanlığı. (2015). Türkiye’de Çevirmenlik Mesleği [Araştırma Raporu]. Güncellenmiş Versiyon.
• Tunalı, G. (2017). Değer Verilmeyen Bir Meslek Grubunun Kimlik Müzakereleri: Edebiyat Çevirmenlerinin Sesi. Journal of International Social Research, 10(49).
• Uysal, N. M. (2017). Türkiye’de Çevirmenlik Mesleği ve Çevirmen Sertifikasyon Sistemi [Doktora Tezi]. Sakarya Universitesi (Turkey). İnternet Kaynakları
• Ulusal Meslek Standartları, (t.y.). Geliş tarihi 25 Ocak 2023, gönderen https://portal.myk.gov.tr/index.php? option=com_meslek_std_taslak&view=taslak_revizyon&task=indir&id=4&standart_id=5427