Effects of School TypeandRegion on Transition to Tertiary Education

Yıl 2012, Cilt: 24 Sayı: 24, 89 - 103, 10.10.2013

Yusuf Şahin Caner Özdemir Osman Selvi

Öz

Yükseköğretime Geçişte Okul Türü ve Coğrafi Bölge Değişkenlerinin Etkisi

Öz

Eğitim, toplumsal eşitsizliklerin giderilip insani gelişim için gerekli araçlara erişimde fırsat eşitliği yaratabilmesi açısından önemli bir yapabilirlik alanıdır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası da eğitimi tüm vatandaşlar için eşit bir hak olarak tanımlayarak bu fırsat eşitliğini sağlamayı hedeflemiştir. Toplumsal eşitsizlik tartışmasında okulların konumunu ve rolünü ele alan bu çalışmada, Türkiye’deki ortaöğretim kurumlarının 2003-2010 yılları arasında üniversiteye giriş sınavlarındaki performansları; ders, alan, yerleştirme, okul türü, il, bölge değişkenlerine göre analiz edilmiştir. Türkiye’de eğitim-okul-eşitlik ilişkisini betimleyen çalışmanın bulguları ülkemizde ortaöğretim kurumlarının toplumsal eşitsizliği azaltmanın ötesinde, toplumsal eşitsizliği derinleştiren bir fonksiyon icra ettiğini ortaya koymaktadır. Türkiye’de eğitimde eşitsizlik alanındaki çalışmalar özellikle bölgeler arası eşitsizliği ele alırken, bu çalışma eşitsizliğin il ve okul düzeyindeki görünümünü değerlendirmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Eğitim Sosyolojisi, Toplumsal Eşitsizlik, Eğitim Reformu, Sosyal Politika, Okul Türü, Coğrafi Bölge

Kaynakça

• Alkire, S. (2002). Valuing freedoms: Sen’s Capability Approach and Poverty Reduction. New York, Oxford University Press.
• Becker, G. S. (1964). Human Capital: A Theoretical and Empirical Analysis, With Special Reference to Education. New York, Columbia University Press.
• EARGED. (2010). PISA 2009 Ulusal Ön Raporu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.earged.meb.gov.tr/dosyalar/pisa/pisa2009rapor.pdf
• Dinçer M. A., Kolaşin G. A. (2009). Türkiye'de Öğrenci Başarısında Eşitsizliğin Belirleyicileri,ERG. http://erg.sabanciuniv.edu/sites/erg.sabanciuniv.edu/files/BETAMRap or.pdf
• Nussbaum, M. (2003). Women’s Education:a Global Challenge. Signs, 325- 355.doi: 10.1086/378571
• OECD. (2010). PISA 2009 Results: What Students Know and Can Do: Student Performance in Reading, Mathematics and Science (Volume I). http://dx.doi.org/10.1787/9789264091450-en
• ÖSYM. (2009). ÖSYS Merkezi Yerleştirme Sonuçları. Ankara: ÖSYM.
• Robeyns, I. (2006). Three Models of Education : Rights, Capabilities and Human Capital. Theory and Research in Education,69-84. doi: 10. 1177 / 1477878506060683
• Schultz, T. W. (1963). The Economic Value of Education. New York: Columbia University Press.
• Sen, A. (1997). Editorial: Human Capital and Human capability. World Development , 1959-1961.
• Sugden, R. (1993). Review: Welfare, Resources, and Capabilities: a Review of İnequality Reexamined by Amartya Sen. Journal of Economic Literature, 1947-1962.
• Unterhalter, E. (2003). Education, Capabilities and Social Justice. UNESCO. http://unesdoc.unesco.org/images/0014/001469/146971e.pdf