Türkçe Öğretmeni Adaylarının Çocuk Edebiyatı Dersine İlişkin Düşünceleri Üzerine Olgubilimsel Bir Araştırma

Yıl 2016, Sayı: 31, 33 - 59, 30.06.2016

Oğuzhan Yılmaz

Öz

Çalışma Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatı dersine ilişkin tecrübelerini paylaşmak amacıyla yapılmış olgubilimsel bir araştırmadır. Erzincan Üniversitesinde yapılan çalışmanın örneklemini, ilgili üniversitenin Türkçe Eğitimi Bölümünde okuyan öğrenciler içinden maksimum çeşitlilik örneklemesi yoluyla seçilmiş 16 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri görüşme ve görüşme formunun matbu biçime sokulmuş hâlinin öğrencilere sunulması şeklinde iki farklı yolla toplanmış, sonrasında çalışmada elde edilen verilerin dökümü gerçekleştirilmiştir. Çalışmada elde edilen verilere hâkim olabilmek adına veri seti birkaç kez okunmuş, ilerleyen süreçte ise araştırmanın alt problemlerine koşut olarak kodlamalar yapılmıştır. Kodlama işlemi bitince birlikte düşünülebilecek kodlar bir araya getirilerek geçici kategoriler oluşturulmuştur. Bu kategoriler, veri toplama ve analiz sürecinin sonuna doğru giderek netleşerek kalıcı bir hüviyet kazanmıştır. Çalışma sonucunda, Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatı dersinin içeriğini ve saatini yetersiz buldukları; çocuk edebiyatı dersinde daha aktif olmayı arzu ettikleri; kullanacakları materyallerle, ders dışı etkinliklerle bu derste derinleşmek istedikleri; çocuk edebiyatı dersinin çocuktan bağımsız olamayacağı konusunda bir irade ortaya koydukları söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretmeni adayları, çocuk edebiyatı; olgubilimsel araştırma; öğretmen eğitimi

A Phenomenologıical Study on the Prospective Turkish Language Teachers’ Assessment about the Children Literature Course

Öz

The study carried out with the purpose of introducing the experiences of prospective Turkish language teachers about the children literature course is a phenomenological research. The sample of the study carried out in a state university on the east of Anatolia is composed by 16 people chosen through maximum variation sampling among the students studying at the department of Turkish Language in given university. The data of the study are gathered with the presentation of interview form and the printed form of it to the students. While the data are being analyzed, the data dump taken from the participants as a result of face to face meeting via a tape recorder. Then, the data set has been read several times to have comprehensive data knowledge and there have been codes to sub problems of the research as a parallel. When the coding is over, the temporal categories are formed by bringing together co-thought codes. These categories develop a permanent identity till the end of the collecting data and process analyzing. In the consequence of the research, prospective Turkish language teachers find the content and hours of the children literature course insufficient and they wish they would be more active in the course. In addition, the research concludes that the teachers want to go into depth with the course through the materials they use and extracurricular activities.

Anahtar Kelimeler

Prospective Turkish language teachers’, child literature, phenomenological research, teacher training.

Kaynakça

• Akman, E. (2013). Eğitim fakülteleri sınıf öğretmenliği programında okutulan çocuk edebiyatı dersi ile ilgili bazı düşünceler. XII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu içinde (s. 7-10). Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi.
• Aslan, C. (2007). Yazınsal nitelikli çocuk kitaplarının çocuğun okuduğunu anlama ve yazılı anlatım becerilerine etkisi. Eurasian Journal of Educational Research, 27, 15-29.
• Aytaş, G. (2003). Okuma gelişiminde çocuk edebiyatının rolü. TUBAR, 13, 155-160.
• Bağcı, H. (2007). Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatına ve çocuk edebiyatı dersine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Millî Eğitim Dergisi, 36/174, 116-133.
• Balcı, A. (2012). Türkiye’de çocuk edebiyatı üzerine hazırlanan lisansüstü tezler hakkında bir meta-analiz çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9/17, 195-206.
• Baş, B. (2010). Söz varlığının oluşum ve gelişiminde çocuk edebiyatının rolü. TUBAR, 17, 137-159.
• Büyükkavas Kuran, Ş. ve Ersözlü, Z. N. (2009). Sınıf öğretmenlerinin çocuk edebiyatına ilişkin görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6/1, 1-17.
• Ciravoğlu, Ö. (2000). Çocuk edebiyatı. İstanbul: Esin Yayınevi.
• Creswell, J. W. (2014). Araştırma deseni (S. B. Demir, Çev.). Ankara: Eğiten Kitap Yayınları.
• Demirel, Ş. (2011). Edebî metinlerle çocuk edebiyatı. Şener Demirel (Ed.), Çocuk Edebiyatı içinde (s. 43-75). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Dilidüzgün, S. (2004). İletişim odaklı Türkçe derslerinde çocuk kitapları. İstanbul Morpa Kültür Yayınları.
• Güler, A., Halıcıoğlu, B. ve Taşğın, S. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Kan, O. (2011). Türkçe öğretmenlerinin çocuk edebiyatı ile ilgili görüşleri üzerine nitel bir araştırma. S. Sever (Ed.), 3. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu içinde (s.109-118). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Kolaç, E., Demir, T. ve Karadağ, R. (2012). Öğretmen adaylarının dil eğitiminde çocuk edebiyatı metinlerinin kullanımına yönelik görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 161, 195-213.
• Maltepe, S. (2009). Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatı ürünlerini seçebilme yeterlilikleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Dergisi, 12/21, 398-412.
• Oğuzkan, A. F. (2010). Çocuk edebiyatı. Ankara: Anı Yayınları.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün, S. B. Demir, Çev.). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Sever, S. (2010). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayınları.
• Sınar Çılgın, A. (2007). Çocuk edebiyatı. İstanbul: Morpa Yayınları.
• Şimşek, T. (2007). Çocuk edebiyatı. Gümüşhane: Suna Yayınları.
• Türkyılmaz, M. (2011). Öğretmen adaylarının çocuk ve gençlik edebiyatı algıları üzerine nitel bir araştırma. S. Sever (Ed.), 3. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu içinde (s.705-713). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Uçgun, D. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatı dersi ve çocuk edebiyatı ürünlerine ilişkin tutumları. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu içinde (s. 472-477). Elazığ: Fırat Üniversitesi.
• Ulutaş, A. ve Kıymaz, M. S. (2012). Okul öncesi öğretmen adaylarının çocuk edebiyatı dersine ilişkin beklentileri (Adıyaman ili örneği). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5/3, 69-81.
• Yalçın, A. ve Aytaş, G. (2008). Çocuk edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Yazıcı Okuyan, H. (2009). Türkçe ve sınıf öğretmenlerinin okuma saatlerinde kullanılan çocuk edebiyatı ürünlerini seçme ölçütleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9/18, 135-159.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, O. (2014). 100 temel eser listesi ve bu listenin etkileri. Türk Dili Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatı Özel Sayısı. 725-735.