Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

A Comparative Analysis on the Relationship Between Composition and Performance: Two Songs in Makam Sûzi̇nâk

Yıl 2019, , 146 - 162, 01.06.2019
https://doi.org/10.20488/sanattasarim.600441

Öz









In Turkish Music, there are comprehensive studies on approaches to composition especially
regard
ing the instrumental compositions. These studies usually dig into a composer’s biography
and h
is works like a monography. However, the similarities between the works of contemporary
composers have not been frequently analyzed.
This study focuses on composition of songs in the
20th century to make a compar
ison of the relationship between composition and performance.
Two songs
in makam Sûzinâk from Sadettin Kaynak and Gavsi Baykara, whose life stories share
common turn
ing points, are comparatively analyzed resting on the fact that one is frequently
performed wh
ile the other is neglected. The analysis on form, usûl and narration finds a theoretical
ground for the d
ifferent performance preferences for similar songs, and offers suggestions for more
comprehens
ive analyses of approaches to composition in Turkish music. 





Kaynakça

  • Akgün, E. (2011). Alâeddin Yavaşça’ya Ait TRT Repertuvarında Yer Alan Kürdîlihicazkâr Makamındaki Sözlü Eserlerin Makamsal Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
  • Arel, H. S. (1991). Türk Mûsıkîsi Nazariyatı Dersleri. Onur Akdoğu, haz. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. Başer, F. A. (2013). Türk Mûsikîsinde Abdülbâkî Nâsır Dede. İstanbul: Fatih Üniversitesi Yayınları.
  • Berki, T. (2016). Analiz Atölyesi-4. Ankara Devlet Konservatuvarı’nda yürütülen atölye çalışması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
  • Çolakoğlu, G. (2006). Alman Gebrauchsmusik Akımı, Türk Müziği ve Selâhattin İçli, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (16), 37-49. http://dergipark.gov.tr/esosder (Erişim tarihi: 12.03.2018)
  • Dikici, R. (2011). Cumhuriyet’in Divası Müzeyyen Senar: Türk Musikisinin 75 Yıllık Hikâyesi (4. Baskı). İstanbul: Everest Yayınları.
  • Erdoğan, M. (2003). Meşrutiyetten Cumhuriyete Bir Mevlevî Şeyhi Abdülbâkî Baykara Dede: Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Şiirleri. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Eruzun-Özel, A. (2010). Kemençe ile Eser İcralarından Hareketle Tanburi Cemil Bey’in Tavır Özellikleri, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (11), 283-298.
  • Ezgi, S. (1933). Nazarî ve Amelî Türk Musikisi, Cilt 1. İstanbul: Millî Mecmua Matbaası. Ezgi, S. (1937). Nazarî ve Amelî Türk Musikisi, Cilt 3. İstanbul: Bankalar Basımevi.
  • Gidiş, V. (2014). Sadeddin Kaynak’ın Hicaz Makamında 14 Eserinin İncelenmesi. Sanatta Yeterlik Tezi, Haliç Üniversitesi, İstanbul.
  • Göktürk, H. (1969). Gavsi Baykara. R. E. Koçu ve M. A. Akbay, der. İstanbul Ansiklopedisi, Cilt 4. (s. 2277). İstanbul: İstanbul Ansiklopedisi ve Neşriyad Kollektif Şirketi.
  • İrden, S. (2012). Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi’nin Mevlevî Âyinleri’ndeki Makam ve Form Anlayışının Türk Din Mûsikîsine Etkileri, İdil Dergisi, 1(4), 60-83. Karadeniz, E. (2013). Türk Mûsikîsinin Nazariye ve Esasları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Karaosmanoğlu, M. K. ve Özel, Ö. (2018). Türk Makam Müziği Eserleri için Popülerlik ile Ezgisel Özgünlük/Öngörülebilirlik İlintisi, TUMAC. 9 Mart 2018. http://tumac.org/turk- makam-muzigi-eserleri-icin-populerlik-ile-ezgisel-ozgunluk- ongorulebilirlik-ilintisi/ (Erişim tarihi: 02.04.2018)
  • Kaynak, G. ve Özcan, N. (2002). Sadettin Kaynak. İslam Ansiklopedisi, Cilt 25. (s. 85-87). Ankara: Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Köprek, G. E. (1996). Fehmi Tokay’ın Hayatı, Eserleri ve Musikimize Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Özdemir, S. (2009). Popülerleşme Sürecinde Türk Müziği ve Bu Süreçte Bir Bestekâr: Sadettin Kaynak. Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Özeke, A. D. (2000). Neyzenler Kahvesi. İstanbul: Pan Yayıncılık.
  • Özen, E. ve Baysal, O. (2017). Mevlevî Ayinlerinde Söz-Boyama İzleri, Porte Akademik, 16, 52-70.
  • Özkan, İ. H. (2016). Türk Mûsıkîsi Nazariyatı ve Usûlleri – Kudüm Velveleleri (16. Baskı). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Popescu-Judetz, E. (2010). A Summary Catalogue of the Turkish Makams. İstanbul: Pan Yayıncılık.
  • Şen, H. O. (2003). Sadeddin Kaynak. Ankara: Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu.
  • Tanrıkorur, C. (2014). Türk Müzik Kimliği (2. Baskı). İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Yahya, G. (2002). Ünlü Virtüöz Yorgo Bacanos’un Ud Taksimleri: Taksim Notaları, Analiz ve Yorumlar. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Yamaner-Yamak, H. (2003). Neşet Ertaş’ın Hayatı ve Eserleri. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir. Yavaşça, A. (2002). Türk Mûsıkîsi’nde Kompozisyon ve Beste Biçimleri. İstanbul: Türk Kültürüne Hizmet Vakfı.
  • Yavuz, Ş. (1994). Münir Nurettin Selçuk’un İcracı Olarak Türk Musikisindeki Yeri ve Önemi. Sanatta Yeterlik Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Zeybek, Ö. (2013). Türk Makam Müziği’nde Üslûp-Tavır Görüşleri Doğrultusunda Münir Nurettin Selçuk, Alâeddin Yavaşça ve Bekir Sıdkı Sezgin İcrâlarının Analizi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • http-1: http://www.sanatmuziginotalari.com (Erişim tarihi: 10.02.2018) http-2: http://www.youtube.com (Erişim tarihi: 12.02.2018, 31.05.2018)

Beste ve İcra İlişkisi Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz: İki Sûzinâk Şarkı

Yıl 2019, , 146 - 162, 01.06.2019
https://doi.org/10.20488/sanattasarim.600441

Öz





Türk Müziğinde, özellikle saz müziği bestekârlarının eserleri ele alınarak, bestecilik yaklaımları
üzer
ine kapsamlı çalımalar yürütülmütür. Bu çalımaların ortak özelliği, bir bestekârın yaam
öyküsü ve besteler
inin ele alınıp monografi niteliğinde irdelenmesidir. Ancak aynı dönemde eser
verm
iş olan bestecilerin üretimlerindeki ortaklıklar, Türk Müziğinde teorik çalımalar kapsamında
yo
unlukla incelenmemiştir. Beste ve icra ilişkisi üzerine böyle bir karılatırma yapmak amacıyla
bu çalı
mada 20. yüzyıl arkı besteciliğine odaklanılmıtır. Yaam öyküleri paralellikler barındıran
iki bestekâr olan Sadettin Kaynak ve Gavsi Baykara’nın birbirine müzikal yapı itibarıyla çok
benzeyen, ancak b
iri çok sık icra edilirken biri nadiren icra edilen, Sûzinâk makamındaki iki eseri
karılatırılmıtır. Form, usûl ve anlatı boyutlarıyla gerçekletirilen analiz, benzer eserlerin farklı
icra tercihlerine maruz kalmasını teorik açıdan deerlendirmektedir. Ele alınan dar örneklemin
bulguları ı
ıında, Türk Müziğinde bestecilik yaklaımlarının incelenmesine yönelik daha geniş
kapsamlı analizlerde dikkate alınabilecek öneriler sunulmaktadır. 





Kaynakça

  • Akgün, E. (2011). Alâeddin Yavaşça’ya Ait TRT Repertuvarında Yer Alan Kürdîlihicazkâr Makamındaki Sözlü Eserlerin Makamsal Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
  • Arel, H. S. (1991). Türk Mûsıkîsi Nazariyatı Dersleri. Onur Akdoğu, haz. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. Başer, F. A. (2013). Türk Mûsikîsinde Abdülbâkî Nâsır Dede. İstanbul: Fatih Üniversitesi Yayınları.
  • Berki, T. (2016). Analiz Atölyesi-4. Ankara Devlet Konservatuvarı’nda yürütülen atölye çalışması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
  • Çolakoğlu, G. (2006). Alman Gebrauchsmusik Akımı, Türk Müziği ve Selâhattin İçli, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (16), 37-49. http://dergipark.gov.tr/esosder (Erişim tarihi: 12.03.2018)
  • Dikici, R. (2011). Cumhuriyet’in Divası Müzeyyen Senar: Türk Musikisinin 75 Yıllık Hikâyesi (4. Baskı). İstanbul: Everest Yayınları.
  • Erdoğan, M. (2003). Meşrutiyetten Cumhuriyete Bir Mevlevî Şeyhi Abdülbâkî Baykara Dede: Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Şiirleri. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Eruzun-Özel, A. (2010). Kemençe ile Eser İcralarından Hareketle Tanburi Cemil Bey’in Tavır Özellikleri, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (11), 283-298.
  • Ezgi, S. (1933). Nazarî ve Amelî Türk Musikisi, Cilt 1. İstanbul: Millî Mecmua Matbaası. Ezgi, S. (1937). Nazarî ve Amelî Türk Musikisi, Cilt 3. İstanbul: Bankalar Basımevi.
  • Gidiş, V. (2014). Sadeddin Kaynak’ın Hicaz Makamında 14 Eserinin İncelenmesi. Sanatta Yeterlik Tezi, Haliç Üniversitesi, İstanbul.
  • Göktürk, H. (1969). Gavsi Baykara. R. E. Koçu ve M. A. Akbay, der. İstanbul Ansiklopedisi, Cilt 4. (s. 2277). İstanbul: İstanbul Ansiklopedisi ve Neşriyad Kollektif Şirketi.
  • İrden, S. (2012). Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi’nin Mevlevî Âyinleri’ndeki Makam ve Form Anlayışının Türk Din Mûsikîsine Etkileri, İdil Dergisi, 1(4), 60-83. Karadeniz, E. (2013). Türk Mûsikîsinin Nazariye ve Esasları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Karaosmanoğlu, M. K. ve Özel, Ö. (2018). Türk Makam Müziği Eserleri için Popülerlik ile Ezgisel Özgünlük/Öngörülebilirlik İlintisi, TUMAC. 9 Mart 2018. http://tumac.org/turk- makam-muzigi-eserleri-icin-populerlik-ile-ezgisel-ozgunluk- ongorulebilirlik-ilintisi/ (Erişim tarihi: 02.04.2018)
  • Kaynak, G. ve Özcan, N. (2002). Sadettin Kaynak. İslam Ansiklopedisi, Cilt 25. (s. 85-87). Ankara: Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Köprek, G. E. (1996). Fehmi Tokay’ın Hayatı, Eserleri ve Musikimize Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Özdemir, S. (2009). Popülerleşme Sürecinde Türk Müziği ve Bu Süreçte Bir Bestekâr: Sadettin Kaynak. Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Özeke, A. D. (2000). Neyzenler Kahvesi. İstanbul: Pan Yayıncılık.
  • Özen, E. ve Baysal, O. (2017). Mevlevî Ayinlerinde Söz-Boyama İzleri, Porte Akademik, 16, 52-70.
  • Özkan, İ. H. (2016). Türk Mûsıkîsi Nazariyatı ve Usûlleri – Kudüm Velveleleri (16. Baskı). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Popescu-Judetz, E. (2010). A Summary Catalogue of the Turkish Makams. İstanbul: Pan Yayıncılık.
  • Şen, H. O. (2003). Sadeddin Kaynak. Ankara: Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu.
  • Tanrıkorur, C. (2014). Türk Müzik Kimliği (2. Baskı). İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Yahya, G. (2002). Ünlü Virtüöz Yorgo Bacanos’un Ud Taksimleri: Taksim Notaları, Analiz ve Yorumlar. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Yamaner-Yamak, H. (2003). Neşet Ertaş’ın Hayatı ve Eserleri. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir. Yavaşça, A. (2002). Türk Mûsıkîsi’nde Kompozisyon ve Beste Biçimleri. İstanbul: Türk Kültürüne Hizmet Vakfı.
  • Yavuz, Ş. (1994). Münir Nurettin Selçuk’un İcracı Olarak Türk Musikisindeki Yeri ve Önemi. Sanatta Yeterlik Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Zeybek, Ö. (2013). Türk Makam Müziği’nde Üslûp-Tavır Görüşleri Doğrultusunda Münir Nurettin Selçuk, Alâeddin Yavaşça ve Bekir Sıdkı Sezgin İcrâlarının Analizi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • http-1: http://www.sanatmuziginotalari.com (Erişim tarihi: 10.02.2018) http-2: http://www.youtube.com (Erişim tarihi: 12.02.2018, 31.05.2018)
Toplam 26 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Nevin Şahı̇n Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 1 Haziran 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019

Kaynak Göster

APA Şahı̇n N. (2019). Beste ve İcra İlişkisi Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz: İki Sûzinâk Şarkı. Sanat Ve Tasarım Dergisi, 9(1), 146-162. https://doi.org/10.20488/sanattasarim.600441