Şanlıurfa il merkezindeki yaşlılarda depresyon görülme durumu ve etkileyen faktörler

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 4, 119 - 125, 01.12.2016

Hüseyin Eriş , Feray Kabalcıoğlu Burcu Kara

Öz

Depresyon, yaşlı nüfusu etkileyen yaygın psikiyat¬rik bozukluklardan biridir. Bu çalışmanın amacı, Şanlıurfa il merkezindeki iki mahallede yaşayan yaşlılarda depresyon belirtilerin görülme sıklığı ve depresyon belirtiler ile ilişkili faktörlerin belirlenmesidir. Kesitsel nitelikteki bu araştırma, ocak – haziran 2014 tarihleri arasında Şanlıurfa İl Merkezine bağlı Bağlarbaşı ve Ulubatlı mahallelerinde gerçekleştirilmiştir. İlgili bölgede 50 yaş üzeri olan toplam kişi sayısı 1.385 olarak bulunmuş olup, çalışmamızın evrenini oluşturmaktadır. Çalışmada örneklem seçilmemiş, saha taraması şeklinde tüm evrene ulaşılması hedeflenmiştir. Çalışmada 2 mahallede toplamda 948 kişi üzerinde yürütülmüş olup, evrenin %68,44'üne ulaşılarak tamamlanmıştır. Araştırmamızda veri toplama aracı olarak, yaşlılara ait hastalığı ortaya çıkarmasında rol oynadığı düşünülen bazı sosyo-demografik faktörlerden oluşturulan soru kâğıdı geliştirilmiş, depresyon durumunu saptayabilmek içinse, Hamilton tarafından geliştirilen Geriatrik Depresyon Ölçeği (GDÖ) kullanılmıştır. SPSS 11.5 istatistik paket programı kullanılarak veri tabanı oluşturulmuş ve veri girişi yapılmıştır. Tekli analizlerde Ki-kare testi, tekli analizlerde anlamlı bulunan değişkenlerle regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmaya katılan katılımcıların %38,7’sinin depresyon gelişimi açısından düşük risk grubunda olduğu, %61,3’ünün ise yüksek risk grubunda olduğu tespit edilmiştir. Kadın olmak 1,49 kat, eğitimsiz olmak ise 1,73 kat depresyon gelişimi riskini artırmaktadır (p<0,05). Diğer bağımsız değişkenler ile depresyon gelişimi açısından ilişki bulunmamıştır. Yaşlılarda depresyon belirtilerin görülme prevelansı yüksek olduğu için, özellikle birinci basamak sağlık sistemleri olmak üzere, yaşlıların sağlık hizmet talebinde bulunduğu her basamakta erken tanı ve etkin tedavinin sağlanabilmesi için ruh sağlığı taramalarının rutin olarak yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Depresyon, Geriatri, Ruhsal Soru

Şanlıurfa province of depression among the elderly status and factors affecting the city center

Öz

Depression is one of the most common psychiatric disorders affecting the elderly population. The purpose of this study, elderly people living in two neighborhoods in the city of Sanliurfa depression / depressive symptoms, the incidence of depression and / to determine the factors associated with depressive symptoms. The cross-sectional nature of this study, stove - between June 2014 and depending on the Sanliurfa Province Center Bağlarbaşı Ulubatlı were carried out in the neighborhood. the total number of people aged over 50 in the respective region was found to be 1.385, constitute the universe of our study. selected study sample, by working as a field research aimed to reach the entire universe. The study was conducted on a total of 948 people in two neighborhoods has been completed, reaching 68,44% of the universe. As data collection tool in our research, it developed the questionnaire created some socio-demographic factors are thought to play a role in revealing the disease of the elderly, if the house is to determine the depression cases, the Geriatric Depression Scale developed by Hamilton (GDS) was used. SPSS 11.5 statistical database was created using the program and data entry is made. Chi-square test in univariate analysis, the variables with significant regression analysis was performed in a single analysis. 38.7% of the respondents in the survey is the low-risk group for the development of depression, while 61.3% were found to be at high risk. Women have 1.49 times and 1.73 times increase the risk of being uneducated development of depression (p <0.05). Other arguments have no relationship for the development of depression. Because elderly depression / depressive symptoms seen prevalence is high, especially primary health care systems, should be made as routine mental health screening to ensure early diagnosis and effective treatment in all places where the demand for services health of the elderly.

Anahtar Kelimeler

Depression, Geriatrics, Mental Health Problem

Kaynakça

• Birleşmiş Milletler Dünya Nüfus Beklentileri 2012 Raporu. Available at: http://esa.un.org/unpd/wpp/Documentation/ publications.htm. Accessed: 12.05.2016
• WHO. Available at: http://www.who.int/topics/ageing/en/ Accessed: 05.05.2016.
• WHO. Avaliable at: http://www.who.int/mediacentre/ factsheets/fs404/en/Accessed: 21.01.2016.
• Gorman M. Development andtherights of olderpeople. In: Randel J, et al.,Eds. The ageing and developmentreport: poverty, independence and the world’s older people. London, Earthscan Publications Ltd.:3-21, 1993.
• Koptagel-İlal G. Yaşlılıkta Psikosomatik Hastalıklar. Nöropsikiyatri Arşivi, 29(1) :3-14, 1992.
• Bingöl G, Demir A, Karabek R, Kepenek B, Yıldırım N, Kaytaz EG. Bazı değişkenler açısından 65 yaş üstü bireylerin depresyon düzeylerinin incelenmesi. Göztepe Tıp Dergisi 25(4):169-176, 2010.
• Beğer T, Yavuzer H. Yaşlılık ve Yaşlılık Epidemiyolojisi, Klinik Gelişim, 25: 1-3, 2012.
• OsvaldoP. Almeıda, ShırleyA. Almeıda, 1999, ShortVersıons Of The Gerıatrıc Depressıon Scale: A Study Of Theır Valıdıty For The Dıagnosıs Of A Major Depressıve Epısode Accordıngto ıcd-10 anddsm-ıv, Internatıonal Journal Of GerıatrıcPsychıatry, Int. J. Geriat. Psychiatry 14, 858±865, 1999.
• Özmenler K. Yaşlılık çağı depresyonları. Duygudurum Dizisi, 3:109-15, 2001.
• Tamam L, Öner S. Yaşlılık Çağı Depresyonları, Demans Dergisi, 1, 50-60, 2001.
• Yüksel N. Yaşlılık çağı depresyonları. Geriatri,1:19-23, 1998.
• Göktaş K, Özkan. Yaşlılarda Depresyon, Türkiye’de Psikiyatri, 8(1):30-37, 2006.
• Uçku R. Küey L. Yaşlılarda depresyon epidemiyolojisi- yarıkentsel bir bölgede 65 yaş üzeri yaşlılarda kesitsel bir alan araştırması- Nöropsikiyatri Arşivi, 29:15-20, 1992.
• Kaya B. Yaşlılık ve Depresyon – 1- TurkishJournal of Geriatrics, Geriatri 2 (2): 76-82, 1999.
• Altay B, Üstün G. Bir Üniversite Hastanesinde Yatan Yaşlı Hastalarda Depresyon Riski ve Bazı Sosyo-Demografik Özelliklerin Etkisi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 3(2), 2012.
• TNSA 2013. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2013/ rapor/TNSA_2013_ana_rapor.pdf Accessed: 16.05.2016.
• Zunzunegui MV,Beland F, Llacer A, Leon V. Gender difference in depressive symptoms among Spanish elderly. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol., 33(5): 195-205, 1998.
• Beekman AT,Copeland JR, Prince MJ. Review of community prevalence of depression in later life. Br J Psychiatry, 174: 307-311, 1999.
• Güz H, Yaman MA, Dilbaz N. Fiziksel hastalığı olan yaşlılarda depresyon ve diğer psikiyatrik belirtiler. Türkiye’de Psikiyatri, 9(1): 44-49, 2007.
• Ünal S, Özcan E. Depresyonda hazırlayıcı, ortaya çıkarıcı ve koruyucu etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 1(1): 41-45, 2000.
• Keskinoğlu P, Pıçakçıefe M, Giray H, Bilgiç N, Uçku R, Tunca Z. Yaşlılarda depresif belirtiler ve risk etmenleri. Genel Tıp Dergisi, 16(1):21-26,2006.
• Taycan SE, Kaya FD, Taycan O, 2014. Psikiyatri Polikliniğine Başvuran Bir Grup Yaşlıda Huzurevi ya da Aile ile Kalmanın Depresyon ve Anksiyete Düzeyine Etkisi. Klinik Psikiyatri, 17:73-82, 2014.