Reflections of the Concept of Bio-Policy on Health and Disease

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 383 - 395, 01.08.2022

Ramazan Erdem Ayşe Nur Ata Dilruba İzgüden

https://doi.org/10.25279/sak.912026

Öz

The French philosopher Michel Foucault made significant gains in the sociology of health and disease by changing perspective on the body and medicine with his contributions to social science. “Bio-Power” was introduced by Foucault and refers to the possibility of controlling society and population. The concept of bio-power can be defined as the power established on bodies. “Bio-politics” is a concept that has been shaped by considering the concept of bio-power in a more subjective framework. Bio-politics brings out concepts such as survival, ordering and reproduction by reconciling human biology and politics. In the research, it is aimed to evaluate the concepts of health and disease within the framework of bio-policy. Within the scope of the research, the concepts of bio-power and bio-politics were given in detail based on Foucault's views, health and disease were evaluated within the framework of bio-policy and changing perspectives were examined in a conceptual framework.

Anahtar Kelimeler

Health, Disease, Power, Politics

Biyo-Politika Kavramının Sağlık ve Hastalık Üzerindeki Yansımaları

Öz

Fransız düşünür Michel Foucault, sosyal bilime yaptığı katkılar ile bedene ve tıbba olan bakış açısını değiştirerek sağlık ve hastalık sosyolojisine önemli kazanımlar sağlamıştır. “Biyo-İktidar” kavramı Foucault tarafından ortaya konulmuş olup, toplumun ve nüfusun kontrol edilmesinin mümkünlüğünden bahsetmektedir. Bu noktada biyo-iktidar kavramı bedenler üzerinde kurulan iktidar olarak tanımlanabilecektir. “Biyo-politika” kavramı ise biyo-iktidar kavramının daha öznel bir çerçevede ele alınması ile şekillenmiştir. Biyo-politika, insan biyolojisi ve politikayı bağdaştırarak yaşamı idame etmek, sürdürmek, düzene koymak ve çoğalmak gibi kavramları ortaya çıkarmaktadır. Araştırmada sağlık ve hastalık kavramlarının biyo-politika çerçevesinde değerlendirmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda araştırma kapsamında, biyo-iktidar ve biyo-politika kavramlarına Foucault’un görüşleri temel alınarak detaylı bir şekilde yer verilmiş, sağlık ve hastalığın biyo-politika çerçevesinde değerlendirmesinin yapılması ve değişen bakış açıları kavramsal çerçevede ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sağlık, Hastalık, Politika, Güç

Kaynakça

• Agamben, G. (2013). Kutsal insan: egemen iktidar ve çıplak hayat. (Çev. Türkmen, İ.). Ayrıntı Yayınları.
• Ardoğan, R. (2011). Ekolojik düzeni okumada iki yanlış: sosyal darvinizm ve öjenik. KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(1), 1-36.
• Arpacı, M. (2016). Foucault, biyopolitika ve biyotarih: tarihsel çalışma alanları olarak tıp, beden ve nüfus. ViraVerita, 1(1), 80-97.
• Aslan, T. (2012). Foucault’da özne ve iktidar. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi].
• Aslantürk, H. (2012). Türkiye’de biyo-iktidar açısından sağlık hizmetleri ve kadın. [Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi].
• Aslantürk, H. (2016). Türkiye’de biyo-iktidar açısından sağlık hizmetleri ve kadın. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 573-595.
• Baştürk, E, (2013). Bir kavram İki düşünce: Foucault’dan Agamben’e biyopolitikanın dönüşümü. Alternatif Politika, 5(3), 242-265.
• Baştürk, E. (2017). Biyopolitika ve savaşım: Foucault ve Agamben arasındaki ayrımın kavramsal içeriği. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 5(2), 1-23.
• Blencowe, C. (2010). Foucault’s and Arendt’s ‘insider view’ of biopolitics: a critique of Agamben. History of the Human Sciences, 23(5), 113–130.
• Brown, G. B. Byrne, C. Roberts, J. Streiner, D. Fitch, M. Corey, P. Arpin, K. (1988). The meaning of illness questionnaire: reliability and validity. Nursing Research, 37(6), 368- 373.
• Caner, M. (2013). Sosyal kontrol kavramı açısından tıp sosyolojisinin imkanları. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi].
• Canetti, E. (1998). Kitle ve iktidar. (Çev. Aygen G.). Ayrıntı Yayınları.
• Çelik, Y. (2006). Sürdürülebilir kalkınma kavramı ve sağlık. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 9(1), 2-28.
• Dean, M. (1994). Critical and effective histories: Foucault’s methods and historical sociology. Routledge.
• Foucault, M. (1978). The history of sexuality volume i: an introduction vintage. Pantheon Books.
• Foucault, M. (1980). Power-knowledge: selected interviews & other writings. Pantheon Books.
• Foucault, M. (1988). Politics, philosophy, culture: interviews and other writings, 1977–1984. (Trans. Sheridan A. M.). Routledge.
• Foucault, M. (2001). The birth of social medicine, power: the essential works of Foucault 1954-1984, (Trans. Hurley R. et.all). The New Press.
• Foucault, M. (2002). Kliniğin doğuşu. (Çev. Ünsaldı Ş.). Epos Yayınları.
• Foucault, M. (2003). Cinselliğin tarihi. (Çev. Tanrıöver H. U.). Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2004). Kimsiniz Siz Profesör Foucault?. (Çev. Ergüden I.). Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2004). The crisis of medicine or the crisis of antimedicinet. Foucault Studies, 1(1), 5-19.
• Foucault, M. (2005). Entelektüelin siyasi işlevi: seçme yazılar. (Çev. Ergüden I.). Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2008). The birth of biopolitics. (Çev. Burchell G.). Palgrave.
• Foucault, M. (2014). The politics of health in the eighteenth century. Foucault Studies, 18(1), 113‐127.
• Gambetti, Z. (2012). Foucault’dan Agamben’e olağanüstü halin sıradanlığına dair bir yanıt denemesi. Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi Michel Foucault Özel Sayısı, 70(1), 1-18.
• Giddens, A. (2000). Sosyoloji. Ayraç Yayınları.
• Gora, O. (2014). Biyopolitika. Sosyoloji Dergisi, 30(1), 129-135.
• Işık, E. (1998). Beden ve Toplum Kuramı. Bağlam Yayınları.
• İtmeç, S. (2019). 15 Temmuz 2016 Kalkışması’nın Michel Foucaultcu biyopolitik söylem analizi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi].
• Körlü, A. (2015). Avrupa ırkçılığı ve beden politikaları. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi].
• Lazarus. R. S. and Folkman, S. (1984). Stress, appraisal an coping. Springer Publishing Co.
• Lemke, T. (2005). A Zone of indistinction”- a critique of Giorgio Agamben’s concept of biopolitics. Outlines, 1(1), 3-13.
• Lemke, T. (2011). Biopolitics: an advanced introduction. New York University Press.
• Lemke, T. (2015). Foucault, yönetimsellik, devlet. (Çev. Özmakas, U.). Pharmakon Yayınları.
• Özpolat, G. (2015). Türkiye’de biyopolitikanın ölü doğuşu: Türkçe akademik yazın alanında biyopolitika kavramının alımlanma biçimleri. Modus Operandı, 2(1), 132-158.
• Russell, B. (1999). İktidar. (Çev. Mete Ergin). Cem Yayınevi.
• Turner, B. S. (1997). Foreword: from governmentality to risk: some reflections on Foucault’s contribution to medical sociology. In A. Peterson & R. Bunton (Eds.), Foucault and health (pp. ix–xxiii). Routledge.
• Yılmaz, H. (2007). Michel Foucault’nun biyo-iktidar kavramı çerçevesinde Nazi dönemi propaganda belgesellerinin analizi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi
• Weber, M. (1996). Sosyoloji yazıları. (Çev. Parla, T.). İletişim Yayınları.
• World Health Organization. (1989). Constitution. https://apps.https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/36851/924160252X.pdf?sequence=1