0-1 HEDEF PROGRAMLAMA YÖNTEMİ KULLANILARAK HEMŞİRE ÇİZELGELEME PROBLEMİNİN ÇÖZÜMÜ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 3, 148 - 170, 01.12.2018

Buse Uslu , Neşet Bedir Şeyda Gür , Tamer Eren

https://doi.org/10.25279/sak.383756

Cited By: 4

Öz

Son yıllarda
gerek üretim sistemlerinde gerekse hizmet sistemlerinde müşteri memnuniyetinin
her geçen gün daha da zorlaştığı görülmektedir. Rekabet gücünü arttırma
yollarına başvuran işverenler, müşteriden önce hizmeti sunan kişilerin
memnuniyetini sağlamayı hedeflemişlerdir. Hastanelerin 7/24 hizmet vermesi
sebebiyle vardiya sistemi kurulmuştur. Fakat yanlış veya adil olmayan bir
vardiya sistemi sonucu çalışanların fiziksel ve psikolojik açıdan olumsuz
etkilendiği görülmektedir. Genellikle vardiya sisteminin çizelgesini,
hastanenin çalışma saatlerine uyumlu bir şekilde sorumlu baş hemşire
yapmaktadır.

Günlük hayatta karşılaşılan problemlerde
gerçekleştirilmesi istenen birden çok amaç olabilmektedir.  Bu gibi durumlarda karar verme aşamasında
aynı anda birden fazla hedefin sağlanabilmesi için geliştirilen hedef
programlama yöntemi avantajlı bir yöntem olarak ön plana çıkmaktadır. Bu
çalışmada ele alınan problem tipi için birden fazla hedefin karşılanmasını
sağlayan ve bu hedeflerde esneklik olmasına izin veren hedef programlama
yöntemi kullanılmıştır.
Ele alınan
bu problem tipinde vardiya sistemindeki dengesizlikleri ortadan kaldıracak ve
aynı zamanda hemşirelerin bazı özel durumlarına olanak sağlayan bir çizelge
oluşturulmuştur.
Bir devlet hastanesinden alınan veriler kullanılarak 0-1
hedef programlama yöntemi ile hemşire çizelgelemesi yapılan bu problemde elde
edilen sonuçlara göre hemşirelerin planlama yaklaşımlarındaki başarısını olumlu yönde
etkileyerek gerçekleştirilmesi istenen hedeflere ulaşıldığı,
adil ve dengeli bir çizelgelerin oluşturulduğu görülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Hastane yönetimi, devlet hastanesi, hemşire çizelgeleme, 0-1 hedef programlama

Kaynakça

• Aickelin, U., & White, P. (2004). Building better nurse scheduling algorithms. Ann Oper Res, 128(1), 159-177.
• Azaiez, M. N., & Al Sharif, S. (2005). A 0-1 goal programming model for nurse scheduling. Computers & Operations Research, 32(3), 491-507.
• Arikan, E. 2008. A performance comparison of polar codes and Reed-Muller codes. IEEE Commun Lett, 12(6).
• Bağ, N., Özdemir, N. M., & Eren, T. (2012). 0-1 Hedef programlama ve ANP yöntemi ile hemşire çizelgeleme problemi çözümü. International Journal of Engineering Research and Development, 4(1), 2-6.
• Beaulieu, H., Ferland, J. A., Gendron, B., & Michelon, P. (2000). A mathematical programming approach for scheduling physicians in the emergency room. Health Care Manag Sc, 3(3), 193-200.
• Capan, M., Hoover, S., Jackson, E. V., Paul, D., & Locke, R. (2017). Integrating nurse preferences and organizational priorities into nurse schedules–application to the neonatal intensive care unit. Proceedings of the 2017 Industrial and Systems Engineering Conference, 19-24.
• Constantino, A. A., Landa-Silva, D., de Melo, E. L., de Mendonça, C. F. X., Rizzato, D. B., & Romão, W. (2014). A heuristic algorithm based on multi-assignment procedures for nurse scheduling. Ann Oper Res, 218(1), 165-183.
• Dağdeviren, M., & Eren, T. (2001). Tedarikçi firma seçiminde analitik hiyerarşi prosesi ve 0-1 hedef programlama yöntemlerinin kullanılması. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 16(1).
• Ediz, A., & Yağdıran, Y. (2009). Hedef programlama tekniği ile menü planlaması. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 45-74.
• Eren, T., Varlı, E., & Aktürk, M. S. (2017). Tam gün vardiyalı ve özel izin istekli hemşire çizelgeleme probleminin hedef programlama ile çözümü. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 1-16.
• Gutjahr, W. J., & Rauner, M. S. (2007). An ACO algorithm for a dynamic regional nurse-scheduling problem in Austria. Comput Oper Res, 34(3), 642-666.
• Güngör, İ. (2002). Hemşire görevlendirme ve çizelgeleme sorununa bir model önerisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 77-94.
• Gür, Ş., Hamurcu, M., & Eren, T. (2017). Ankara'da Monoray projelerinin analitik hiyerarşi prosesi ve 0-1 hedef programlama yöntemleri ile seçimi. Pamukkale University Journal of Engineering Sciences, 23(4).
• Hakim, L., & Bakhtiar, T. (2017). The nurse scheduling problem: a goal programming and nonlinear optimization approaches. IOP Conf Ser-Mat Sci, 166(1), 012024.
• Ignizio, J. P., & Carlos Romero. (2003). Goal programming. Encyclopedia of information systems, 2, 489-500.
• Ignizio, J.P. (1985). An algorithm for solving the linear goal programming problem by solving its dual. Journal of the Operational Research Society, 36(6), 507-515.
• Kundu, S., Mahato, M., Mahanty, B., & Acharyya, S. (2008). Comparative performance of simulated annealing and genetic algorithm in solving nurse scheduling problem. Proceedings of the International MultiConference of Engineers and Computer Scientists, 96-100.
• Küçük, A. (2016). Hemşire çizelgeleme problemlerinin genetik algoritmalarla optimizasyonu ve bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Landa-Silva, D., & Le, K. (2008). A simple evolutionary algorithm with self-adaptation for multi-objective nurse scheduling. Adaptive and Multilevel Metaheuristics, 133-155.
• Lim, G. J., Mobasher, A., Bard, J. F., & Najjarbashi, A. (2016). Nurse scheduling with lunch break assignments in operating suites. Operations Research for Health Care, 10, 35-48.
• Leung, S. CH, Wu Y., & Lai K. K. (2003). Multi-site aggregate production planning with multiple objectives: a goal programming approach. Prod Plan Control, 14(5), 425-436.
• Maenhout, B., & Vanhoucke, M. (2008). Comparison and hybridization of crossover operators for the nurse scheduling problem. Ann Oper Res, 159(1), 333-353.
• Maenhout, B., & Vanhoucke, M. (2010). Branching strategies in a branch-and-price approach for a multiple objective nurse scheduling problem. J Sched, 13(1), 77-93.
• Namoco, R. A., & Salazar, R. G. (2016). Solving the nurse scheduling problem of private hospitals in the philippines using various operators for genetic algorithm. Indian Journal of Science and Technology, 9(47).
• Nasiri, M. M., & Rahvar, M. (2017). A two-step multi-objective mathematical model for nurse scheduling problem considering nurse preferences and consecutive shifts. International Journal of Services and Operations Management, 27(1), 83-101.
• Özder, E. H., & Eren, T. (2016). Çok ölçütlü karar verme yöntemi ve hedef programlama teknikleri ile tedarikçi seçimi. Selcuk University Journal of Engineering, Science and Technology, 4(3), 196-207.
• Ramli, M., Abas, Z., Ibrahim, N., & Hussin, B. (2016). Solving complex nurse scheduling problems using particle swarm optimization. International Review on Computers and Software (IRECOS), 11.
• Shi, P., & Landa-Silva, D. (2016). Dynamic programming with approximation function for nurse scheduling. International Workshop on Machine Learning, Optimization and Big Data: Springer, 269-280.
• Taha, H. A. (1992). Operations Research: An Introduction. Macmillan.
• Taş, M., Özlemiş, Ş. N., Hamurcu, M., & Eren, T. (2017). Analitik hiyerarşi prosesi ve hedef programlama karma modeli kullanılarak monoray projelerinin seçimi. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 2(2), 24-34.
• Turanlı, M., & Köse, A. (2005). Doğrusal hedef programlama yöntemi ile türkiye’deki sigorta şirketlerinin performanslarının değerlendirilmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 4(7), 19-39.
• Ünal, F. M., & Eren, T. (2016). Hedef programlama ile nöbet çizelgeleme probleminin çözümü. APJES, 4(1).
• Varlı, E., & Eren, T. (2017). Hemşire çizelgeleme problemi ve hastanede bir uygulama. APJES, 5(1), 34-40.
• Varlı, E., Ergişi, B., & Eren, T. (2017). Özel kısıtlı hemşire çizelgeleme problemi: hedef programlama yaklaşımı. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (49), 189-206.
• Wong, T., Xu, M., & Chin, K. (2014). A two-stage heuristic approach for nurse scheduling problem: A case study in an emergency department. Comput Oper Res, 51, 99-110.