Öğretmen Adaylarının Çocukluk Dönemi Mutluluk/Huzur Anıları ile Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 2, 161 - 173, 30.12.2022

İrem Feride Manici , Nur Aydın

https://doi.org/10.53629/sakaefd.1117613

Öz

Çocukluk dönemi insan yaşamının temellerini oluşturan, gelecekteki tutum, davranış ve seçimleri etkileyebilen önemli bir dönemdir. Dolayısıyla bu dönemdeki anılar bireyin gelecek yaşamı için önem teşkil etmektedir. Bu araştırmanın amacı, aday öğretmenlerin çocukluk çağı mutluluk ve huzur anıları ile mesleklerine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin ortaya konulmasıdır. Araştırmada ilişkisel tarama deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu üniversitede Eğitim Fakültesinde öğrenim görmekte olan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, ‘Çocukluk Dönemi Mutluluk/Huzur Anıları Ölçeği’, ‘Kişisel Bilgi Formu’ ve ‘Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği’ aracılığı ile toplanmıştır. Aday öğretmenlerin çocukluk çağı mutluluk ve huzur anıları ile mesleklerine yönelik tutumları arasındaki ilişki regresyon ve varyans analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre aday öğretmenlerin çocukluk çağı anıları ile mesleki tutumları arasında düşük düzeyde doğrusal pozitif yönlü bir ilişki olduğu ve mutluluk ve huzur anılarının mesleki tutumun %9’unu açıkladığı görülmektedir. Ayrıca araştırma, aday öğretmenlerin mesleklerine yönelik tutumları, geçmişte öğrenim gördükleri Eğitim ve öğrenim görmekte oldukları öğretmenlik alanları değişkenlerine göre incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre aday öğretmenlerin geçmişte öğrenim gördükleri lise türleri ve öğrenim görmekte oldukları öğretmenlik alanlarına göre mesleki tutumlarının farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aday Öğretmen, Çocukluk Yaşantıları, Mutluluk/ Huzur Anıları, Mesleki Tutum

Examination of Pre-service Teacher's Childhood Happiness/Peace Memories and Attitudes Towards Teaching Profession

Öz

Childhood is a crucial period that forms the foundations of human life and can affect future attitudes, behaviors, and choices. Therefore, the memories from this period are vital for the future life of the individuals. In this respect, this research investigates the relationship between the memories of happiness and peace in childhood and the attitudes of prospective teachers towards their profession. The correlational survey method was used in the research. The study group of this paper consists of prospective teachers studying at the university level. The research data were collected through the ‘Childhood Happiness/Peace Memories Scale’ and the ‘Attitude Scale towards the Teaching Profession.’ The relationship between the prospective teachers’ attitudes towards the profession with memories of childhood happiness and peace was examined with an analysis of variance and regression. According to the study findings, there is a low level of a positive linear relationship between the childhood memories of the prospective teachers and their professional attitudes, and the memories of happiness and peace explain 9% of the professional attitude. Besides, the attitudes of the prospective teachers towards their profession were examined based on the variables of the types of high schools they had studied and the teaching fields they were studying. According to the research results, it was concluded that the professional attitudes of the prospective teachers differ by types of high schools and the teaching fields they studied.

Anahtar Kelimeler

Prospective Teachers, Childhood Experiences, Memories of Happiness/Peace, Professional Attitude

Kaynakça

• Arı, M. (2003). Türkiye’de Erken Çocukluk Eğitimi ve Kalitenin Önemi. İçinde Müzeyyen Sevinç (Ed.), Erken Çocuklukta Gelişim ve Eğitimde Yeni Yaklaşımlar (s. 31-35). Morpa Yayınları.
• Akın, A., Uysal, R., ve Çitemel, N. (2013). Çocukluk dönemi mutluluk/huzur anıları ölçeğinin türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 71-80.
• Akkaya, N. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (25), 35-42.
• Aksoy, M. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları (Gaziosmanpaşa Üniversitesi Örneği). Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(2), 197-212.
• Alkhateeb, H. M. (2013). Attitudes towards teaching profession of education students in Qatar. Comprehensive Psychology, 2, 01-03.
• Altıntaş, H. (2019). Öğretmenlerin çocuklarla kurdukları ilişkiyi algılama biçimleri ile çocukların sosyal becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Atay, M. (2016). Erken çocukluk döneminde gelişim. Kök Yayıncılık.
• Aypay, A., ve Eryılmaz, A. (2011). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluşları ve okul tükenmişliği arasındaki ilişkiler. International Online Journal of Education Sciences, 3(1), 181-199.
• Bowlby, J. (1969). Attachment and Loss: Cilt 1. Attachment. New York: Basic Books.
• Bozdoğan, A., Aydın, D., ve Yıldırım, K. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 83-97.
• Bronfenbrenner, U. (1979). The Ecology of Human Development: Experiments by Nature and Design. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. ISBN 0-674-22457-4’.
• Çakmak, Z. , Taşkıran, C. ve Arıkan, İ. (2021). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile sınıf yönetimi öz yeterlilik inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 10(1), 207-224. https://doi.org/10.30703/cije.707548
• Çiçek-Sağlam, D. (2008). Müzik öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 59-69.
• Erdem, A. R., Gezer, K., ve Çokadar, H. (2005). Ortaöğretim fen-matematik ve sosyal alanlar öğretmenliği tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. 14. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı, 471-477.
• Erdoğdu, M. Y. (2006). Ana-baba tutumları ile öğretmen davranışlarının çocuklarda öğrenilmiş çaresizlik düzeyi ile ilişkileri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 13(3), 98-105.
• Eryavuz, A. (2006). Çocuklukta algılanan ebeveyn kabul veya reddinin yetişkinlik dönemi yakın ilişkileri üzerindeki etkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Farrukh, I. A., and Shakoor, U. (2018). A comparative study of the attitude of the male and female elementary school teachers towards teaching profession. Journal of Education and Educational Development, 5(2), 227-239.
• Freud, S. (1949). An Outline of Psychoanalysis. London: Hogarth Press.
• Gökçe, F., ve Onur-Sezer, G. (2012). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (Uludağ Üniversitesi Örneği). Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 1-23.
• Güneri, O. Y. (2020). Psikodinamik Yaklaşımlar. Yeşilyaprak, B. (Ed.), Mesleki Rehberlik ve Kariyer Danışmanlığı: Kuramdan Uygulamaya içinde (s. 138-167). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Güneş, A. M. (2019). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarıyla okul iklimi arasındaki ilişki. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 1595-1632.
• Gürbüztürk, O. (2005). Öğretmen adaylarının nasıl bir öğretmen olmak istediklerine ilişkin görüşleri. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(11), 45-64.
• Hamre, K.B., and Pianta, R.C. (2001). Early teacher-child relationships and the trajectory of children’s school outcomes through eight grade. Child Development, 72 (2), 625 – 638.
• Huebner, E. S., Suldo, S. M., Valois, R. R., Darne, J. W., and Zullig, K. (2004). Brief multidimensional students’ life satisfaction scale: Sex, race, and grade effects for high school sample. Psychological Reports, 94(1), 351-356. https://doi.org/10.2466/PR0.94.1.351-356
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Karim, K., Ayub, A., Khurshid, K., and Akram, M. (2017). Relationship between attitudes of prospective teachers and their academic achievements in teacher educational programs in Baluchistan, Pakistan. Journal of Educational Research, 20(2), 1027-9776.
• Kızıltaş, E., Halmatov, M., ve Sarıçam, H. (2012). Okul öncesi öğretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Örneği). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 173-189.
• Lacey, H. P., Smith, D. M., and Ubel, P. A. (2006). Hope I die before I get old: Mispredicting happiness acress the adult lifespan. Journal of Happiness Studies, 7(2), 167-182. https://doi.org/10.1007/s10902-005-2748-7
• Matos, M., Pinto-Gouveia, J., and Duarte, C. (2013). Internalizing early memories of shame and lack of safeness and warmth: the mediating role of shame on depression. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 41(4), 479-493. http://doi.org/10.1017/S1352465812001099
• Nalçacı, A., ve Sökmen, Y. (2016). Öğretmen adaylarının mesleği tercih nedenleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (3), 717-727.
• Nakip, C., ve Özcan, G. (2016). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik öz yeterlik inançları ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 783-795. http://dx.doi.org/10.17860/mersinefd.282380
• Oliveira, S., Ferreira, C., and Mendes, A. L. (2016). Early memories of warmth and safeness and eating psychopathology: The mediating role of social safeness and body appreciation. Psychologica, 59(2), 45-60. https://doi.org/10.14195/1647-8606_59-2_3
• Özder, H., Konedralı, G., ve Zeki̇, C. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 2(2), 253-275.
• Özkan, Y. (2017). Fen bilgisi ve sınıf öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Özözen-Danacı, M. (2017). Üniversite öğrencilerinin çocuk narsisizmi ile çocukluk dönemi mutluluk ve huzur anıları arasındaki ilişki. The Journal of International Educational Sciences, 4(12), 13-25. https://doi.org/10.16991/INESJOURNAL.1484
• Recepoğlu, E. (2013). Öğretmen adaylarının yaşam doyumları ile öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 311-326.
• Richter, A., Gilbert, P., and McEwan, K. (2009.) Development of an early memories of warmth and safeness scale and ıts relationship to psychopathology. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 82, 171-184.
• Sharbain, I. H. A., and Tan, K. E. (2012). Pre-service teachers’ level of competence and their attitudes towards the teaching profession. Asian Journal of Social Sciences & Humanities, 1(3), 14-22.
• Subaşı, N. G., ve Kazan, H. (2020). Çocukluk dönemi bağlanma stillerinin yetişkin iletişimindeki etkisi. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 10(2), 147-162. https://doi.org/10.7456/11002100/007
• Süzük, A., ve Akıncı, T. (2019). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi. Route Educational and Social Science Journal, 6(11), 792-803.
• Şakar, Z. (2019). Üniversite öğrencilerinin özel yaşam alanları umut düzeyleri ile çocukluk dönemi mutluluk ve huzur anıları, kişilik özellikleri ve algıladıkları duygusal istismar arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Tabachnick, B. G. and Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th edition). Northridge: Pearson.
• Terzi, Y., ve Tezci, Y. (2007). Necatibey Eğitim Fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 52(52), 593-614.
• Thoilliez, B. (2011). How to grow up happy: an exploratory study on the meaning of happiness from children’s voices. Child Ind Res 4, 323–351. https://doi.org/10.1007/s12187-011-9107-5
• Ürün, A. E. (2010). Lise öğrencilerinin kendine saygı düzeyleri ile mesleki olgunlukları arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Üstüner, M., Demirtaş, H., ve Cömert, M. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. İnönü üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği. Education and Science. 34(151), 140-155.
• Üstüner, Y. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 45(45), 109-127.
• Yaman-Akpınar, T. (2019). Çocukluk dönemi mutluluk anıları ile kendini toparlama gücünün çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Konya.
• Yaman-Akpınar, T., ve Özteke-Kozan, H. (2019). Çocukluk dönemi mutluluk anıları ile kendini toparlama gücünün çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-1.
• Yaşar-Ekici, F. (2014). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Örneği). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(35), 658-665.
• Yavuzer, H. (2018). Çocuk Psikolojisi (42.b.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yazıcı, H. (2021). Eğitsel ve Mesleki Rehberlik. İçinde Gürhan Can (Ed.), Okullarda Psikolojik Danışma ve Rehberlik (s. 83-119). Ankara: Pegem Yayınları.
• Yılmaz, H., ve Büyükcebeci, A. (2019). Aidiyet ile mental iyi oluş arasındaki ilişkide çocukluk dönemi mutluluk ve huzur anılarının aracı rolü. Adam Academy Journal of Social Sciences, 9(1), 203-228. https://doi.org/10.31679/adamakademi.525012
• Yılmaz, H., ve Ülker, M. (2018). Kadınlarda çocukluk dönemi mutluluk anıları ile ebeveynlik rollerine ilişkin kendilik algısı. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 47-57.
• Yılmaz, H. (2019). Çocukluk dönemi mutluluk ve huzur anılarının bilişsel şemalar ve psikolojik semptomlarla ilişkisi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 3(2), 167-192. https:// http://dx.doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967201932116
• Zembat, R., Yılmaz, H., ve İlçi Küsmüş, G. (2019). Okul öncesi öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5(2), 172-186.