Geleneksel ve Çağdaş Japon Sanatında Rüzgar İmgesi

Yıl 2024, Sayı: 39, 1009 - 1019, 21.04.2024

Deniz Pire

https://doi.org/10.29000/rumelide.1471528

Öz

Doğal bir fenomen olarak rüzgâr; fırtına, kasırga, tayfun gibi çeşitli formlarda, dünyanın hemen hemen her yerinde varlığını sürdürmektedir. Dinamik niteliği yalnızca nesnelerin hareketiyle (sallanan ağaçlar, dalgalanan çimenler, uçuşan kumaşlar, denizin dalgalanması) tespit edilebilir ve sanat ortamında imgeleştirilebilir. Rüzgâr ile ilişkili doğa olaylarının imgesel ve temasal olarak sanata yansımasına baktığımızda Japon Sanatı, ülke coğrafyası (özellikle kıyı bölgelerinin tayfunlar, fırtınalar, muson rüzgarları gibi çeşitli “hava akımlarına” maruz kalması nedeniyle) ve kültürü içerisinde çok önemli bir yere sahip olan bu doğa olaylarının işlendiği en zengin alanlardan biridir. Japon kültürünün sadece gündelik yaşam pratikleri açısından değil aynı zamanda edebi ya da görsel sanatlar alanındaki kaynakları incelendiğinde rüzgâr imgesinin; esinti formuyla dinginliği, akışı, doğanın canlılığını hatırlatırken, fırtınalar ve tayfunların doğanın öfkesini göstererek, bir güç rolünde olduğu gözlenmektedir. Geleneksel Japon sanatında, bir rüzgârın ya da fırtınanın tasviri sadece doğal fenomeni betimlemekle ilgili değil, aynı zamanda çeşitli insan duygularının ve yaşam deneyimlerinin, Japon felsefesi ve ideolojisinin sembolik bir temsili olarak da gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada geleneksel Japon sanatında rüzgâr ve ilişkili öğelerin nasıl işlendiği, hangi görsel sanat pratiği ile imgeleştirildiği, Japon mitolojisi, inanışları, tarihi ve askeri anlatı ilişkileriyle birlikte incelenecek, bu öğelerin günümüz Japon sanatında varlığını sürdürüp sürdürmediği, çağdaş sanat pratikleriyle nasıl bir dönüşüme uğramış olabileceği soruları, Japon çağdaş sanatçıların ilgili eserleri bağlamında araştırılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Japon Sanatı, Ukiyo-e, çağdaş japon sanatı, rüzgâr imgesi, fırtına tanrıları

Kaynakça

• Bhullar, D. (2022). “Nebel Leben by Fujiko Nakayama Removes Foggy Thought on Ecological Concerns”. (Erişim tarihi): 1.3.2024 https://www.stirworld.com/see-features-nebel-leben-by-fujiko-nakaya-removes-foggy-thoughts-on-ecological-concerns
• Bhullar, D. (2022). “Dynamic installations by Shinji Ohmaki invite human sensorial experience”. (Erişim tarihi): 8.10. 2023 https://www.stirworld.com/see-features-dynamic-installations-by-shinji-ohmaki-invite-human-sensorial-experience
• Butler, C., Schwartz, A. (2010). Modern Women: Women Artists at the Museum of Modern Art, NewYork: The Museum of Modern Art.
• Goncourt, E. (1988). Hokusai, New York: Rizzoli International Publications.
• Guth, C. M. E. (2011). “Hokusai's Great Waves in Nineteenth-Century Japanese Visual Culture”, The Art Bulletin. 93 (4):468-485. https://www.jstor.org/stable/23208270
• Holtom, D.C. (1956) The Storm God Theme in Japanese Mythology, Sociologus, 6 (1): 44-56. https://www.jstor.org/stable/43643852
• James P. D. (2003). “Relics of the Kamikaze”, Archaeology, 56 (11): 36-41. https://www.jstor.org/stable/41779114
• Jarves, James Jackson. (2022). Japon Sanatı: Tarihsel, Kültürel ve Mitolojik Kökleri. (Çev. Tarımcıoğlu, C.C.). İstanbul: Maya Kitap.
• Kato, S. (2012). Japon Edebiyatı Tarihi. (Çev. Baykara; O.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Kıran, H. (2008) “Tarihsel Süreç İçerisinde Japon Baskı Sanatına Bir Bakış”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 1 (2): 147-158
• Mason P (2004) History of Japanese Art, Pearson College Div
• Mackenzie, D. A. (1996). Çin ve Japon Mitolojisi. (Çev. K, Akten). Ankara: İmge Kitabevi
• Metevelis, P. (2002). “The Deity and Wind of Ise”, Asian Folklore Studies, 61 (1): 1-34.
• https://www.jstor.org/stable/1178676
• Smith, L. (1988). Ukiyoe: Images of Unknown Japan. Londra: British Museum Publications.
• Stanley-Baker, J. (2014). Japanese Art. Londra: Thames&HudsonWord Of Art.
• Turani, A. (2019) Dünya Sanat Tarihi. İstanbul : Remzi Kitabevi.
• http://www.shinjiohmaki.net/portfolio/liminal-air/liminal_air_space-time_en.html(erişim tarihi: 9. 9.2023)