İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SINIF ALGISI VE MEMNUNİYETLERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA: TRABZON BEDRİ RAHMİ EYÜBOĞLU İLKOKULU ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 169 - 190, 22.06.2022

İmran Kavaz Altun Tülay Zorlu

https://doi.org/10.20488/sanattasarim.1133830

Öz

Bu çalışma; öğrencilerin eğitim gördükleri mevcut sınıfların tasarımında mekânsal algıyı etkileyen
fiziksel faktörlerin düşünülmediği ve öğrencilerin gelişim ve performanslarına olumlu katkı verecek şekilde
tasarlanmadığı varsayımına temellendirilmiş olup çalışmanın amacı, 7 -10 yaş grubu çocukların sınıflarına dair
mekânsal algılarında yer eden fiziksel özellikleri ve bu fiziksel özelliklere ilişkin memnuniyetlerini belirlemektir.
Çalışma iki aşamalı kurgulanmış olup ilk aşamada Trabzon ilinde yer alan bir ilkokulun sınıflarında mevcut
duruma ilişkin yerinde tespit çalışması yapılmış, ikinci aşamada ise rastlantısal olarak seçilen 205 öğrenciyle
yüz yüze planlı görüşme gerçekleştirilmiş ve elde edilen veriler SPSS programında analiz edilmiştir. Analizler
sonucunda öğrencilerin okullarında en sevdikleri mekânın sınıfları olduğu, sınıfların, öğrencilerin algılarında
yer eden, onlar için önemli bir mekân olduğu doğrulanmıştır. Öğrencilerin kendi sınıflarına dair anlatımları
ile hayallerindeki sınıfa dair anlatımları bir arada değerlendirildiğinde, sınıflardaki mobilyaların öğrencilerin
akıllarında en çok yer eden öğe olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin algısında sınıf mekânının etkisi, mekândaki
mimari yapı elemanları (duvar, kapı, zemin rengi vb.) ile mekânda yer alan mobilyaların fiziksel özelliklerinde
(renk, doku, form, boyut vb.) özellikle belirgin hale gelmiştir. Çocukların sınıflarına dair anlatım ve ifadelerinde
bu unsurlar yoğun bir şekilde yer almıştır.

Anahtar Kelimeler

İlkokul Öğrencileri, Sınıf Algısı, Memnuniyet, Mekânsal Algı

A RESEARCH ON CLASSROOM PERCEPTION AND SATISFACTION OF ELEMENTARY SCHOOL STUDENTS: THE CASE OF BEDRI RAHMI EYUBOGLU ELEMENTARY SCHOOL IN TRABZON

Öz

This study was based on the assumption that physical factors affecting spatial perception have
not been considered in the design of current classrooms where students are educated and have not been
designed to contribute positively to the development and performance of students, so the goal of the study
is to determine the physical characteristics in the spatial perception of the classroom of children aged 7-10
and their satisfaction with these physical characteristics. The study was set up in two stages, with an on-site
detection study of the current situation in the classrooms of an elementary school located in the province
of Trabzon in the first stage, while in the second stage, a planned face-to-face interview was conducted with
205 randomly selected students and the obtained data were analyzed in the SPSS software. As a result of the
analysis, it was confirmed that students’ favorite places in their schools are their classrooms, and a classroom
is an important pl+ace for students in their perceptions. When students’ narratives of their classrooms and
narratives of the classrooms of their dreams were evaluated together, it was determined that the furniture in
the classrooms was the most rememberable item for the students. The impact of classroom space in students’
perception has become particularly evident with the physical properties (color, configuration, form, size,
etc.) of the architectural building materials (wall, door, floor color, etc.) and the furniture in the space. These
materials have been heavily contained in the children’s narrative and expression about their classrooms.

Anahtar Kelimeler

Elementary School Students, Class Perception, Satisfaction, Spatial Perception

Kaynakça

• • Aksugür, E. ve Ertürk, S. (1979). Mekan Bileşenlerinin Tasarımında Doku Boyutu, Ertürk, Z. (der.), K.T.Ü. İnşaat ve Mimarlık Fakültesi Yayınları, Trabzon.
• • Anon (1986). Guide on Interior Lighting CIE Publication, (29), 2.
• • Anon (2000). Lighting Handbook, Ed. M.S.Rea, USA, IESNA.
• • Aydınlı S. (1986). Mekansal Değerlendirmede Algısal Yararlara Dayalı Bir Model (Doktora Tezi). Ulusal tez merkezi. (14023)
• • Barker, L. (1982). Communication in the classroom, Englewood Cliff, NJ: Prentice Hall Inc.
• • Berris, R & Miller, E. (2011). How Design of Physical Environment Impacts Early Learning: Educators and Parents Perspectives. Australasian Journal of Early Childhood, 36(4), 1-17.
• • Çanakçıoğlu, N. G. (2012). Çocukta Mekan Algısının Gelişimi ve Mekansal İmge Zenginliği Bakımından Malzemenin Önemi. Mimarlıkta Malzeme, 22, 74-81.
• • Çukur D. ve Güller Delice, E. (2011). Erken Çocukluk Döneminde Görsel Algı Gelişimine Uygun 25 Mekan Tasarımı, Eğitim- Kültür ve Araştırma Dergisi, 7(24), 25-36.
• • Doğrusoy, İ. (2002). Mimari Bir Eleman Olan Pencerelerin/Açıklıkların, İnsan Mekan İlişkileri Bağlamında İrdelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• • Duke, D.L. (1998). Does it matter where our children learn? Paper Presented at the Meeting of the National Research Council of the National Academy of Sciences and the National Academy of Engineering. Washington, DC: ERIC Document Reproduction Service No. ED 418-578.
• • Eccles, J. (1991). What Are We Doing to Early Adolescents? The Impact of Educational Context on Early Adolescents, American Journal of Education, 99(4), 521-539.
• • Edwards, N. C. (2006). School facilities and student achievement: student perspectives on the connection between the urban learning environment and student motivation and performance. Doctorate Thesis. etd.ohiolink.edu.
• • Faulkner, W.(1972). Architecture and Color., New York, Toronto: Wiley-Interscience, 135.
• • Gezer, H. (2012). Mekanı Kavrama Sürecinde Algılama Bileşenleri, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 1-10.
• • Güngör, H. (2005). Temel Tasar, İstanbul, Bilgisayar Destekli Baskı ve Reklam Hizmetleri Sanayi ve Ticaret LTD. ŞTİ. İstanbul.
• • Gür, Ş. (2001). Okul Öncesi Çocuk Eğitim Merkezleri İçin Değişebilir/Dönüşebilir/Esnek Bir “Fiziksel Çevre Modeli”. (Doktora Tezi). polen.itu.edu.tr.
• • Grubaugh, S. ve Houston, R. (1990). Establishing a Classroom Environment That Promotes Interaction and Improved Student Behavior, The Clearing House, 63, 375-378.
• • Hall, E. (1966). The Hidden Dimension, Doubladey and Company, Inc. Garden City, New York.
• • Johnson, S. M. (1990). Teachers at Work, Achieving Success in Our Schools, Basic Book Inc. New York.
• • Michel, L. (1996). Light: The Shape of Space: Designing With Space And Light, Van Nostrand Reinhold. New York.
• • Herbert, M. (1998). Clinical child psychology: Social learning, development and behaviour. Wiley, 2(88), 414.
• • Karabey, H. (2004). Eğitim Yapıları – Geleceğin Okullarını Planlamak ve Tasarlamak– Çağdaş Yaklaşımlar İlkeler, Literatür Yayıncılık, İstanbul
• • Lackney, J. A. (1999). Why Optimal Learning Environment Matter? Mississippi: Mississippi State University, Mississippi State Educational Design Institute. 30.09.2019 tarihinde files.eric.ed.gov adresinden erişildi.
• • Lyons, J. B. (2001). Do school facilities really impact a child’s education? 30.09.2019 tarihinde https://eric. ed.gov/?id=ED458791adresinden erişildi.
• • Moore, G. T. (1987). The Physical Environment and Cognitive Development in Child-Care
• • Centers, Spaces for Children, Springer US. 41-72.
• • Porter, T. (1979). How Architects Visualize, Studio Vista, New York.
• • Ramussen, S. E. (1994). Yaşanan Mimari, (Çev.) Ömer Erduran, Remzi Kitabevi AŞ., İstanbul.
• • Read, M.A., Sugawara, A.I. and Brandt, J.A. (1999). “Impact of Space and Color in The Physical Environment on Preschool Children’s Cooperative Behavior”. Environment and Behavior, 31, 413- 428.
• • Sabuncuoğlu Z. ve Tüz, M. (2001). Örgütsel Psikoloji, Ezgi Kitabevi, Bursa.
• • Turgay, O. ve Altuncu, A. (2011). İç Mekanda Kullanılan Yapay Aydınlatmanın Kullanıcı Açısından Etkileri. Çankaya University Journal of Science and Engineering, 8(1), 167-181.
• • Vandier, B. (2011). The impact of school facilities on the learning environment. Doctorate Thesis, Capella University, America.
• • Yener, N. (2000). Mekanda Yüzeylerin Algılaması ve Malzeme, Mimari Biçimlendirmede Yüzey Sempozyumu, Ankara.
• • Yener, K. A., Güvenkaya, K. R. ve Şener, F. (2009). İlköğretim Dersliklerinin Görsel Konfor Açısından İncelenmesi ve Değerlendirilmesi. itüdergisi/a mimarlık, planlama, tasarım, 8(1), 105-116.
• • Zorlu, T., & Erbay, M. (2011). İlköğretim Dersliklerinde Ergonomik Açıdan Bir Değerlendirme: Trabzon Örneği, 17. Ulusal Ergonomi Kongresi, Eskişehir, 234-250.