MAVİ BAYRAK FARKINDALIĞININ PLAJ TERCİHLERİ ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 262 - 277, 05.09.2023

Emine Yılmaz , Ekin Enver Yılmaz , Hüseyin Çeken

Öz

Bu çalışma, plaj kullanıcılarının Mavi Bayrak farkındalıklarını ölçmek ve bu farkındalıklarının plaj tercihlerinde bir etkisi olup olmadığının belirlenmesi amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmanın yan amacı olarak ayrıca veri toplanan plajların Mavi Bayrak kriterlerine uygunluğu incelenmiştir. Çalışmanın amacı doğrultusunda, bir plaj destinasyonu olan Ayvalık’ta bulunan altı plajdan, anket formları yoluyla veriler toplanmış; 198’i Mavi Bayraklı, 184’ü Mavi Bayraklı olmayan plajlardan, toplamda 382 veri ile analizler yapılmıştır. Mavi Bayrak kılavuzu doğrultusunda plajlar gözlemlendiğinde, plajlardaki sıhhi olanakların yeterliliği maddesinin karşılanmadığı tespit edilmiştir. Kullanıcıların en yüksek farkındalığı plajın sakinliği, en düşük farkındalığı da plajda çöp ve geri dönüşüm kutularının varlığı unsurları olarak ölçülmüştür. Plaj kullanıcılarının Mavi Bayrak farkındalık düzeyleri düşüktür ve Mavi Bayrak plaj tercihlerinde olmazsa olmaz değildir. Buradan hareketle, sertifikayı edinmekten ziyade, plaj ortamının ve hizmetlerin iyileştirilmesi daha doğru bir yönetsel strateji olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ayvalık, farkındalık, Mavi Bayrak, plaj turizmi, plaj tercihi.

Kaynakça

• Blackman, A., Naranjo, M.A., Robalino, J., Alpizar, F. ve Rivera, J. (2014). Does Tourism EcoCertification Pay? Costa Rica’s Blue Flag Program. World Development, 58, 41–52.
• Botero, C. M. ve Zielinski, S. (2020). The implementation of a world-famous tourism ecolabel triggers political support for beach management. Tourism Management Perspectives, 35 (2020), 100691.
• Çak, E. (2019). Kurumsal Baskılar Ve Benzeştirici Yayılım: Türkiye’de Mavi Bayrak Çevre Ödülünün Yayılımı Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Dodds, R. ve Holmes, M. R. (2018). Education and certification for beach management: is there a difference between residents versus visitors? Ocean and Coastal Management, 160 (2018), 124–132.
• Dodds, R. ve Holmes, M. R. (2019). Beach tourists; what factors satisfy them and drive them to return. Ocean and Coastal Management, 168 (2019) 158–166.
• Dodds, R. ve Holmes, M. R. (2020). Is Blue Flag certification a means of destination competitiveness? A Canadian context. Ocean and Coastal Management, 192 (2020), 105192.
• Fışkın, R., Çakır, E. ve Özkan, E. D. (2016). Mavi Bayrak Uygulamasının Önemi, Ölçütleri Ve Ülkelere Göre Durum Değerlendirmesi. III. Ulusal Deniz Turizmi Sempozyumu, İzmir, 26-27 Şubat 2016.
• Fraguell, R.M., Marti, C., Pinto, J. ve Coenders, G. (2016). After over 25 years of accrediting beaches, has Blue Flag contributed to sustainable management? Journal of Sustainable Tourism, 24 (6), 882-903.
• Gökdemir, G. (2019). Mavi Bayrak Programının Antalya’da Deniz Suyu Kalitesi Ve Turizm Üzerindeki Etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• IBM Documentation (2021). KMO and Bartlett's Test, https://www.ibm.com/docs/en/spssstatistics/28.0.0?topic=detection-kmo-bartletts-test Erişim Tarihi: 03.09.2022.
• İslamoğlu, A. H. ve Alnıaçık, Ü. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (4. Baskı). İstanbul: Beta.
• Kutralam-Muniasamy, G., Pérez-Guevara, F. ve Shruti, V. C. (2022). (Micro)plastics: A possible criterion for beach certification with a focus on the Blue Flag Award. Science of the Total Environment, 803 (2022), 150051.
• Lucrezi, S., Saayman, M. ve Van der Merwe, P. (2015). Managing beaches and beachgoers: Lessons from and for the Blue Flag award. Tourism Management, 48 (2015) 211-230.
• Lucrezi, S., Saayman, M. ve Van der Merwe, P. (2016). An assessment tool for sandy beaches: A case study for integrating beach description, human dimension, and economic factors to identify priority management issues. Ocean and Coastal Management, 121 (2016), 1-22.
• McKenna, J., Williams, A.T. ve Cooper, J.A.G. (2011). Blue Flag or Red Herring: Do beach awards encourage the public to visit beaches? Tourism Management, 32 (2011), 576-588.
• Merino, F. ve Prats, M. A. (2020). Sustainable beach management and promotion of the local tourist industry: Can blue flags be a good driver of this balance? Ocean and Coastal Management, 198 (2020), 105359.
• Merino, F. ve Prats, M. A. (2022). Are blue flags a good indicator of the quality of sea water on beaches? An empirical analysis of the Western Mediterranean basin. Journal of Cleaner Production, 330 (2022), 129865.
• Mir-Gual, M., Pons, G.X., Martin-Prieto, J.A. ve Rodriguez-Perea, A. (2015). A critical view of the Blue Flag beaches in Spain using environmental variables. Ocean and Coastal Management, 105 (2015), 106-115.
• Nelson, C., Morgan, R., Williams, A.T. ve Wood, J. (2000). Beach awards and management. Ocean and Coastal Management, 43 (2000), 87-98.
• Saayman M. ve Saayman, A. (2017). How Important Are Blue Flag Awards in Beach Choice? Journal of Coastal Research, 33(6), 1436-1447.
• Saayman, M.; Slabbert, E., and Van der Merwe, P., 2009. Travel motivations of tourists to selected marine destinations. International Journal of Tourism Research, 13(5), 457–467.
• Santana-Santana, S. B., Pena-Alonso, C. ve Perez-Chacon Espino, E. (2021). Assessing universal accessibility in Spanish beaches. Ocean and Coastal Management, 201 (2021), 105486.
• Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics (5. Baskı). New York: Allyn and Bacon.
• Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6. Baskı). Boston, MA: Pearson.
• Yoon, Y. and Uysal, M., 2005. An examination of the effects of motivation and satisfaction on destination loyalty: A structural model. Tourism Management, 26(1), 45–56.
• Zielinski, S. ve Botero, C.M. (2019). Myths, misconceptions and the true value of Blue Flag. Ocean and Coastal Management, 174 (2019), 15–24.
• İnternet Kaynakları Mavi Bayrak Programı (2023). http://www.mavibayrak.org.tr/tr/icerikDetay.aspx?icerik_refno=14 (Erişim Tarihi: 02.03.2023).