The Legal Dimension of Mandatory Vaccine Discussions in the Context of Covid 19

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: S-1, 37 - 50, 31.10.2021

Sevtap Metin

https://doi.org/10.26650/JARHS2021-958025

Öz

Objective: The study aims to analyze the issue of whether the application of vaccines developed in the COVID-19 pandemic can be legally enforced in terms of both international law and domestic law. Materials and Methods: Within the scope of the study, the jurisprudence of both the European Court of Human Rights and the Turkish Constitutional Court, which shows whether vaccinations can be made compulsory in general and the legal conditions of this, has been scanned. Legal normative analysis was made with the obtained data and then it was applied to COVID-19 vaccines by using the analogy method. Results: If COVID-19 vaccines are made compulsory, this situation will constitute an interference with fundamental rights and freedoms, as it does not meet the legality requirement in all aspects in our current Turkish legal system. Conclusion: Although it was quite successful in the period it was made, the 1930 Public Health Law is far from meeting the needs. There is no clarity in the Public Health Law on what kind of sanctions may be faced by those who do not comply, if the vaccines developed in the fight against the COVID-19 pandemic epidemic are made mandatory. Today, the authorities of the administration in the field of general health need to be rearranged by law in accordance with today's conditions.

Anahtar Kelimeler

Mandatory Vaccination, COVID-19 vaccines, proportionality principle, Public Health Law

Covid-19 Bağlamında Zorunlu Aşı Tartışmalarının Hukuki Boyutu

Öz

Amaç: Çalışma, COVID-19 pandemisinde geliştirilen aşıların uygulanmasının, hukuki açıdan zorunlu tutulup tutulamayacağı meselesinin gerek uluslararası hukuk gerekse iç hukuk düzeni açısından analiz edilmesini amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Çalışma kapsamında gerek Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) gerek Türk Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) genel olarak aşıların zorunlu tutulup tutulamayacağı ve bunun hukuki koşullarını gösteren mahkeme içtihatları taranmıştır. Bu verilerden elde edilen sonuçlar ile hukuki normatif analiz yapılmış ve daha sonra benzetme/ analoji yönteminden yararlanılarak COVID-19 aşılarına uygulanmıştır. Bulgular: COVID-19 aşılarının zorunlu tutulması halinde bu durum halihazırdaki hukuk düzenimizde yasallık koşulunu bütün unsurlarıyla karşılamadığından temel hak ve özgürlüklere müdahale teşkil edecektir. Sonuç: Yapıldığı dönem itibariyle oldukça başarılı olsa da 1930 tarihli Umumi Hıfzısıhha Kanunu ihtiyacı karşılamaktan uzaktır. COVID-19 pandemi salgını ile mücadelede geliştirilen aşıların olunması zorunlu tutulduğu takdirde, buna uymayanların ne tür yaptırımlarla karşılaşabileceğine dair Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nda açıklık bulunmamaktadır. Bugün için idarenin genel sağlık alanındaki yetkilerinin günümüz koşullarına uygun şekilde kanunla yeniden düzenlenmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Zorunlu aşılama, Covid-19 aşıları, Umumi Hıfzısıhha Kanunu, orantılılık ilkesi

Kaynakça

• 1. Akkoyunlu SA. Genel Sağlığın Korunmasına İlişkin İdari Bir Faaliyet Olarak Aşı Uygulamasının Kanuniliği. EÜHFD 2017;XXI (1–2): 43-73.
• 2. Ruacan Ş,Türker K, Oder BE. Bilim Akademisinin Aşılama İle İlgili Görüşü. Bilim Akademisi Derneği-34 – 179/148, www.bilimakademisi. org, Temmuz 2015 (Erişim Tarihi; 31.05.2021).
• 3. Okyay RA,Akbaba M, Kirkit E. Aydınlatılmış Onam ve Aşılama. Turk J Public Health, 2015;13 (2):151-9.
• 4. Turhan Kasapoğlu M. İdari kolluk yetkisi bağlamında zorunlu aşı uygulaması. Hacettepe HFD 2019;9(1):1-40.
• 5. Çapar A. Salgın hastalık dönemlerinde idare tarafından kamu sağlığı gerekçesiyle getirilebilecek “zorunlu aşı” uygulaması üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Necmettin Erbakan Hukuk Kongresi Bildiri Tam Metin Kitabı 10-12 Nisan 2021; Editör: Nuran Koyuncu. s.136-55.
• 6. Moorthy G. Compulsory COVID-19 Vaccination? Only as a Policy of Last Resort. Voices in Bioethics 2020;(6):1-8.
• 7. Gur-Arie R, Jamrozik E, Kingor P. No Jab, No Job? Ethical Issues in Mandatory COVID-19 Vaccination of Healthcare Personnel. BMJ Global Health 2021;;6(2):e004877. doi:10.1136/ bmjgh-2020-004877.
• 8. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Europe Court of Human Rights (ECHR), Carlo Boffa and 13 others v/San Marino, 15/01/1998, Application No. 26536/95, HUDOC.)
• 9. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Europe Court of Human Rights (ECHR, Case of Solomakhin v. Ukraine, 24/09/2012, Application No. 24429/03. HUDOC)
• 10. Kale Özçelik F. Hakların Çatışması ve Dengelenmesi Bağlamında Çocuklara Yönelik Zorunlu Aşı Uygulaması (Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Ekseninde Bir İnceleme). Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2020;10(2):47-77.
• 11. Krasser A. Compulsory Vaccination in a Fundamental Rights Perspective: Lessons from the ECtHR. ICL Journal 2021;15(2):207-33.
• 12. T.C.Anayasa Mahkemesi Kararlar Bilgi Bankası. Halime Sare Aysal. B. No:2013/1789, R.G. Tarih ve Sayı:24/12/2015-29572.
• 13. T.C.Anayasa Mahkemesi Kararlar Bilgi Bankası. Muhammed Ali Bayram. B.No:2014/4077, R.G. Tarih ve Sayı: 26/10/2016- 29869.
• 14. Kara M. Anayasa Mahkemesi’nin Zorunlu Aşıya Yaklaşımı. Anayasa Mahkemesinin Zorunlu Aşı Kararı. İzmir Tabip Odası Yayınları; Nisan 2017. s.37-48.
• 15. Hakeri H. Tıp Hukuku. Ankara: Seçkin Yayınevi; 2021.s. 437-55.
• 16. Aktaş EÖ. Anayasa Mahkemesinin 2013/1789 Başvuru Nolu Kararı Açısından Zorunlu Aşılama. Anayasa Mahkemesinin Zorunlu Aşı Kararı. İzmir Tabip Odası Yayınları; Nisan 2017.s.7-12.
• 17. Şeker G. Anayasa Mahkemesi’nin Zorunlu Aşıya İlişkin Bireysel Başvuru Kararlarının Objektif Etkisinin İdare Hukuku Açısından Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2021;29(1):659-93.
• 18. Anayasa Mahkemesi, Karşı Oy görüşü: Bireysel Başvuru Numarası: 2013/1789, KT: 11/11/2015).
• 19. Şirin T. Tehlikeli Salgın Hastalıklarla Anayasal Mücadeleye Giriş. Anayasa Hukuku Dergisi 2020;9(17):43-146.
• 20. Kanadoğlu K. Zorunlu Aşının Anayasallığı. https:// blog.lexpera.com.tr/zorunlu-asininanayasalligi/# fn9 Erişim Tarihi 11.06.2021.
• 21. Etiler N. Yükselen Bir Toplum Sağlığı Sorunu Olarak: Aşı Reddi. Hukuk Defterleri 2019; 18: Erişim Tarihi: 10.06.2021 http://hukukdefterleri. com/yukselen-bir-toplum-sagligi-sorunuolarak- asi-reddi/
• 22. World Health Organization. COVID-19 and mandatory vaccination: Ethical considerations and caveats. 13 April 2021, WHO-2019-nCoVPolicy- brief-Mandatory-vaccination-2021.1- eng.pdf (203.0KB)
• 23. Topçu İ, Nasuhbeyoğlu N. Gen Düzenleme Teknolojileri Bağlamında COVID-19 Aşı Çalışmaları ve Etik Sorunlar. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi 2020;25(3):274-84.
• 24. McMillan A. Mandatory vaccination: legal, justified, effective? International Bar Association; Friday 19 March 2021, https:// www.ibanet.org/article/70E1F93E-A23B-4F1AA596- AEEF84750241
• 25. Mercan AE. İşverenin COVID-19 Aşısını Zorunlu Tutup Tutamayacağı Hakkında. https://www.mtopaloglu.av.tr/img/makaleler/ isverenin-covid-19-asisini-zorunlu-tutuptutamayacagi- hakkinda-881.pdf
• 26. Schwartz JL. Evaluating and Deploying COVID-19 Vaccines - The Importance of Transparency, Scientific Integrity, and Public Trust. The New England Journal of Medicine 2020;383(18):1703-5.
• 27. Savulescu J. Good reasons to vaccinate: mandatory or payment for risk? J Med Ethics 2021;(47):78–85.
• 28. Öğüt, İS, Akbulut O. Covid 19 Aşısı ve Hukuk. Tıp Hukuku Dergisi 2021;19:33-118.
• 29. Canatar T. Hukuki Ve Etik Boyutlarıyla Zorunlu Aşı. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Yüksek Lisans Programı Biyotıp Etiği Ve Hukuk Dersi Yüksek Lisans Final Ödevi: İstanbul 2021. s.7-9.
• 30. Gülçür A. AİHM ve Türk Anayasa Mahkemesi’nin Kararları Işığında Hukuki Kesinlik (Belirlilik) İlkesinin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 2018;24(1):149-17.
• 31. "TURCOVAC aşısı ekimde seri üretime geçecek". Erişim Tarihi: 3.08.2021 https://www. trthaber.com/haber/gundem/turkovac-asisiekimde- seri-uretime-gececek-607770.html
• 32. Çalık Göçümlü B. FDA’nın BioNTech’e verdiği ‘tam onay’ aşının tartışmasız kullanılabileceğini teyit etti”, 25.08.2021 https://www.aa.com.tr/ tr/koronavirus/fdanin-bionteche-verdigi-tamonay- asinin-tartismasiz-ku