Özel sektör çalışanların örgüt kültürü ve karizmatik liderlik özelliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 4, 339 - 346, 01.12.2017

İlker Duran

Öz

OzetBu araştırmanın amacı, özel sektör çalışanların karizmatik liderlik özellikleri ile örgüt kültürü düzeylerini incelemektir. Araştırmanın örneklemini, tesadüfi olarak seçilen İstanbul ilinde tekstil ve metal sanayi, çalışanlarından 301 kişi oluşturmaktadır. Araştırmada Karizmatik Liderlik Ölçeği ve Örgüt Kültürü Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise t testi ve F testi (Tek Yönlü Varyans Analizi) ve Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı tekniklerinden yararlanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda özel sektör çalışanların cinsiyetleri ile örgüt kültürü düzeyleri arasında anlamlı farklılıklar bulunamazken vizyon belirleme, çevresel duyarlılık ve statükoyu sürdürmeme boyutlarında kadın özel sektör çalışanların lehine anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Eğitim seviyesi değişkenine bakıldığında lisans ve üstü olan çalışanların örgüt kültür düzeyi, lise eğitim düzeyine sahip olan çalışanlara göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Ayrıca araştırma sonucunda örgüt kültürü ile üye ihtiyaçlarına duyarlılık, vizyon belirleme ile çevresel duyarlılık , vizyon belirleme ile kişisel risk arasında pozitif ve anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır. Elde edilen bulguların örgüt kültürüne yönelik yapılacak çalışmalara ışık tutacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Karizmatik lider, örgüt kültürü, özel sektör çalışanı

Organizational cultures and charismatic leadership of private employees are investigated with regard to some variables

Öz

AbstractThe aim of this research is to examine the charismatic leadership features and organizational culture levels of the private sector employees. The sample of the research consists 301 persons who was incidentally selected from the the textile and metal industry in Istanbul. The Charismatic Leadership Scale and Organizational Culture Scale were used in the research. In the analysis of the data, t-test and F-test (one way variance analysis) and Pearson Moments Multiplication Correlation Coefficient techniques were used. While as a result of the analysis, there were not found significant differences between the gender and organizational culture levels of the private sector employees, there were found significant differences the determination a vision, environmental awareness, in the dimensions of not continuing the status quo in favor of women's who work in private sector. When the educational level variable is examined, the level of organizational culture of the employees with a undergraduate or graduate is found to be significantly higher than employees with a high school education level. Also, as a result of research positive and significant relationship were found between sensitivity to the needs of members with organizational culture, environmental awareness with vision determination, personal risk with vision determination. It is thought that the findings which were found, shed light on studies to be done intended for organizational culture.

Anahtar Kelimeler

Charismatic leader, organizational culture, private sector employee

Kaynakça

• Aslan, M. (2009), Değerler Eğitiminde Kahramanlardan Yararlanma, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Tokat
• Aykanat, Z. (2010). Karizmatik liderlik ve örgüt kültürü ilişkisi üzerine bir uygulama, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek lisans tezi, Karaman.
• Bakan, İ. (2004). Yöneticiler İçin Başarı Stratejileri. Beta Yayım, İstanbul.
• Bakan, İ.(2008). Örgüt Kültürü” Ve “Liderlik” Türlerine İlişkin Algılamalar İle Yöneticilerin Demografik Özellikleri Arasındaki İlişki: Bir Alan Araştırması, KMU İİBF Dergisi 10 (14), 25-36.
• Baltaş, A. (2000). Değişimin İçinden Geleceğe Doğru Ekip Çalışması ve Liderlik, İstanbul:Remzi Kitabevi
• Bass B, Avolio, B. ve Atwater, L. (1996) The Transformational and Transactional Leadership of Men and Women, Applied Psychology: An International Review, 45, 5-34.
• Baytok, A. (2006), Hizmet İşletmelerinde Örgüt Kültürünün Oluşturulmasında Liderin Rolü, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Doktora tezi, Afyon
• Ceylan, A., Ertürk, A., Mutlu, M. Ve Palacı, M. (2001). Charismatic Leadership and Organizational Commitment In Public Service Organizations, Boğaziçi Journal, 15 (2), 129-139.
• Conger, J. A., & Kanungo, R. N. (1994). Charismatic leadership in organizations: Perceived behavioral attributes and their measurement. Journal of organizational behavior, 439-452.
• Eagly A H ve Johnson B T (1990) Gender and Leadership Style: A Meta-Analysis, Psychological Bulletin, 108.
• Edwards, E. R. (2012). Charisma, and The Fictions Of Black Leadership. University Of Minnesota Press, London, UK.
• Erçil, Y. (1997). Lineer Olmayan Karizmatik Liderlik Modeli, 21.Yy.Liderlik Semp., Cilt-2, Deniz Harp Okulu, Tuzla- İstanbul, 535.
• Gül, Hasan (2003), Karizmatik Liderlik Ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Aksaray Ve Karaman Emniyet Müdürlüklerinde Yapılan Bir Araştırma, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Doktora tezi, Gebze
• Hopfl, H. (1992). The Making Of The Corporate Acolyte:Some Thoughts On Charismatic Leadership And The Reality Of Organizational Commitment, Journal Of Management Studies, 29 (1), 23-33.
• House, R. J., Javidan, M., Hanges, P. ve Dorfman, P. (2002). “Understanding cultures and implicit leadership theories across the globe: An introduction to project GLOBE”. Journal of World Business, 37, 3-10.
• İpek, C. (2012). Öğretmen Algılarına Göre Ortaöğretim Kurumlarında Örgütsel Kültür ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(3), 399-434.
• İzgören, A. Ş. (2010). Başarıya Giden Yol. Elma Yayınevi, İstanbul
• Kalkan, A. (2013). Algılanan örgüt kültürünün örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisi: kuramsal ve görgül bir araştırma, Doctoral dissertation, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Koçel, T. (2001). İşletme Yöneticiliği. Beta Basım, İstanbul
• Korte, R. F. ve Chermack, T. J. (2006). Changing organizational culture with scenario planning. Futures, 1-12.
• Ogbonna, E. ve Harris, L. C. (2000). Organizational culture and performance: empirical evidence from UK companies. International Journal of Human Resource Management, 11(4), 766-788.
• Oktay, E., & Hasan, G. Ü. L. (2003). Çalışanların Duygusal Bağlılıklarının Sağlanmasında Conger Ve Kanungo’nun Karizmatik Lider Özelliklerinin Etkileri üzerine Karaman Ve Aksaray Emniyet Müdürlüklerinde Yapılan Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (10), 403-428.
• Ray, S. (2011). An Insight into the Vision of Charismatic Leadership: Evidence from Recent Administrative Change in West Bengal Province of India. European Journal of Business and Management, 3(9).
• Rowden, R. W. (2000). The Relationship Between Charismatic Leadership Behaviours And Organizational Commitment, Leadership & Organization Development Journal, 21 (1).
• Tsui, A. S., Zhang, Z., Wang, H., Xin, K. R. ve Wu, J. B. (2006). Unpacking the relationship between CEO leadership behaviour and organizational culture. The Leadership Quarterly, 17, 113-137.
• Uyguç, N., Duygulu, E. Ve Çıraklar, N. (2000). Dönüşümcü Liderlik,Etkileşimci Liderlik ve Performans, Erciyes Üniversitesi 8.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri Kitabı, 587-596.
• Vural, Z. Akıncı, B. Ve Coşkun, G. (2007). Örgüt Kültürü