Ontological Unfoundedness in Acting Methods and Memorate Acting as a New Acting Method Proposal

Yıl 2024, Sayı: 40, 478 - 496, 25.06.2024

Gürkan Korkmaz

https://doi.org/10.29000/rumelide.1502209

Öz

In terms of the World Theater and in this context the Art of Acting, we still see the lack of a technically “grounded, ontologically determined (organic-authentic) acting method/technique” as a problem for the Art of Acting. We call this “soullessness” in the sense of “lack of transcendental thought”. So much so that in the methodological approaches to the art of acting to date, the view that the source of theater originates from “collective rituals” as put forward by Cambridge anthropologists has caused everything about theater to be built on this ground. In this study, it is argued that there is an ontological groundlessness in all methodological approaches from the emergence of the profession of acting and the transformation of this profession into a technique in the form of a specific method until today. As the reason for such a groundlessness, attention was drawn to the view that the playful is always fed by myths and that the collective/social ritual serves as a disclosure mechanism for the playful. As a refutation of these views, it is argued that the “Memorate” phenomenon, which is defined in the field of Folklore in terms of its prioritization of myths and legends, has the primordiality of the “Narrative” apparatus, moreover, the collective / social ritual is essentially prioritized by “individual ritual” and the ontological ground should be marked in this direction. However, it is argued that an ontologically genuine and authentic Acting methodology can be created if the ground we advocate is accepted, and our view in this direction is defined as “Memorate Acting” in the form of an exemplary model, and it is proposed that it can be methodologized in the form of an acting methodology with an ontological ground by considering it both on the ontological plane and within the idea of “Dasein”, Martin Heidegger's understanding of the philosophy of being.

Anahtar Kelimeler

Acting, Theater, Memorate, Dasein

Oyunculuk Yöntemlerinde Ontolojik Zeminsizlik ve Yeni Bir Oyunculuk Metodu Önerisi Olarak Memorat Oyunculuk

Öz

Dünya Tiyatrosu ve bu bağlamda Oyunculuk Sanatı açısından hala teknik bakımdan "zemini olan, ontolojik belirlenimi yapılmış (organik-otantik) bir oyunculuk metodunun/tekniğinin olmaması"nı Oyunculuk sanatı adına bir problem olarak görmekteyiz. Biz buna "aşkınsal düşünceden eksik olması" anlamında "ruhsuzluk" diyoruz. Öyle ki bugüne kadar oyunculuk sanatına dair yöntemsel/metodolojik yaklaşımlarda Tiyatronun kaynağının Cambridge antropologlarının ileri sürdüğü gibi "kolektif ritüeller" kaynaklı yönündeki görüşü, tiyatroya dair olan her şeyin bu zemin üzerinde inşa edilmesine sebebiyet vermiştir. Bu çalışmada Oyunculuk mesleği ve bu mesleğin tekniğe dönüştürülmesi bakımından muayyen bir yöntem biçiminde ortaya çıkışından günümüze kadar gelen tüm metodolojik yaklaşımlarda ontolojik açıdan zeminsizliğin mevcut olduğu görüşü savunulmuştur. Böylesi bir zeminsizliğin sebebi olarak da oyunsal olanın daima mitlerden beslendiği ve kolektif/toplumsal ritüelin oyunsal olana ifşa mekanizması hizmeti gördüğü görüşüne dikkat çekilmiştir. Bu yöndeki görüşlerin reddiyesi biçiminde ise mitleri ve efsaneleri öncelemesi bakımından Halkbilim alanında tanımı yapılmış "Memorat" olgunun "Anlatı" aygıtının ilkselliğine sahip olduğu dahası kolektif/toplumsal ritüeli ise esasında "münferit ritüelin" öncelediği görüşü savunularak ontolojik zeminin bu yönde işaretlenmesi gerekliliğine yer verilmiştir. Bununla birlikte savunduğumuz zeminin kabulünden hareket edildiği takdirde ontolojik açıdan sahici ve otantik bir Oyunculuk metodolojisi oluşturulabileceği görüşü ileri sürülerek bu yöndeki görüşümüz ise örnek bir model biçiminde "Memorat Oyunculuk" olarak tanımlanmış ve hem ontolojik düzlemde hem de Martin Heidegger'in varlık felsefesi anlayışı olan "Dasein" düşüncesi dâhilinde ele alınarak ontolojik zemini olan bir oyunculuk metodolojisi biçiminde yöntemleştirilebileceği önerisinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Oyunculuk, Tiyatro, Memorat, Dasein

Kaynakça

• Bateson, Patrick, Paul Martin (2014). Oyun, Oyunbazlık, Yaratıcılık ve İnovasyon (Çev. S. Kırgezen). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Beck, Denis C. (2000). "The Paradox of the Method Actor: Rethinking the Stanislavsky Legacy." Şu Kitapta: Ed. David Krasner. Method Acting Reconsidered Theory, Practice, Future. New York: Palgrave Macmillan, s.261-282.
• Bennett, Gillian (2019). "İnanç Hikâyeleri: Unutulmuş Tür". Folklor Akademi Dergisi, 2(2), 358-386. Ağ Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/folklor/issue/48206/570875 , Erişim Tarihi: 17.05.2024.
• Bonnefoy, Yves (2000). Antik Dünya ve Geleneksel Toplumlarda Dinler Ve Mitolojiler Sözlüğü II. Cilt (Çev. L. Yılmaz). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Cevher, Senem (2017). Stanislavski Oyunculuk Sistemi ve Michael Chekhov Oyunculuk Metodu / Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
• Decreus, Freddy (2019). "Bodies, Back from Exile." Şu Kitapta: Dionysus in Exile: The Theatre of Theodoros Terzopoulos. Berlin: Harald Müller, s.62-79.
• Degh, Linda (2001). Legend and Belief Dialectics of a Folklore Genre. Bloomington: Indiana University Press.
• Ergün, Selda (2012). "Oyuncu Yetiştirmede Stanislavski Ve Grotowski’nin Fiziksel Eylemler Yöntemi." Art-E Sanat Dergisi, 5(10), s.67-77. Ağ Adresi: https://doi.org/10.21602/sgsfsd.74230 / Erişim Tarihi: 27.04.2024.
• Ergün, Selda (2015). "Sunuş." Şu Kitapta: Ed. Selda Ergün. Oyunculuğun Yolculuğu. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları, s.9-13.
• Fink, Eugen (2015). Bir Dünya Sembolü Olarak Oyun (Çev. N. Aça). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Fischer-Lichte, Erika (2019). "Preface." Şu Kitapta: Dionysus in Exile: The Theatre of Theodoros Terzopoulos. Berlin: Harald Müller, s.9-15.
• Gezgin, İsmail (2020). Homo Narrans İnsan Niçin Anlatır? Mit, Masal Ve Hikâyenin Arkeolojisi. İstanbul: Redingot Kitap.
• Göksülük, Bilge Serdar (2021). "Bedenleşme ve Enaksiyon Teorilerinin Çağdaş Tiyatro Uygulamalarına Yansımaları: Oyunculuk Eğitiminde Somatik Yaklaşım". Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi, 32, s.145-168. Ağ Erişim Adresi: 10.26650/jtcd.908412 , Erişim Tarihi: 16.12.2023.
• Gölpınarlı, Abdülbakıy (1987). Tarih Boyunca İslam Mezhepleri ve Şiilik. İstanbul: Der Yayınları.
• Green, Thomas A. (1997). Folklore An Encyclopedia Of Beliefs, Customs, Tales, Music, And Art. California: ABC-CLIO, Inc.
• Gündüz, Şinasi (1998). Mitoloji İle İnanç Arasında. Samsun: Etüt Yayınları.
• Halaçoğlu, Burcu (2020). "Theodoros Terzopoulos’un Dionizyak Oyuncusu ve Sahnedeki Mevcudiyeti." Tiyatro Eleştirmenliği Ve Dramaturji Bölümü Dergisi (30), s.53-69. Ağ Adresi: https://doi.org/10.26650/jtcd.679357 / Erişim Tarihi: 27.04.2024.
• Huizinga, Johan (2006). Homo Ludens Oyunun Toplumsal İşlevi Üzerine Bir Deneme (Çev. M. A. Kılıçbay). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Karaboğa, Kerem (2001). Diderot'nun Rol Yapma Paradoksu Ve Yirminci Yüzyıl Oyunculuk Yöntemleri. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karaboğa, Kerem (2008). Tragedya İle Sınırları Aşmak. İstanbul: E Yayınları.
• Kerenyi, Carl (2012). Prometheus İnsan Varoluşunun Arketip İmgesi (Çev. T. Türel). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Korkmaz, Gürkan (2019). Türk Tiyatrosunun Postmodern Poetikası. İstanbul: Mitos-Boyut Yayınları.
• Nietzsche, Friedrich (2011). Ecce Homo Kişi Nasıl Kendisi Olur (Çev. C. Alkor). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Propp, Vladimir Yakovlevich (2012). The Russıan Folktale. Detroit: Wayne State University Press.
• Rafael, Mark (2015). "Stanislavski’s System: The Missing Pole." Kitapta: Ed. Ruis Woertendyke. Methods A Journal Of Actıng Pedagogy. New York: Pace University Press, s.1-20.
• Rank, Otto (2016). Kahramanın Doğuş Miti (Çev. G. Yavaş). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Ridgeway, William (1964). The Dramas And Dramatic Dances Of Non-European Races. New York: Benjamin Blom, Inc.
• Sydow, Carl Wilhelm (1977). Selected Papers on Folklore. New York: Arno Press.
• Terzopoulos, Theodoros (2016). Dionysos'un Dönüşü (Çev. B. İ. Dinçel). İstanbul: Habitus Kitap.
• Thomson, George (2021). Aiskhylos ve Atina Tragedyanın Kökeni (Çev. M. H. Doğan). İstanbul: Yordam Kitap.
• Wilkinson, Philip (2010). Efsaneler ve Mitler (Çev. E. Lakşe). İstanbul: Alfa Basım Yayım.
• Williams, Raymond (2018). Modern Trajedi (Çev. B. Özkul). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yıldız, Erdal, Güvenç Şar (2016). Herakleitos’un Oyunu Herakleitos Fragmanlarına Yorumlar. İstanbul: Dergâh Yayınları.