Rusya Federasyonu ve Türkiye Arasında Dış Ticaretin Yapısı ve Gelişimi

Yıl 2021, Sayı: 6, 154 - 176, 31.12.2021

Yılmaz Aydın

https://doi.org/10.48068/rusad.1025492

Cited By: 3

Öz

Yaklaşık 17 milyon kilometre karelik yüz ölçümü ile dünyanın en büyük ülkesi konumunda olan Rusya veya resmi adıyla Rusya Federasyonu, 144 milyon nüfusa sahiptir. Özellikle, doğal gaz, petrol, demir, bakır ve diğer maden kaynakları ile büyük bir enerji ve hammadde potansiyeline sahip Rusya 1991 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılması ile birlikte uzun bir süre ekonomik sorunlarla uğraşmak zorunda kalmıştır. Oldukça sıkıntılı geçen bu dönemden sonra 1999 yılında toparlanmaya başlayan ekonomi yaşanan küresel krizin ardından 2009 yılında daralma göstermiştir. Ancak kısa süre sonra hızlı bir şekilde iyileşme gösteren ekonomi, bu kez de petrol fiyatlarında düşüş ve Ukrayna krizi sebebiyle Batılı devletlerin uyguladığı yaptırımlar sonucunda tekrar resesyon sürecine girmiştir. 2017 yılında GSYİH’nın %1,8 oranında arttığı Rusya önemli miktarda dış ticaret fazlası vermektedir. Rusya ile Türkiye arasındaki ticari ilişkiler 2015 yılında yaşanan Uçak Krizi sonucunda kesintiye uğramış olsa da sonrasında ciddi ilerleme göstermiştir. 2020 yılı itibariyle Türkiye, Rusya’nın ihracat yaptığı ülkeler arasında 3. sırada yer almaktadır. Türkiye ve Rusya arasında gerçekleşen ikili ticarette Rusya istisnasız her yıl ticaret fazlası vermiştir. Rusya’nın Türkiye ile gerçekleştirdiği ticaretin yapısı incelendiğinde, ihraç malları arasında enerji ve demir metalleri; ithal malları arasında ise meyve ve kuruyemişin ilk sırada yer aldığı görülmektedir. Bununla birlikte 2019 yılında Türkiye’ye en fazla turist gönderen ülke yaklaşık 7 milyon kişi ile Rusya olmuştur. Bu durum, Türkiye’nin Rusya’ya karşı verdiği dış ticaret açığının bir kısmının karşılanması anlamına gelmektedir. Bu çalışmada SSCB döneminde Türkiye ile ekonomik ilişkiler incelendikten sonra Rusya ve Türkiye arasında ticari ilişkiler ayrıntılı bir şekilde analiz edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Rusya ve Türkiye, dış ticaret, Rusya ekonomisi, Türkiye ekonomisi

The Structure and Development of Foreign Trade Between Turkey and the Russian

Öz

Russia or Russian Federation as its official name, which is the largest country in the world with an area of 17 million km2, has a population of 144 million. Russia, especially with its natural gas, oil, iron, copper and other mineral resources, has a great potential for energy and raw materials. After the dissolution of the Soviet Union in 1991, economic problems began and economic recession was experienced. The economy began to grow in 1999 and continued to grow until 2009. However, the economy, which recovered rapidly after the global crisis in 2008, reentered the recession due to the decline in oil prices and the sanctions imposed on Western states because the Ukrainian crisis. Russia, which has increased its GDP by 1.8% in 2017, gives a significant amount of foreign trade surplus. Although the trade relations between Turkey and Russia interrupted as a result of the Aircraft Crisis in 2015, it showed later significant progress. Turkey ranks 3th among countries that most imports from Russia. Analyzing the structure of trade between Russia and Turkey shows that energy and ferrous metals are most exported goods to Turkey and fruits are the most imported goods from Turkey. In 2019, Turkey was visited by 7 million russian tourists who ranked 1th between foreign tourists. The aim of this study is to analyse trade relations between Russia and Turkey in detail after examination of the basic indicators for the Russian economy.

Anahtar Kelimeler

Russia and Turkey, external trade, Russian economy, Turkish economy

Структура и развитие внешней торговли между Турцией и Российской Федерацией

Öz

Россия или Российская Федерация, как она именуется официально - крупнейшая страна в мире с площадью 17 миллионов км2 и населением 144 миллиона человек. Россия с ее природным газом, нефтью, железом, медью и другими полезными ископаемыми обладает огромным энергетическим и сырьевым потенциалом в мировой экономике. После распада Советского Союза и образования Российской Федерации в 1991 году в стране начались экономические проблемы, сопровождавшиеся спадом во всех отраслях. Впоследствии, ее экономика начала расти в 1999 году, что продолжалось до 2009 года. Быстро восстановившись после мирового экономического кризиса в 2008 году, она затем вошла в рецессию из-за падения цен на нефть и политики санкций, введенных во взаимоотношении с западными странами из-за украинского кризиса. Россия, увеличившая свой ВВП на 1,8% в 2017 году, дает значительный профицит внешней торговли. Хотя торговые отношения между Турцией и Россией были прерваны в результате “авиационного кризиса” в 2015 году, в дальнейшем они показали значительный прогресс. Турция занимает третье место среди стран с наибольшим импортом из России. Анализ структуры торговли между странами показывает, что энергоресурсы и черные металлы являются наиболее экспортируемыми товарами в Турцию из России, а фрукты - наиболее импортируемым товаром в Россию из Турции. В 2019 году Турцию посетили 7 миллионов российских туристов, которые заняли первое место среди иностранных туристов. Целью данного исследования является подробный анализ особенностей русско-турецких торговых отношений в контексте изучения макроэкономических показателей российской экономики.

Anahtar Kelimeler

Россия и Турция, внешняя торговля, экономика России, экономика Турции

Kaynakça

• Arafat, Mohamad and Alnuaimy, Luqman O. Mahmood, “The Turkish-Russian Relations in the Era of AKP”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi 13/2 (2011 ): 103-133.
• Aydın, Kenan; Bulut, Emrah ve Öztığ, L. İdil. “The Economic İmpact of the Suitcase Trade on Foreign Trade: A Regional Analysis of the Laleli Market”, International Business Research 9/10 (2016): 13-24.
• Aydın, Yılmaz. “Rusya’da İşgücü Piyasasında Temel Eğilimler ve Fiyat Uyumu”, TRAD - Türkiye Rusya Araştırmaları Dergisi 4 (Kış 2020): 166-168.
• Bulut, Remzi. “SSCB’nin Dağılması ve Rusya Federasyonu’nda Serbest Piyasaya Geçiş”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 1/2 (2014): 7-19.
• Götz, Roland. “Die russische Wirtschaft braucht keinen Kurswechsel, sondern die Fortentwicklung begonnener Reformen”, Osteuropa 47/8 (August 1997): 772-790.
• Güneş, Erdoğan ve Emrah Turmuş, “Dünyada ve Türkiye’de Gıda Güvenliği/Güvencesinin Hububat Sektörü Yönüyle Değerlendirilmesi”, Türkiye Biyoetik Dergisi 7/3 (2020): 124-143. Isachenko, Daria. “Türkei und Russland: Die Logik einer konfliktträchtigen Zusammenarbeit”, Centrum für angewandte Türkeistudien CATS, SWP-Studie 16, Berlin, September 2021.
• Kılıçkan, Zişan Y. “Uçak Krizi Öncesi Ve Sonrasında Türkiye- Rusya Ekonomik İlişkilerinin Analizi”, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi 56/2 (2021): 1284-1312
• Korhan, Tuğba. “Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Yıllarında Türk-Rus Ticari Ve Ekonomik İlişkileri Üzerine”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1/24 (2012): 91-104.
• Küçük, Yalçın. Türkiye Üzerine Tezler: 1908-1998, 1. Cilt. İstanbul: Tekin Yayınevi, 2005.
• Küçük, Yalçın. Türkiye Üzerine Tezler: 1908-1998, 2. Cilt. İstanbul: Tekin Yayınevi, 2005.
• Masumova, Nigyar R. “Russia and Turkey: Resetting Economic Partnership”, PERCEPTIONS 23/2 (2018): 33-50.
• Özel, Soli ve Gökçe, U. Belkıs. “Türkiye-Rusya İlişkilerinin Ekonomik Boyutu”, edam Dış Politika & Güvenlik 11 (Temmuz 2019): 1-27
• Pankov, Vladimir. “Die Russische Wirtschaft zu Beginn des 21. Jahrhunderts”. Wirtschaft und Gesellschaft 27/2 (2001): 187-218.
• Sarıaslan, Fatma. “Türkiye’nin Rusya Federasyonu ile İlişkilerinde Ekonominin Rolü”, Avrasya İncelemeleri Dergisi VIII/II (2019): 174-216
• Tokgöz, Erdinç. “Dünden Bugüne Türkiye-Rusya Ekonomik İlişkilerinde Üç Büyük Dönem”, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1/1 (2011): 6-14.
• Ünal, E. Ayşe. “İkili dış ticaret dengesi ve reel döviz kuru ilişkisi: Türkiye-Rusya örneği. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 14/2 (2021): 542–558.
• Yalçınkaya, Alaeddin. “Kuruluşundan Günümüze Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü”, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi • Cilt 5, Özel Sayı (Nisan 2017): 1-6.
• Yüksel, Serhat. “Rusya Ekonomisinde Büyüme, İşsizlik ve Enflasyon Arasındaki Nedensellik İlişkileri”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 53/614 (2016): 43-57.
• Zengin, Eyüp.“Türkiye ve Rusya Federasyonu Ticari İlişkileri”, Avrasya İncelemeleri Dergisi (AVİD), IV/1 (2015): 61-103.