Türkiye’de Gebelikle İlgili Web Sitelerinin Özelliklerinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 4, 252 - 256, 01.12.2020

Deniz Akyıldız Hacer Var

Öz

Amaç: Bu çalışma Türkiye’de gebelik hakkında bilgi ve destek sağlama amacıyla hazırlanmış web sayfalarının niteliği ve bilgi içeriklerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma tanımlayıcı tipte olup, Kasım 2018 ve Şubat 2019 tarihleri arasında, Google arama motoruna “gebelik bilgi” ve “hamilelik bilgi” anahtar kelimeleri yazılarak iki farklı arama yöntemiyle ulaşılan, dâhil edilme kriterlerini taşıyan toplam 42 web sitesi ile gerçekleştirilmiştir. Veriler anket formu ile toplanmış ve verilerinin değerlendirilmesinde sayı ve yüzde hesaplamaları kullanılmıştır. Bulgular: Çalışma kapsamına dâhil edilen web sitelerinin çoğunun gebelikte günlük yaşam (%90,5), beslenme (%88) ve emzirme (%78,6) konularını içerdiği, büyük çoğunluğunda reklam içerdiği (%61,9) ve gizlilik ve etik konuların (%72,3) belirtilmediği saptanmıştır. Sitelerin çoğunun kim tarafından kurulduğu ve yönetildiğinin belirsiz olduğu (%59,5), sadece %16,6’sının hekim tarafından yönetildiği belirlenmiştir. Bilgi içeriğinde tıbbi terim kullanıldığı (%80,9) ve herhangi bir kaynak gösterilmediği (%95,2) belirlenmiştir. Sonuç: Gebelik ile ilgili bilgi sunan web sitelerinin kim tarafından kurulduğu ve yönetildiğinin çeşitlilik barındırdıkları ve çok azının yetkin olan sağlık profesyoneli tarafından yönetildiği görülmüştür. Sunulan bilgilere yönelik kaynak ve bilgilerin güncelleme tarihinin belirtilmemesi, bilgi içeriğinde tıbbi terim kullanılması, gizlilik ve etik konuların belirsizliği önemli sorunlar arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Web sitesi, gebelik, web eğitimi, ebelik

Kaynakça

• Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). (2019). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, Erişim tarihi: 24.05.2020. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1028#.
• Demir, Y., & Gözüm, S. (2011). Sağlık eğitiminde yeni yönelimler; Web destekli sağlık eğitimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 4(4), 196-203.
• Özer, Ö., Şantaş, F., & Budak, F. (2012). Sağlık web sitelerinin kullanım düzeylerinin incelenmesi: Örnek bir uygulama. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1(4), 137-149.
• Gao, L. L., Larsson, M., & Luo, S. Y. (2013). Internet use by Chinese women seeking pregnancy-related information. Midwifery, 29(7), 730-735.
• Oscarsson, M. G., Medin, E., Holmström, I., & Lendahls, L. (2018). Using the internet as source of information during pregnancy-a descriptive cross-sectional study among fathers-to-be in Sweden. Midwifery, 62, 146-150.
• Narasimhulu, D. M., Karakash, S., Weedon, J., & Minkoff, H. (2016). Patterns of internet use by pregnant women, and reliability of pregnancy-related searches. Maternal and Child Health Journal, 20(12), 2502-2509.
• Bert, F., Gualano, M. R., Brusaferro, S., De Vito, E., De Waure, C., La Torre, G., ... & Siliquini, R. (2013). Pregnancy e-health: a multicenter Italian cross-sectional study on Internet use and decision-making among pregnant women. J Epidemiol Community Health, 67(12), 1013-1018.
• Song, H., Cramer, E. M., McRoy, S., & May, A. (2013). Information needs, seeking behaviors, and support among low-income expectant women. Women & Health, 53(8), 824-842.
• Koyun ÖÜ, Kesim ÖÜ. Gebelikte karar vermeye internetin etkisi: Sistematik bir inceleme, 3. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi Bildiri Kitabı, Kozaklı-Nevşehir 9-12 Eylül 2018; ss 9-21.
• Batman, D. (2018). Gebe kadınların gebelikleriyle ilgili araştırdığı konular ve bilgi kaynakları: nitel bir çalışma. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(3), 63-69.
• Larsson, M. (2009). A descriptive study of the use of the Internet by women seeking pregnancy-related information. Midwifery, 25(1), 14-20.
• Bryant-Comstock, K., Bryant, A. G., Narasimhan, S., & Levi, E. E. (2016). Information about sexual health on crisis pregnancy center web sites: Accurate for adolescents?. Journal of Pediatric and Adolescent gynecology, 29(1), 22-25.
• Bryant, A. G., Narasimhan, S., Bryant-Comstock, K., & Levi, E. E. (2014). Crisis pregnancy center websites: information, misinformation and disinformation. Contraception, 90(6), 601-605.
• Çapık, C., & Gözüm, S. (2012). The effect of web-assisted education and reminders on health belief, level of knowledge and early diagnosis behaviors regarding prostate cancer screening. European Journal of Oncology Nursing, 16(1), 71-77.
• Umut, A. L., & Madran, R. O. (2004). Web tabanlı uzaktan eğitim sistemleri: Sahip olması gereken özellikler ve standartlar. Bilgi Dünyası, 5(2), 259-271.
• Freda M.C. (2002). Perinatal patient education a practical guide with education handouts for patients. Lippincott Williams and Wilkins.
• Ursavaş, F. E., & İnan, F. Ş. (2019). Meme Kanseriyle İlgili Türkçe Web Sitelerinin Özelliklerinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 12(2).