SADREDDİN ŞİRAZİ'DE TANRI'NIN BİLGİSİ PROBLEMİ

Yıl 2013, Cilt: 15 Sayı: 28, 125 - 141, 15.12.2013

Saim Güngör

https://doi.org/10.17335/sakaifd.219828

Cited By: 1

Öz

Şirazi'ye göre Tanrı'nın  zatının herhangi bir tarifle tarif edilmesi ve  herhangi bir tanımla tanımlanması  mümkün  değildir. Çünkü  en kapsamlı  ve genel varlık,  Tanrı'nın varlığıdır. O'ndan  daha kapsamlı  ve  daha  genel  bir  varlık  yoktur.  Düşünürümüze  göre  Tanrı'nın  zatı  ile  sıfatları  aynı gerçeği  ifade  etmektedir.  Şirazi'ye  göre  Tanrı'nın  varlık  verme  dışında  başkaca  bir  fiili  yoktur. O'nun bütün fiilî sıfatları varlık verme ve yoktan yaratma ile ilgili sıfatına indirgenebilir. Şirazi'ye göre Tanrı'nın bilgisinin kamil oluşunun sebebi bir akleden olarak zatını zatına yine kendi zatı ile inkişaf  ettiriyor  olmasıdır.  Tanrı'nın  mümkün  varlıklara  dair  bilgisi  onun  yüce   zatında  resmedilmiş  suretler  değildir.  Böyle  bir  söylem  Şirazi'nin  tespitine  göre  Aristoteles'e  ve  onu  takip  eden Meşşai  filozoflara  aittir.  Sadreddin  Şirazi'ye  göre  Tanrı'nın  bilgisi,  kendi  zatının  aynısıdır.  Tanrı, kendi zatını akletmekte ve bilmektedir. Tanrı'nın zatı, zatını zorlayıp ona bir şeyi dikte etmez. O, kendi  zatı  ile  külli  içindeki  cüz'i'yi  bilir.  Tanrı'nın  zatı,  zatına  perde  olup  zatı  zatından  gizlenmiş değildir. Şirazi'ye göre varlığı zorunlu olan Yüce Tanrı'nın kendi zatını biliyor olması  onun kendi dışındaki bütün mevcudat ve varlığı  biliyor  olmasını gerekli ve zorunlu kılmaktadır. Şirazi, Tanrı'nın  şeylere  dair  bilgisinin  mertebelerini  inayet,  kaza,  kader,  kalem,  levh-i  mahfuz  ve  varlık defteri olarak sıralamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sadreddin Şirazi, Tanrı, zat, sıfat, bilgi. Problem of God’s Knowledge in Sadr al-Din Shirazi

Problem of God’s Knowledge in Sadr al-Din Shirazi

Öz

According to Shirazi, it is not possible to describe with description and define with any definition the essence of God. Because the most extensive and broad existence is the existence of God. There is no other existence that is broader and more extensive than God. According to our philosopher, God’s essence and attribute express the same reality. As for Shirazi, God does not have any action other than creating. All of God’s actual attributies can be reduced of giving life and creating from nothing. According to Shirazi, the reason God’s knowledge was absolute, is because God develops its own entity by making its own entity develop the entity as the thinker. God’s knowledge of the possible creatures is not the images portrayed to its supreme self. Such statement, for Shirazi, belongs to Aristotle and the peripatetic philosophers who followed him. According to Sadr al- Shirazi, the knowledge of God is the same as it own entity. God knows and thinks His own essence. God’s essence does not dictate itself by forcing itself. With its own essence, God knows the small fractions inside the total whole. According to our philosopher, God’s essence is not hidden from Himself by being a curtain to His own entity. According to Shirazi, Almighty God knowing His own mandatory existence, makes it essential and requires for God to know all the assets and entities outside His own. Shirazi lines up the degree of the knowledge of God over things as the book of grace, incident, fate, preserved tabled, predetermination pen and book of existence.

Anahtar Kelimeler

Sadr al-Shirazi, God, essence, attribute, knowledge.

Kaynakça

• Akyol, Aygün, “Zorunlu Varlığın Tikellere Dair Bilgisi Üzerine: İbn Sina-Şehristani Merkezli Bir Tartışma”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. 5:10, s. 111-130, 2006.
• Canpolat, Gülten, İbn Sina ve İbn Rüşd Felsefesinde Tanrı’nın SıfatlarınınKarşılaştırılması, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006.
• Hamanei, Muhammed, Molla Sadra, çev. Sedat Baran, İstanbul: Denge Yay., 2006. İbn Sina, “Arş Risalesi-Allah’ın Birliği ve Sıfatları Üzerine”, çev. Enver Uysal, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, , c.9: 9, s. 641-655, 2000.
• Keskin, Halife, İslam Düşüncesinde Allah Alem İlişkisi, İstanbul: Beyan Yay., 1996. Kılıç, Muhammet Fatih,“İbn Sina’da Varlığın İlkesi”, Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, sayı: 2. s. 80-96, 2009.
• Ocak, Hasan, “Farabi Felsefesinde Bazı İlahi Sıfatların Hürriyet Problemi Açısından Analizi”, Çorum HititÜniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. 16: 19, s. 115-145, 20 Şirazi, el-Mebde ve’l- Mead, Tahran: Encümen-i Hikmet ve Felsefe-i İran, 2008.
• _____ ,el-Arşiyye, Tahran: İntişârât-ı Mevla, 2008. , el-Meşair, Tahran: Kitabhane-i Tahûrî, 2008. , Kesru Esnâmi’l Câhiliye, Tahran: Bünyâd-ı Hikmet-i Sadra, 2008.
• Yeşilyurt, Temel, “Tanrı Bilgisinin Empirik Temelleri”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 5, s. 337-355, 2000.